眼儿媚·迟迟春日弄轻柔

眼儿媚·迟迟春日弄轻柔朗读

迟迟春日弄轻柔,花径暗香流。清明过了,不堪回首,云锁朱楼。

午窗睡起莺声巧,何处唤春愁?绿杨影里,海棠亭畔,红杏梢头。

译文

春日暖暖的阳光,像在抚弄着杨柳轻柔的枝条,在花园的小径上,涌动着浓浓的香气。可过了清明节天却阴了起来,云雾笼罩着红楼,好似是把它锁住,那往事,真是不堪回首!

午睡醒来,听到莺儿美妙的鸣叫声,却又唤起了我的春愁。这莺儿却在哪里呢?是在绿杨影里,是在海棠亭畔,还是在红杏梢头?

注释

眼儿媚:词牌名,又名《秋波媚》。双调四十八字,前片三平韵,后片两平韵。

迟迟:阳光温暖、光线充足的样子。

轻柔:形容风和日暖。

花径:花间的小路。

暗香:指幽香。

朱楼:指富丽华美的楼阁。

梢头:树枝的顶端。

参考资料:

1、上彊邨民(编) 蔡义江(解) . 宋词三百首全解 . 上海 : 复旦大学出版社 ,2008/11/1 :第288-289页 .

眼儿媚·迟迟春日弄轻柔创作背景

  朱淑真是中国宋代著名女词人,与李清照“差堪比肩”,并称“词坛双壁”。其虽家世显赫,婚姻却十分不幸,她又是一个多愁善感的人,多才多艺的她只能将愁思寄予词的写作。词率性凄清,清空柔媚,感情真挚,情韵俱胜,此词正是其词风格的写照。

参考资料:

1、唐圭璋等著 .《唐宋词鉴赏辞典》(南宋·辽·金卷) .上海 :上海辞书出版社 ,1988年版(2010年5月重印) :第1333-1334页 .

  朱淑真是一位多愁善感的女词人,这首词写一位闺中HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子(实际上是作者自己)在明媚的HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光中,回首HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事而HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪万端。

  上片“迟迟春日弄轻柔,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花径暗香流”两句,描绘出一幅HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风和日丽,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香怡人的春日HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景。“迟迟春日”语出《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经·七月》“春日迟迟”,“迟迟”指日长而暖。“弄轻柔”三字,言和煦的阳光在抚弄着HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳的柔枝嫩条。秦观《江城子》词:“西城HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳弄春柔。”“弄”字下得很妙,形象生动鲜明。对此良辰HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景,主人公信步走在HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花间小径上,一股暗香扑鼻而来,令人心醉,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天多么HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好啊!但是好景不长,清明过后,却遇上阴霾的HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气,云雾笼罩着朱阁绣户,犹如给女主人公的内心罩上了一层愁雾,使她想起了一段不堪回首的伤心HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事。看来HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头所写的HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光明媚,并不是眼前之景,而是已经逝去的HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光。不然和煦的阳光与云雾是很难统一在一个画面上,也很难发生在同一HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间内。“云锁朱楼”的“锁”字,是一句之眼,它除了给读者云雾压楼的阴霾感觉以外,还具有锁在深闺的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子不得HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由的象喻性。“锁”字蕴含丰富,将阴云四布的HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气、深闺HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的被禁锢和心头的HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷,尽括其中。

  下片着重表现的是女主人公的HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁。这种HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁是由黄莺的啼叫唤起的。大凡心绪不佳的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子,最易闻HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟啼而惊心,故唐诗有“打起黄莺儿,莫教枝上啼”之句。试想一个HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪万端的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子,在百无聊赖之时,只好在午睡中消磨HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,午睡醒来,听到窗外莺声巧啭。不禁唤起了她的HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁。黄莺在何处啼叫呢?是在绿杨影里,还是在HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠亭畔,抑或是在红杏梢头呢?自问自答,颇耐人玩味。

  这首词笔触轻柔细腻,语言婉丽HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。作者用HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟语HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香来反衬自己的HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅,这是以乐景写哀的手法。作者在HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景上不断变换画面,从明媚的春日,到阴霾的HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气;HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间上从清明之前,写到清明之后;有眼前的感受,也有HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆。既有感到的暖意,嗅到馨香,也有听到的莺啼,看到的色彩。通过它们表现女主人公细腻的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情波澜。下片词的自问自答,更是妙趣横生。词人将静态的“绿杨影里,HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠亭畔,红杏梢头”,引入黄莺的巧啭,静中有动、寂中有声,化静态美为动态美,使读者仿佛听到莺啼之声不断地从一个HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方流播到另一个HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,使HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟啼之声富于立体感和流动感。这是非常美的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境创造。以听觉写HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟声的流动,使人辨别不出HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟鸣何处,词人的HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁,也像飞鸣的流莺,忽儿在东,忽儿在西,说不清准确的位置。这莫可名状的HRef=https://www.qijian.info/list/chouyuan/ target=_blank class=infotextkey>愁怨,词人并不说破,留给读者去HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,去补充。

朱淑真

朱淑真(约1135~约1180),号幽栖居士,宋代女诗人,亦为唐宋以来留存作品最丰盛的女作家之一。南宋初年时在世,祖籍歙州(治今安徽歙县),《四库全书》中定其为“浙中海宁人”,一说浙江钱塘(今浙江杭州)人。生于仕宦之家。夫为文法小吏,因志趣不合,夫妻不睦,终致其抑郁早逝。又传淑真过世后,父母将其生前文稿付之一炬。其余生平不可考,素无定论。现存《断肠诗集》、《断肠词》传世,为劫后余篇。 ...

朱淑真朗读
()

猜你喜欢

曾访江南鸟爪仙,误随尘网落人间。红泉碧涧春风里,尚记麻源谷口山。

()

如何尘外侣,亦受世间名。佛果修无漏,官阶号不更。

紫衣宫锦制,丹诰法音迎。为问酬恩地,朝朝梵诵声。

()

祖宗德泽被生民,列服山川各效神。

几见高冈鸣凤集,又盾层浪化鱼新。

()

对酒烟霞晚,裁诗天地秋。坐闻松籁迥,行爱桂岩幽。

大泽龙蛇远,荒台鹿豕游。向来南海尉,辛苦事嬴刘。

()

金狮玉简锁棉洋,母氏栖神是故乡。天马当前鞍一轴,云龙数下诰三章。

百年已竭和熊苦,今日方彰却鲊良。春暮不催风雨至,对扬甫毕见天浆。

()

洛社瞻贤躅,书筵继老成。声容陪夙昔,论议想平生。

节与盘山峻,名随沇水清。草堂空旧隐,松月为谁明。

()