双调·沉醉东风·归田

双调·沉醉东风·归田朗读

远城市人稠物穰,近村居水色山光。熏陶成野叟情,铲削去时官样,演习会牧歌樵唱。老瓦盆边醉几场,不撞入天罗地网。

达时务呼为俊杰,弃功名岂是痴呆?脚不登王粲楼,手莫弹冯讙铗,赋归来竹篱茅舍。古今陶潜是一绝,为五斗腰肢倦折。

译文

远离了城市的喧嚣,住在山水风光的乡村,不知不觉有了老头子的情怀,把当官的烙印都消除了,学会了民歌野曲,端着老瓦盆和几个农夫喝碗小酒,再也不投身那天罗地网的官场。

发达了被人唤作俊杰,放弃了功名就要被叫做痴呆吗?不学那王粲登楼,冯讙弹琴,他们只是追求功名,辞官归隐竹篱茅舍,古今只有陶渊明是真俊杰,不为那五斗米折了腰。

注释

熏陶成野叟情:感染和陶冶成为老农民似的情性。野叟,野老,老农。

时官样:时髦官员的模样,流行的官僚架势。

老瓦盆边:粗陋的陶制酒器。这是元曲中习用的词语。

天罗地网:喻法制森严、危机四伏,无法逃出官场中设置的陷阱。

达:通晓。

王粲:汉未文学家,“建安七子”之一。西京丧乱,他避难荆州,投靠刘表,未被重用,于是作了一篇《登楼赋》抒发自己久客异乡,才能不得施展所产生的思想情绪,主旨仍是对功名的热衷。

手莫弹冯讙铗:冯讙在孟尝君家里作客,没有得到重视,于是弹铗而歌曰:“长铗归来乎?食无鱼。”有了鱼,又说“出无车”;有了车,又说“无以为家”。他自然也是追求功名富贵的。

  首先,用喧器热闹的都市与清幽恬适的村庄比照(明比)。都市的富贵繁华,没有给予作者优越的舒适感,反而觉得自己像久在笼中的HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟,失去HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由,失去乐趣,失去本性,而竹篱茅舍,环HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山傍水的宁静村庄,天然无雕饰,极具诱惑,人在这里可以无拘束无HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑,HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情舒畅地过着淳朴的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,虽则“带月荷锄归”,不无HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦,甚至“饥来驱我去”,难免饥寒,但日子过得踏实,过得充实。乡野清幽淡雅的环境很适合作者HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,更是他找到HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神解脱的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,故“近村居水色HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山光”,是说自己要投入到新环境新HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中去。此外,处在元末乱世的作者,能做到“远城市人稠物穰”,足见他是一位敢于改变自己,对HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活有所HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求的士大夫。通过城乡HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的对照,展现的不仅仅是环境氛围的差异,更是作者的勇气。

  其次,用污浊险恶的官场与清新HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园比照(暗比)。作者曾以“苍蝇竞争,黑蚁争穴”形容当时官场的腐朽,表达HRef=https://www.qijian.info/list/yane/ target=_blank class=infotextkey>厌恶之情;而对清新幽静的HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园则描述到“居HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山林”,“看青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,玩绿水”……充满着HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦之情。HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的色彩差异,折射出他对HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活价值的取向,官场的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活已让他HRef=https://www.qijian.info/list/yanjuan/ target=_blank class=infotextkey>厌倦,并说出“急流中勇退是豪杰,不因循苟且”,表明退出HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途的决心,而那“采黄HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,摘红叶”,“随分耕耘”,“HRef=https://www.qijian.info/list/yanxi/ target=_blank class=infotextkey>演习会牧歌樵唱”的HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活令他神往,于是他主动地选择“绝念荣华,甘心恬淡”的道路。他乐田躬耕,是为了最终能够摆脱官场的“天罗地网”,过上HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由自在的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活;他HRef=https://www.qijian.info/list/geyong/ target=_blank class=infotextkey>歌咏HRef=https://www.qijian.info/list/yinyi/ target=_blank class=infotextkey>隐逸,“老瓦盆边醉几场”,庆幸自己身心得到了解放。在两种境界的对照中,展现的不仅仅是作者摆脱羁绊而获HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由的幸福之情,更是对自身价值的重新认识。

  最后,用虚假多变的“时官样”与纯真率真的“野叟情”比照(暗比)。作者对归田前的“官样”和归田后陶冶成的“野叟情”怀有憎恶和HRef=https://www.qijian.info/list/xiai/ target=_blank class=infotextkey>喜爱的不同HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。但这前后HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情和HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化不是静态的,而是动态的,是以行动来表现作者HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想本质的改变。这体现HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活作HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活方式上的改变:一是从官场来到HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村,环境变了,自己的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活作HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风也要彻底改变。清除官场中的习气,就是不迎合,不依附,不伪装,不再察言观色地行事,与随波逐流的坏习气彻底决绝;去掉HRef=https://www.qijian.info/list/guanli/ target=_blank class=infotextkey>官吏的架子,就是把身上沾有的号发施令、指手画脚的官僚作HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风去掉,回归“野叟情”,亲近“野叟情”。所以,“铲削去时官样”暗示作者的HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格和尊严没有丢失。二是种地求食,HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活在自己的HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园———学会“牧歌樵唱”,享受HRef=https://www.qijian.info/list/youran/ target=_blank class=infotextkey>悠然之后;“竹几藤床,草舍柴门”,怡然简朴的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活……熏陶成野叟老农的性情。由此鲜明地反映出作者的脱胎换骨及叛逆HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神。

  摆脱束缚而流露的欣喜之情,在于表明作者具有HRef=https://www.qijian.info/list/jiji/ target=_blank class=infotextkey>积极的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神和改变自己的勇气;为归田村居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活而深感自豪,在于表明作者具有纯朴的HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生价值和安贫乐道的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想。这是心灵的净化,是高唱HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生新HRef=https://www.qijian.info/list/lutu/ target=_blank class=infotextkey>旅途新HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的真情流露。

汪元亨

汪元亨(生卒不详),元代文学家。字协贞,号云林,别号临川佚老,饶州(今江西鄱阳)人元至正间出仕浙江省掾,后迁居常熟官至尚书。所作杂剧有三种,今皆不传。《录鬼簿续篇》说他有《归田录》一百篇行世,见重于人。现存小令恰一百首,中题名「警世」者二十首,题作《归田》者八十首。他生当元末明初乱世,从今存散曲内容看,多警世叹时之作,吟咏归田隐逸生活。在艺术上,其散曲风格豪放,语言质朴,善用排比,一气贯注:有些则潇洒典雅,情味浓郁,互文比喻,耐人寻味。 ...

汪元亨朗读
()

猜你喜欢

花影重重,乱纹匝地无人卷。有谁惆怅立黄昏,疏映宫妆浅。

只有杨花得见。解匆匆、寻芳觅便。多情长在,暮雨回廊,夜香庭院。

()

高轩过我不停轮,风袂飘如出岭云。渭北江东无尽意,何时重得细论文。

()

举手攀南半,移身倚北辰。

出头天外看,须是个般人。

()
释元肇

清简何曾五马荣,时艰念虑在生灵。江如谢朓诗中静,山似岳阳楼上青。

戢戢鱼头曝冬日,翩翩鸦字出宸庭。三吴父老遥相祝,几向天边望福星。

()

能使时平四十春,开元圣主得贤臣。
当时姚宋并燕许,尽是骊山从驾人。

()

册子澄霜气,沿江木叶纷。滩牙寒喷雪,岩腹暖蒸云。

处处逢渔父,行行入鹿群。谁言方外吏,尚愧北山文。

()