一陂春水绕花身,花影妖娆各占春。
纵被春风吹作雪,绝胜南陌碾成尘。
北陂杏花。宋代。王安石。 一陂春水绕花身,花影妖娆各占春。纵被春风吹作雪,绝胜南陌碾成尘。
围绕着杏花的是满塘的春水,岸上的花,水中的花影,都是那么地鲜艳动人。
即使被无情的东风吹落,飘飘似雪,也应飞入清澈的水中,胜过那路旁的花,落了,还被车马碾作灰尘。
陂(bēi):池塘。
花影:花枝在水中的倒影。
纵:即使。
绝胜:远远胜过。南陌:指道路边上。
这首绝句写于王安石贬居江宁之后,是他HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年心境的写照。王安石是宰相中的HRef=https://www.qijian.info/list/dushu/ target=_blank class=infotextkey>读书人,到HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年,他的绝句尤好。曾有人言,唐代以后无诗,此论太极端了点。王安石HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年的绝句有不少是直追唐人的,在HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论入诗上,他的HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论与描叙结合得很紧,而且HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论不浅白直切,而是含蕴有味。
一、二句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangwu/ target=_blank class=infotextkey>状物,描绘杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花临水照影之娇媚。首句点明杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花所处地理位置。“陂”,此处是指HRef=https://www.qijian.info/list/chitang/ target=_blank class=infotextkey>池塘。一池碧绿的春水环绕着杏树,预示着勃发的生机。“绕”字用得精巧,既写陂水曲折蜿蜒之流势,又写水HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之相依相亲。王安石爱用“绕”字摹HRef=https://www.qijian.info/list/xioshan/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山形水势,如他《江上》一诗中说:“青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山缭绕疑无路,忽见千帆隐映来。”在《书湖阴先生壁》(其一)中写到:“一水护田将绿绕,两HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山排闼送青来。”又在《钟HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山HRef=https://www.qijian.info/list/jishi2/ target=_blank class=infotextkey>即事》中说“涧水无声绕竹流”,有清婉、柔媚、幽静之感。
次句从HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与影两个方面写杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的绰约HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风姿。满树繁HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花竞相开放,满池HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花影摇曳迷离。“妖娆”二字本用于HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,这里移用于杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,展现了杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花争奇斗妍的照人光彩。一个“各”字,表明在诗人眼中,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与影一样地美艳、多情,一样令人流连忘返、沉迷自失。宋人许顗《彦周诗话》说:“荆公爱看水中影,此亦性所好,如‘秋水泻明河,迢迢藕HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花底’,又《桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花诗》云:‘晴沟涨春渌周遭,俯视红影移鱼舠’,皆观其影。”王安石写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花善于从本体和投影两方面着手,如此刻画,虚实相生:一方面使HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物更具立体的美,另一方面也透露出诗人的审美趣味,即对虚静恬淡之美的情有独钟。
三四句HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,褒扬北陂杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花品性之美。这两句对偶精工,如陈衍《宋诗精华录》说:“荆公绝句,多对语甚工者,似是作律诗未就化成截句(绝句)。”这两句托物HRef=https://www.qijian.info/list/yanzhi/ target=_blank class=infotextkey>言志,耐人玩味。“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹作HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪”,这一笔淋漓地描绘出HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹杏树,落英缤纷,似漫天飞HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪,而随波逐流的凄HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景象,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻生动,浮想联翩。即便是春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风轻拂,娇媚的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿也不堪吹折,它凋谢了,零落了,这本是让人黯然神伤的。但诗人却偏说它胜过南陌杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,矜持与自足之意溢于言表。这一对比启人深思:“南陌”在此诗中与“北陂”相对立,这两个背景意象包含着一种空间的HRef=https://www.qijian.info/list/yinyu/ target=_blank class=infotextkey>隐喻。若说清幽静谧的“北陂”是远离浮世喧嚣的HRef=https://www.qijian.info/list/yinyi/ target=_blank class=infotextkey>隐逸之所,则“南陌”正是熙来攘往、物欲横陈的HRef=https://www.qijian.info/list/mingli/ target=_blank class=infotextkey>名利之场。“南陌”繁华,“北陂”僻静;“南陌”热闹,“北陂”空寂;北陂杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花即使零落了,尚可在一泓清波中保持素洁;而南陌的杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花要么历尽亵玩、任人攀折;要么凋零路面、任人践踏,碾成尘土,满身污秽。若说这南陌杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是邀功请赏、党同伐异的得势权臣的影射,则北陂杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是诗人刚强耿介、孤芳自赏的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格的象征。王安石从1070年(熙宁三年)到1076年(熙宁九年),两次拜相,又两次罢相,最后退居江宁,HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情于半HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。罢相之后,他虽被迫退出HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治舞台,但仍然坚持自己原有的HRef=https://www.qijian.info/list/gaige/ target=_blank class=infotextkey>改革信念与立场,HRef=https://www.qijian.info/list/jiji/ target=_blank class=infotextkey>积极倡言“天命不足畏,人言不足恤,祖宗之法不足守”。一“纵”,一“绝”,呼应紧密,激浊扬清,掷地有声地表明他的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治立场与HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生操守。
绝句由于篇幅短小,很忌一气直下,没有波折。这首诗句句写临水杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,第二句承第一句;第三、四句承第二句,却宕开一层,以“纵被”领句,用“绝胜”作呼应,便使全诗跌宕有致,富于曲折HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化。这样布局,有直写,有侧写,有描绘,有HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,诗人自己爱好高洁的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格也就贯注其中了。
王安石(1021年12月18日-1086年5月21日),字介甫,号半山,谥文,封荆国公。世人又称王荆公。汉族,北宋抚州临川人(今江西省抚州市临川区邓家巷人),中国北宋著名政治家、思想家、文学家、改革家,唐宋八大家之一。欧阳修称赞王安石:“翰林风月三千首,吏部文章二百年。老去自怜心尚在,后来谁与子争先。”传世文集有《王临川集》、《临川集拾遗》等。其诗文各体兼擅,词虽不多,但亦擅长,且有名作《桂枝香》等。而王荆公最得世人哄传之诗句莫过于《泊船瓜洲》中的“春风又绿江南岸,明月何时照我还。” ...
王安石。 王安石(1021年12月18日-1086年5月21日),字介甫,号半山,谥文,封荆国公。世人又称王荆公。汉族,北宋抚州临川人(今江西省抚州市临川区邓家巷人),中国北宋著名政治家、思想家、文学家、改革家,唐宋八大家之一。欧阳修称赞王安石:“翰林风月三千首,吏部文章二百年。老去自怜心尚在,后来谁与子争先。”传世文集有《王临川集》、《临川集拾遗》等。其诗文各体兼擅,词虽不多,但亦擅长,且有名作《桂枝香》等。而王荆公最得世人哄传之诗句莫过于《泊船瓜洲》中的“春风又绿江南岸,明月何时照我还。”
酬卧云。宋代。刘木。 美人隔云水,广永几千里。白日有没时,相思无穷已。夜雨翳灯花,凉风折窗纸。披衣不能寐,拒待闻鸡起。从来志士肠,高若雪山峙。岂不念摧折,藉此可凭恃。蔓草委地滋,孤松插天起。咸若知我深,赠言故及此。
次韵何茂恭重阳前二日见过。宋代。喻良能。 西风篱落兴悠然,秋影横江雁帖天。短发未成吹帽饮,高吟先赠把茱篇。黄花一笑小重九,青眼相看又四年。欲试烟波钓竿手,南湖同上月明船。
与朝阳山人张朝夜集湖亭,赋得各言其志。唐代。皎然。 洞庭孤月在,秋色望无边。零露积衰草,寒螀鸣古田。茫茫区中想,寂寂尘外缘。从此悟浮世,胡为伤暮年。
和竹溪三诗·昌黎与孟简尚书书。宋代。刘克庄。 纷纷儒墨互攻排,此事吾尝体认来。一向嵩山面空壁,一于骊岫拨残灰。贤如颜闵今亡矣,古有彭聃安在哉。岁晚雪中逢族子,退之至此未忘骸。
虎丘宴集分得微字。清代。孙蕙。 偶携蜡屐来吴会,海涌峰头看落晖。人去故山秋渐老,客逢新月雁初飞。当筵洞壑留今古,过眼云烟任是非。良夜坐深金粟影,天香都上酒人衣。