行香子·七夕

行香子·七夕朗读

草际鸣蛩。惊落梧桐。正人间、天上愁浓。云阶月地,关锁千重。纵浮槎来,浮槎去,不相逢。

星桥鹊驾,经年才见,想离情、别恨难穷。牵牛织女,莫是离中。甚霎儿晴,霎儿雨,霎儿风。

译文

蟋蟀在草丛中幽凄地鸣叫着,梢头的梧桐叶子似被这蛩鸣之声所惊而飘摇落下,由眼前之景,联想到人间天上的愁浓时节。在云阶月地的星空中,牛郎和织女被千重关锁所阻隔,无由相会。牛郎和织女一年只有一度的短暂相会之期,其余时光则有如浩渺星河中的浮槎,游来荡去,终不得相会聚首。

鹊桥或许还未搭就,牵牛织女或许还是在离别之中未能相聚吧,猜想此时乌鹊已将星桥搭起,可牛郎、织女莫不是仍未相聚,再看天气阴晴不定,忽风忽雨,该不是牛郎、织女的相会又受到阻碍了吧!

注释

蛩(qióng):蟋蟀。

云阶月地:指天宫。

浮槎:指往来于海上和天河之间的木筏。

星桥鹊驾:传说七夕牛郎织女在天河相会时,喜鹊为之搭桥,故称鹊桥。

牵牛织女:二星宿名。

甚霎(shà)儿:“甚”是领字,此处含有“正”的意思。霎儿:一会儿。

参考资料:

1、王德明,邓义昌 .宋词小令精华 :广西师范大学出版社 ,1996 :208 .

2、唐圭璋 .唐宋词鉴赏辞典 :安徽文艺出版社 ,2000 :646 .

行香子·七夕创作背景

  这首词《历代诗余》题作“七夕”,有可能是建炎三年(1129)写于池阳的。是年三月赵明诚罢江宁守;五月,至池阳,又被任命为湖州知州,赵明诚独赴建康应召。这对在离乱中相依为命的夫妻,又一次被迫分离。此时,李清照暂住池阳,举目无亲,景况倍觉凄凉。

参考资料:

1、唐圭璋 .唐宋词鉴赏辞典 :安徽文艺出版社 ,2000 :646 .

  这首双调HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令,以托事言情的手法,通过对牛郎织女HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的描述,形象地表达了词人郁积于内的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁别恨。

  “草际鸣蛩,惊落梧桐”,词首从人间的HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕着笔,写周围环境的沉寂和抒发主人公HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。词人巧妙地运用了以动写静的手法,大兴夸张之笔,说那几张飘然落地的梧桐老叶是。呜蛩”所“惊落”,极写出万籁俱静的环境特点,烘托了词人内心HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂凄怆的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,引出了“正人间。天上愁浓”的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想,把自己的心境与牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁紧紧地编织在一起,成为所托之事与所言之情的纽带。下面写牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事:“云阶月地,关锁千重。”描写牛郎,织女远隔云阶月地、莽莽星河不得相见的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,正抒发了自己与HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫身在异地,心相牵系的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁;描写牛郎、织女鹊桥相会,瞬息离散的HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难,正倾吐了自己与HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫远隔千里、不得欢聚的别恨。正所谓:“纵浮搓来,浮槎去,不相逢。”整个上片由人间写到天上,于HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述中旬旬含情,句句扣紧着词人的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情脉搏。最后,在下片词人的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情已经完全化他为我,将自己HRef=https://www.qijian.info/list/fuqi/ target=_blank class=infotextkey>夫妻的境况与牛郎、织女的境况融合为一,因此,她从HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我处境出发,展开了奇特的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想:“星桥鹊驾,经年才见,想HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别恨难穷。”天宇间HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨变幻莫测,鹊桥或许还未搭就,牵牛织女或许现在还是在HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别之中未能HRef=https://www.qijian.info/list/xiangju/ target=_blank class=infotextkey>相聚吧?这种推测HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想,完全是移情的结果,含蓄婉转地抒写了人间HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕HRef=https://www.qijian.info/list/fuqi/ target=_blank class=infotextkey>夫妻不得相见的难言苦衷。

  尾句写天上HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,与首句人间HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕之景遥相呼应:一边是HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨飘忽,阴晴不定的银河两岸,一边是蟋蟀低吟、梧桐落叶的深闺庭院,这就开创出一种清冷HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的氛围,有力地烘托了词人HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂悲伧的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。尾句“甚霎儿晴,霎儿HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,霎儿HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。”成功地提炼了口语,用排句形式集中描绘了宇宙天体的瞬息万变,在创造HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境上起了重要作用,同时也增添了词的HRef=https://www.qijian.info/list/yinle/ target=_blank class=infotextkey>音乐美。

  总的看,这首词的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术构思十分巧妙。HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头是寂静的人间HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕,HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾是HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风云变幻的天上HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕。全篇以描绘牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁,衬出词人自身的绵绵别恨。描绘天下HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕又把自己的真情融于其中,以自己HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦的切身感受,深切体验为天帝所责,为天河所阻的牛郎和织女的境遇。这首词鼓起HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象的羽翼,翱翔于天地之间。HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头,从静夜蛩鸣、梧桐叶落,想到自己身处在HRef=https://www.qijian.info/list/lihen/ target=_blank class=infotextkey>离恨HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂之中;再由自身的HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂,HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到将要相会的天上的牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难处境。她为牛郎织女HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹,HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹他们为浓重的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁所苦,纵浮槎来去,也不能相逢;她为牛郎织女HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑,HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑他们经年才见,见后又别,别恨难穷。最后,又遥望太空,HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情于HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风云变幻的天宇,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望天帝不再从中作梗,HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望牛郎织女不再有波折,顺利实现一年一度的会晤。从而,使真、善、美得到统一。这首词是咏HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕诗词中不可多得的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术佳作。

李清照

李清照(1084年3月13日~1155年5月12日)号易安居士,汉族,山东省济南章丘人。宋代(南北宋之交)女词人,婉约词派代表,有“千古第一才女”之称。所作词,前期多写其悠闲生活,后期多悲叹身世,情调感伤。形式上善用白描手法,自辟途径,语言清丽。论词强调协律,崇尚典雅,提出词“别是一家”之说,反对以作诗文之法作词。能诗,留存不多,部分篇章感时咏史,情辞慷慨,与其词风不同。有《易安居士文集》《易安词》,已散佚。后人有《漱玉词》辑本。今有《李清照集校注》。 ...

李清照朗读
()

猜你喜欢

西来紫气傍云明,夫人声华信莫京。冈岭已因名德峻,鄱湖更为使君清。

归鸿附骥登临远,茑草缘松霄汉荣。每过旧游吟画锦,几回翘首不胜情。

()

溪回荡云容,虬松势妖矫。日月摩高巅,石瘦青苔老。

科头信芒鞋,临风恣幽讨。箕踞憩云根,苍翠午阴悄。

()

到来心自足,不见亦相亲。说法思居士,忘机忆丈人。
微风吹药案,晴日照茶巾。幽兴殊未尽,东城飞暮尘。

()

清苕达宜兴,道湖已成算。仆夫却告难,风浪卒莫玩。

劝我陟山麓,正尔免忧患。彼此有得失,我臆殊未断。

()

岂有裘和葛,冬春共一囊。新裁拣入市,败枲任堆床。

已自甘由缊,谁堪裛蹠香。我私忍便弃,慈母泽难忘。

()
韬光

山僧野性好林泉,每向岩阿倚石眠。不解栽松陪玉勒,
惟能引水种金莲。白云乍可来青嶂,明月难教下碧天。
城市不能飞锡去,恐妨莺啭翠楼前。

()