菩萨蛮·春风试手先梅蕊

菩萨蛮·春风试手先梅蕊朗读

春风试手先梅蕊,頩姿冷艳明沙水。不受众芳知,端须月与期。

清香闲自远,先向钗头见。雪后燕瑶池,人间第一枝。

译文

春风最先试着让梅花吐出嫩嫩的花蕊。花瓶中的梅花姿色美丽,冷韵幽香,伴随着它的是明沙净水。它不卑不亢,从容自如,不能被其他花儿理解,应当与月亮约定日期来作伴。

它的香气清幽淡雅,传得很远,总是先在女子们的钗头上出现。大雪过后。梅花被王母宴请到瑶池,这是人世间报春的第一枝花。

注释

试手:尝试身手。

頩(pīng)姿:美丽的姿色。頩,面目光泽艳美。

明沙水:明净的沙水。

端须:只该。

期:约定之时。

钗(chāi)头:妇女的头饰,多为金玉器。

燕:通“宴”,宴会。这里指举办宴会。

瑶池:神话传说中西王母居住的仙境,有玉楼十二层。

参考资料:

1、萧枫.《唐诗宋词全集·第八卷》.北京:中国文史出版社,2001:480

2、王炜.《宋词·上卷》.沈阳:沈阳出版社,2001:194

3、王静.《宋词》.南京:凤凰出版社,2008:73

4、陶尔夫.《宋词今译》.北京:语文出版社,1995:164

5、关永礼,何松子.《白话宋词精华》.哈尔滨:哈尔滨出版社,2006:117

6、姜斌.《月笼轻雾》.上海:上海书店出版社,2002:53

7、快乐考生编辑部.《高考倒计时讲练测·语文》.北京:首都师范大学出版社,2010:165

8、《新编古汉语常用字字典》编委会.《新编古汉语常用字字典》.长春:吉林出版集团有限责任公司,2011

菩萨蛮·春风试手先梅蕊创作背景

  宋朝是中国历史上植梅的繁盛时期,咏梅的作品也很多。赵令畴的这首《菩萨蛮》同样是借梅花以寓性情,寄托深远,非徒然咏梅。词人性情中的那份孤傲与傲雪的梅花极为相近,于是便借梅花表达自己的心境。

参考资料:

1、程艳杰,靳艳萍.《宋词三百首:精读·故事(上)》.长春:吉林人民出版社,2004:324

  词的起句奇绝。春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹绽百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,这是很普通的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻修辞,把春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之吹拂说成春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之手的抚摸,这也是很常见的HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人修辞,但是此词作者把这两者融合,再加入了他独有的体会之后,一句“春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风试手先梅蕊”就显得异常新颖了。“试手”二字仿佛是说春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹绽百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的这门“HRef=https://www.qijian.info/list/jiyi/ target=_blank class=infotextkey>技艺”需要先操练一下,而操练的结果则是使梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花先于百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开出了HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花蕊。冬去春来,春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然要启开冰封的万物,但它却独钟情于梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,暗含着对梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/zansong/ target=_blank class=infotextkey>赞颂。“頩姿冷艳明沙水”一句以外在写内质。“颍姿”是HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花美丽的姿容,“冷艳”写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花色,这都是暗指它清高幽独的气质。“明沙水”是它生长的环境,这冰清玉洁、一尘不染的环境,正是为了凸显梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的高洁。

  三、四句以梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花对比。陆游《卜算子·HRef=https://www.qijian.info/list/yongmei/ target=_blank class=infotextkey>咏梅》曾HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花“无意苦争春,一任群芳妒”,梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花主动地不与百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花争艳却遭来百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的妒忌,把梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花写得极为美丽又清高孤绝。而此词的作者却说“不受众芳知”,梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花孤高的气势削减了,仿佛还有了一丝HRef=https://www.qijian.info/list/luopo/ target=_blank class=infotextkey>落魄的HRef=https://www.qijian.info/list/aishang/ target=_blank class=infotextkey>哀伤。然而这只是铺垫,是作者刻意地压抑HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,接着”端须”一句就开始高扬——梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之清高孤绝唯有HRef=https://www.qijian.info/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮能与之相配。这HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情和气势已丝毫不让陆游之词。这种先抑后扬的写法,使全词结构显得很精致。

  下阕开始HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与人的互动。“清香闲自远”句HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的幽香,已暗含着闻到HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香的人。正因为HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香清雅而幽远,因此HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子纷纷把梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花装饰在头发上,一个“先”字再次强调了它与“众芳”的区别。“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪后燕瑶池”一句HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象瑰丽,瑶池已自高远华美,更加“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪后”修饰,一种幽冷清空的气氛更加强烈。而梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花因其高洁的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格和气质,被HRef=https://www.qijian.info/list/yaoqing/ target=_blank class=infotextkey>邀请到这样的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方赴宴,又荣列人间众芳之首,这是何等的荣耀。这一HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象的目的还是从另一个角度HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与众不同的气质和“仙姿”。

  整首词始终围绕梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来写。无论是HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻、HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人还是HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,目的都是为了赞誉梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的各种HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格。赵令畴因与苏轼交好而入党籍,一生HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷,此词虽表面上只是HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格.但未尝不是以梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花自喻,寄托作者深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。

赵令畤朗读
()

猜你喜欢

达人胸次与天宽,到处浮家得细看。满盌莼丝浮碧色,不妨邀客话儒酸。

()
韩雍

胜境分明是洞天,偷闲试问上乘禅。老僧出定惊相迓,见我来游喜欲颠。

翠竹万竿围客座,白鸥数点傍渔船。品题赖有文章伯,留得明珠颗颗圆。

()

崖阴滴珠玑,清蓄鲛人泣。瓷罂汲新寒,满贮归须急。

外渗如方诸,中乾匪人吸。君看铅汞流,金铁犹漏湿。

()

李綯

收得桑榆归物外,种成桃李满人间。

()

唾尖绒舌淡红甜。

()

年老睡还少,夜长醒更多。土床烟火足,趺坐默吟哦。

()