聊凭危堞望,暗起异乡情。
霜落蒹葭白,山昏雾露生。
河滩胡雁下,戎垒汉鼙惊。
独树残秋色,狂歌泪满缨。
边城独望。唐代。马戴。 聊凭危堞望,暗起异乡情。霜落蒹葭白,山昏雾露生。河滩胡雁下,戎垒汉鼙惊。独树残秋色,狂歌泪满缨。
初秋时节,诗人独自凭倚着高高城楼的堞墙,眺望塞外HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光,不由自主萌发了一股独客HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。
诗人HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马戴,曾从军大同军幕,独在HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡,面对荒凉的塞外,翻腾着HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情波澜,这是十分HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的。全诗似乎是前后两联HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,中间两联HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,但细细读来四联诗又浑然一体,情景互生。
“聊凭”、“暗起”这两句诗把读者带进了诗人复杂的内心世界里去。诗人面对当前处境,既无可奈何,又无法排遣心中的HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷。这样,就从诗人的内心开始展现诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我形象。
颔联、颈联承首联之“望”,写望中所见;也承首联“HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡情”,写出了“HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡情”暗起的环境。严霜凝结,蒹葭一片惨白,使人感受到一阵寒意;远HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山昏暗,雾霭在HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山林中升腾而起,弥漫于HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山峦峰壑。这是一幅远景,画面中突出了萧索的气氛。紧接着,诗人又呈现一幅近景。胡天的雁群垂下了翅膀,落在荒凉的河滩上;一阵阵动人心魄的鼙鼓之声,从军营里传出。这幅近景,加强了全诗画面凄冷HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉之感。诗人望中所见,是如此萧条、冷落,又具有鲜明的HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡情调,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然会引起万千思绪,回应了HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡情暗起的缘由。诗人选取了富有特色、富有HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情色彩的意象来构成望中所见的境界,引发了读者无限的HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思。
诗人的情绪也随着所写步步激荡。末联里“独”树,“残”“秋色”,层层递进,把诗人的情绪“逼”向了高潮。在孤零零的一棵树上,几片黄叶残留枝头,HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的秋色、萧飒的秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之中,诗人在树下徬徨,继而狂歌、号泣,泪水如HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,洒落衣襟。这样,诗人就完成了对HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我形象的刻画。
从独自一人无可奈何地在城楼凭堞而望,到眼前HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清、HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景,到情绪的爆发而狂歌号泣,从HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述、描绘到HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,从外在动作形态,进入到情绪的深处,很有层次感地完成了诗人HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我形象的刻画。这一形象的塑造,动作性鲜明,HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情浓烈,可谓形神兼备,给人留下极深刻的印象。严羽《沧浪诗话》曾说:“HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马戴在晚唐诸人之上。”在某方面说来,这一评价是有一定依据的。
马戴。 马戴(799—869),字虞臣,唐定州曲阳(今江苏省东海县)人。晚唐时期著名诗人。
虑狱江州晚出浔阳门。宋代。陈舜俞。 浅深秋色看红叶,高下人烟入翠微。过岭已怜云满{革登},穿林宁恨露沾衣。自惭访道来何晚,便好寻真去不归。本迕朝廷无补报,名山犹幸许相依。
阅见一十首 其三。金朝。边元鼎。 凤纸衔封玉镜台,绣鸾传记已相猜。倾城笑脸千金样,莫对閒人一例开。
古意五首 其三。。戴梓。 庭前有嘉树,双双落奇鸟。卿云散组翰,焕彩张灵葆。乳哺群雏娇,噰噰聚晴晓。春风游冶郎,翠骑飞芳草。挟弹觅当垆,意气何矫矫。侧目眄高柯,金丸度空杪。一击毛羽摧,惊飞何扰扰。哀哉覆巢下,众雏难自保。
滦京杂咏一百首 其三十一。元代。杨允孚。 北阙东风昨夜回,今朝瑞气集蓬莱。日光未透香烟起,御道声声驼鼓来。
夏雨不绝柬张蜀望。明代。杨慎。 南滇六月朱夏凉,叠叠云岚浮晓光。林花含笑远天静,江草唤愁终日长。阑风伏雨淹客路,回谷深溪非我乡。城隅隔手不相见,车马经过淋潦妨。