蓦山溪·梅

蓦山溪·梅朗读

洗妆真态,不作铅花御。竹外一枝斜,想佳人,天寒日暮。黄昏院落,无处著清香,风细细,雪垂垂,何况江头路。

月边疏影,梦到消魂处。梅子欲黄时,又须作,廉纤细雨。孤芳一世,供断有情愁,消瘦损,东阳也,试问花知否?

译文

洗却胭脂铅粉,自有天然态度。一枝疏梅斜出竹外,有如佳人绝代,天寒日暮独倚修竹。黄昏院落,幽芳都无人赏,风细细,雪垂垂。更冷落了江头梅树芬香。

月下疏影多么清雅,梦中却禁不住心神惆怅,待到梅子欲黄时节,又该是阴雨连绵令人断肠。梅花一世孤芳自赏,让有情人愁闷悲伤,可知道为了你,我像沈约般瘦损异常?

注释

蓦山溪:词牌名。又名《上阳春》、《蓦溪山》。《清真集》入“大石调”。双片八十二字,前片六仄韵,后片四仄韵。亦有前片四仄韵,后片三仄韵者,列为别格。

洗妆真态:洗净脂粉,露出真实的姿容。铅花御:用脂粉化妆。铅华:脂粉。御:用。此处作涂抹、修饰讲。

竹外一枝斜:用苏轼《和秦太虚梅花》:“江头千树春欲阁,竹外一枝斜更好。”

天寒日暮:杜甫诗:“天寒翠袖薄,日暮倚修竹。”

“无处”句:意谓无人欣赏。

“风细细”三句:意谓在风雪之中江边的梅花更没有人来挹其清香。

廉纤:细微,纤细,形容连绵不绝。韩愈《晚雨》诗:“廉纤晚雨不能晴,池岸草问蚯蚓鸣。”

供断:供尽,无尽地提供。东阳:南朝梁沈约,曾东阳守。

东阳:指南朝梁曾任东阳太守的沈约。因不得志瘦损之事,此处喻作者自己。

参考资料:

1、程帆主编.唐诗宋词鉴赏辞典 学生版:湖南教育出版社,2011:501-502

2、沙灵娜译注.宋词三百首全译 (上集):贵州人民出版社,2008:283-284

蓦山溪·梅创作背景

  孙惟信以祖荫调监,不乐弃去。一榻外无长物,躬婪而食。此词写于词人一直无人赏识,内心愁闷悲伤恰好看到白雪茫茫中的梅花之时。

  这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物词,用HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人的手法描HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅的孤傲独立,暗喻作者高HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风亮节的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格。

  上片HRef=https://www.qijian.info/list/yongmei/ target=_blank class=infotextkey>咏梅,HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅的姿态妖娆和高傲独立。“洗妆真态,不作铅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花御”HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅的天然本色,不用胭脂HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花粉来装扮,有一种天然去雕饰的美感。“竹外一枝斜,想佳人天寒日暮”HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅的姿态,运用了HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人的方式,梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花从翠竹中斜伸出一枝来,就像一位幽独的佳人在天寒日暮时分,倚靠在修竹旁边。接下来“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏院落”五句承上句,写HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏时分,无论是在院落里,还是寒HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹过白HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪茫茫的HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边之上,孤芳自赏的寒梅,始终发出阵阵的清香。这是对梅高洁品性的进一步HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美,也暗含了对仁人HRef=https://www.qijian.info/list/zhishi/ target=_blank class=infotextkey>志士HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚HRef=https://www.qijian.info/list/pinzhi/ target=_blank class=infotextkey>品质的HRef=https://www.qijian.info/list/gesong/ target=_blank class=infotextkey>歌颂。

  下片写由梅而HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。从HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花做梦说起,“月边疏影”二句化用林逋HRef=https://www.qijian.info/list/yongmei/ target=_blank class=infotextkey>咏梅的名句“疏影横斜”、“月HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏”来写在HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光下,梅影稀疏,HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清无比,如同HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人正进入那叫人销魂的梦境一般。“结子欲黄时”四句是写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落结成梅子,将要变黄时,又要下连绵不绝的细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨了。尽管梅不停地遭受HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪和HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨的摧残,但她依然独立绽放着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵,清高绝俗,让人产生敬佩之情。结句“消瘦损,东阳也,试问HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花知否”,词人自比东阳,已经日渐消瘦了,还戏问HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿,尤显得超尘脱俗,潇洒飘逸。

  全词以清丽HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉的笔墨,细腻的笔触,HRef=https://www.qijian.info/list/yongtan/ target=_blank class=infotextkey>咏叹了梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的清芳做骨,表达了作者对高洁的梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/zanshang/ target=_blank class=infotextkey>赞赏之情,也带有一种期待被人赏识重用的HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望。

曹组

曹组,北宋词人。生卒年不详。字元宠。颍昌(今河南许昌)人。一说阳翟(今河南禹县)人。曾官睿思殿应制,因占对才敏,深得宋徽宗宠幸,奉诏作《艮岳百咏》诗。约于徽宗末年去世。存词36首。曹组的词以"侧艳"和"滑稽下俚"著称,在北宋末曾传唱一时,浅薄无聊者纷纷仿效。但在南宋初却受到有识者的批评,甚至鄙弃。一些词描写其羁旅生活,感受真切,境界颇为深远,无论手法、情韵,都与柳永词有继承关系。 ...

曹组朗读
()

猜你喜欢

孔子五十龄,欣然常读易。读至损益时,喟然自叹息。

益者终必损,损者必见益。持盈在守谦,履盛当自抑。

()
黄侃

又是斜阳催客去。衰柳寒芜,细认同来处。满载秋情兼别绪。

无言自向天涯路。

()

夷甫终隳晋,群胡迫帝居。王纲板荡后,国势土崩初。

戈戟连梁苑,头颅塞浚渠。天心应助顺,侧听十行书。

()

望中雪岭界天横,雪外青瑶甃地平。

白底是沙青是海,卷帘看了却心惊。

()
陈永正

秀谷芳尘冱。十里人潮,一日秋谁主。追攀危径步。

更呼影、结队穿林何处。相遇暂成欢,看妩媚、入时嬉女。

()

地入长沙莫叹卑,竹萌径尺旧相知。九重才复金门籍,万里先参玉版师。

契阔累年真负口,裴徊弥月未妨脾。渭川风味那能对,中有离骚九辨辞。

()