喜迁莺·鸠雨细

喜迁莺·鸠雨细朗读
许棐

鸠雨细,燕风斜。春悄谢娘家。一重帘外即天涯。何必暮云遮。

钏金寒,钗玉冷。薄醉欲成还醒。一春梳洗不簪花。孤负几韶华。

  写HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨之词,难度颇大。但作者在这首短词中,却用简洁而又优雅的笔触,成功地塑造了一个有些类似于《HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹亭》中杜丽娘式的HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女形象。她的HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春情绪,她的不甘于深锁闺房的反抗HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神,以及她对HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求与HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋,就都给人们留下了深刻难忘的印象。

  词从暮HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景色写起。“鸠HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨细,燕HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风斜”二句,用笔极HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美,一上来就给人以美的享受。词人将细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨斜HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风倒装成HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨细HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风斜,将意思的重点落在“细”字、“斜”字上;再加以“鸠”字、“燕”字缀成“鸠HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”、“燕HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”,又巧妙地给HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨赋予了季节的特点。将HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨时鹁鸠鸣声急,故有“鸠唤HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”之说,诗词中常二字连用;鹁鸠在古时亦称布谷HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟。布谷催耕,常与连绵的细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨连在一起。燕儿的飞翔,又常与春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风“作伴”。所以上面六个字,准确、形象地交代出了HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春的季节特点,为后文点明“春悄”之“春”字,作了铺垫。不仅如此,布谷HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟在细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由地鸣叫,小HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子在斜HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风中快乐地起舞,这HRef=https://www.qijian.info/list/shengyin/ target=_blank class=infotextkey>声音与动作,又和下文“春悄谢娘家”的幽静、HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥,形成了对比。谢娘,原指东晋王凝之妻谢道韫;这里借以暗示词中的女主角是一位贵族人家的HRef=https://www.qijian.info/list/cainu/ target=_blank class=infotextkey>才女。试想,窗外早已是一片生机勃发的HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景,而屋内却是一片闷沉的气氛(更何况,被深锁于此的又是一位年轻活泼的姑娘),所以女主角那种HRef=https://www.qijian.info/list/aimu/ target=_blank class=infotextkey>爱慕大好HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光、不甘被锁深闺的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,就含蓄而丰满地写出了。从这三句中就不难见到作者用心之深,下笔之细。

  接下两句,一反上面那种隐而不露的写法,而出以“怨语”:“一重帘外即天涯,何必暮云遮”?HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光已抵HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚,天又不放晴,一块浓重的暮云更遮断了HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女凝望天边的视线,故而她就发出了HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨之语。意思是:一重帘子就已将我阻隔在深院内室,使得帘外之近竟变成了“天涯”之遥,更何况天上还有重重乌云来遮隔呢?从这两句来看,在她内心深处,藏有一个“心上人”的影子。她想要与他会面,奈何家规和HRef=https://www.qijian.info/list/lijiao/ target=_blank class=infotextkey>礼教绝不允许这么做,HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨之极,只得从“尤人”发展到了“怨天”——但出于大家闺秀的身份,她却又不能直言其埋怨父兄之情,只能将一股怨气尽撒之于帘子和暮云。这其间的曲折三昧,尽在文字之外。于此亦可见得作者揣摸和刻画HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物内心世界的深湛功夫和高超技巧。

  既然心中充溢着HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨,那么她必然会有所反抗。但是她缺乏勇气和机会,因此只能采取比较“HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoji/ target=_blank class=infotextkey>消极”和婉转的反抗形式。“钏金寒,钗玉冷,薄醉欲成还醒”以及“一春梳洗不簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”这几句就是写她的这种“HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoji/ target=_blank class=infotextkey>消极反抗”。摘下了手臂上的金钏,拔下了头发上的玉钗,甚至一整个HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天都不愿插HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花打扮,这实际是暗示自己“岂无膏沐,谁适为容”(《诗·卫HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·伯兮》)的心意,同时又是向她父兄的一种“抗议”行动。可是,她的这种举止行动并没有收到多大的效果,——父兄并没有让她走出深闺,而所怀的HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人也并不能因此而得见,所以她又一次堕入了HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦之中。

  “钏金寒”的“寒”字,“钗玉冷”的“冷”字,就反衬了她得不到HRef=https://www.qijian.info/list/anwei/ target=_blank class=infotextkey>安慰与温暖的HRef=https://www.qijian.info/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理。而“薄醉不成还醒”更表明她内心的HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷远非醉酒所能排遣。最妙的则还在词尾:尽管她一春不愿簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花打扮,然而却吐出了一句“真话”:“孤负几韶华!”意思说:让一年的HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光白白流逝,让一年的鲜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花白白丢抛,从真心而言,实在又是舍不得的。“韶华”与“孤负”这两个词连在一起,极为沉重,内蕴又极为丰富。它所表达的,就正是杜丽娘所唱出的HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹:“则为你如HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花美眷,似水流年,是答儿闲寻遍,在幽闺自怜。”因而,极能代表封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会中广大HRef=https://www.qijian.info/list/qingnian/ target=_blank class=infotextkey>青年HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女(特别是有才之女)所普遍怀有的HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,具有相当深刻的典型意义。这是此词更深一层意思。

  这首词的题材内容虽跳不出一般HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约词描写“春思”、“HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨”的窠臼,但从它所写到的反抗HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理和HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理来看,却又不乏某种新意。它从常见的HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人进而写到了对于HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运的怨叹,又写到了对于HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的肯定,都显示了HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想内蕴之深厚。

许棐

...

许棐朗读
()

猜你喜欢

陇头不待鹤书招,劝驾宾筵礼数饶。芹泮泳游才孔俊,鹏程鶱翥气弥高。

九山霁色浮江渚,十日春风拂柳条。一曲骊驹频唤酒,离愁楚楚正难消。

()
邢参

僦却楼居恣赏春,临溪更得采香蘋。一瓢醴酒常浮月,数箧遗书不受尘。

静语未尝关世务,醉眠多是任天真。耆年无恙贫无虑,绛帐传经喜有人。

()
熊盛元

片魂终日绕禅扉,雾密空嗟烛影微。诗海波颓惟独啸,霜天月死竟安归?

梅犹未坼知春远,路欲重寻与世违。猛忆山中泉水澈,倚窗闲检遂初衣。

()

当代推词伯,如公思独玄。明霞归远渚,孤月出高天。

鲁壁存经旧,汉宫作赋先。苍茫辞阙下,洒落向江边。

()

西来赴调合关繻,黄绶风尘厌九衢。

祖席且同开口笑,公庭未免折腰趋。

()

镂羽彫毛迥出群,温黁飘出麝脐熏。夜来曾吐红茵畔,犹似溪边睡不闻。

()