夜别韦司士。唐代。高适。 高馆张灯酒复清,夜钟残月雁归声。只言啼鸟堪求侣,无那春风欲送行。黄河曲里沙为岸,白马津边柳向城。莫怨他乡暂离别,知君到处有逢迎。
高大的客馆里灯火通明酒也清,直饮至夜钟响归雁鸣的月落时分。
只说是啼鸟要求友朋,无奈那春风里要为您送行。
黄河曲里沙为黄河岸,白马津边柳向白马城。
不要为他乡离别而难过,知道您到处会有人逢迎。
司士:官名。唐代州县设司士参军及司土,掌管工役事务。
张灯:摆设灯火。清:指酒的清醇。
雁归声:指雁归飞时的叫声。
啼鸟堪求侣:《诗经·小雅·伐术》中有“嘤其鸣矣,求其友声”的句子,意思是:鸟儿嘤嘤地叫,欢快地呼唤同伴。作者即用此意。堪:能。求侣:呼唤同伴。
无那:无奈、无可奈何。
黄河曲:黄河湾。
白马津:古代黄河津渡名,在今天河南省滑县东北。
逢迎:迎接的意思。
参考资料:
1、章培恒,安平秋,马樟根主编;谢楚发译注.古代文史名著选译丛书 高适岑参诗选译 修订版:凤凰出版社,2011.05:第35页
2、陈友琴主编;段占学选注.少年背诵唐诗三百首:北京古籍出版社 北京少年儿童出版社,1992.12:第141页
从诗中所写的情况看,韦司士当是路经滑州,渡黄河北去,诗人与州郡中官吏夜间设宴为书送行。宴席上分韵赋诗送别,诗人拈得“城”字,韦司士与诗人就是这次宴会上所结识的新交。此首送友诗仍作于滑州,时间大约是开元二十五年(737)春天。
参考资料:
1、章培恒,安平秋,马樟根主编;谢楚发译注.古代文史名著选译丛书 高适岑参诗选译 修订版:凤凰出版社,2011.05:第35页
2、刘学锴撰.唐诗选注评鉴 上卷:中州古籍出版社,2013.09:第478页
首联写馆舍夜宴。首句点高馆张灯夜宴,酒清香洌,见HRef=https://www.qijian.info/list/daike/ target=_blank class=infotextkey>待客之殷勤,次句连用“夜钟”“残月”“雁归声”三个与夜间及HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离相关的意象,既显示HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间之推移与宴席HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间之长,又渲染浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离气氛。三种意象,或诉之视觉,或诉之听觉,但都带有HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清、HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥的色彩韵味。
次联明点HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别。上句用典,“啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟堪求侣”,是说庆幸自己能够结识韦司士这样的才士为新交。“啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟”虽非实写,却关合HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的季候,与下句“春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”,一虚一实,正成对应。下句实指韦司士在这HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天将要离此继续前行。不说朋辈HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别,而言“春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风欲送行”,将“春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格化,写出了HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别的温煦情意,设想新颖,诗味浓郁。妙在上下两句的HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头,HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别用“只言”“无那”两个虚词相勾连,既突出渲染了“乐莫乐兮新相知”的HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦和乍会旋别的HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈,又构成了一气旋折的意致韵味,在流利俊逸的语调中蕴含着浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情味。吟诵品味这行云流水般的诗联,眼前会鲜明地浮现出诗人HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流俊赏、神采清逸的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我形象。
腹联是对韦司士行程所经的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象。唐时滑州州治白HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马城在HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河南岸。韦司士离此北去,头一站便是HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河岸边的白HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马津渡,故别后行程首先便写到“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河曲”“白HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马津”。这一联HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,只用淡笔轻点,不施浓墨重彩,不加渲染刻画,但却显现出一种天然的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风韵。评家或讥其景中无情,实则诗人此处并没有着意HRef=https://www.qijian.info/list/yuqingyujing/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yuqing/ target=_blank class=infotextkey>寓情于景,他只是要通过轻描淡写来构成一种摇曳生姿的情致。黄培芳说它是“盛唐高调”,倒是比较准确地道出了它的浑成HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然而不刻露的韵致。
尾联是对被送对象前路的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuyuan/ target=_blank class=infotextkey>祝愿,反结“别”字。“HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡暂HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别”、“到处有逢迎”,说明韦司士此次在滑州是途中暂时停留,前路尚有逢迎与HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别,就像在滑州有短暂的HRef=https://www.qijian.info/list/juhui/ target=_blank class=infotextkey>聚会与HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离一样。但诗人却以体贴对方HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的口吻说:“HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望韦司士不要因HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡的这次暂别而怨怅,因为前路方长,我深知你的为人和才名,你到处都会受到当地主人的热情接待与欢迎。”这就不但将HRef=https://www.qijian.info/list/shangbie/ target=_blank class=infotextkey>伤别化解为对前路处处有逢迎的热情HRef=https://www.qijian.info/list/zhuyuan/ target=_blank class=infotextkey>祝愿和HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观展望,而且对韦司士的为人作了热情的HRef=https://www.qijian.info/list/zansong/ target=_blank class=infotextkey>赞颂。这样的HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾,充满了HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观的情调,体现出鲜明的时代气息。
高适。 高适是我国唐代著名的边塞诗人,世称“高常侍”。 作品收录于《高常侍集》。高适与岑参并称“高岑”,其诗作笔力雄健,气势奔放,洋溢着盛唐时期所特有的奋发进取、蓬勃向上的时代精神。
茶园十二韵。。王禹称。 勤王修岁贡,晚驾过郊原。蔽芾馀千本,青葱共一园。芽新撑老叶,土软迸深根。舌小侔黄雀,毛狞摘绿猿。出蒸香更别,入焙火微温。采近桐华节,生无谷雨痕。缄縢防远道,进献趁头番。待破华胥梦,先经阊阖门。汲泉鸣玉甃,开宴压瑶樽。茂育知天意,甄收荷主恩。沃心同直谏,苦口类嘉言。未复金銮召,年年奉至尊。
解嘲 其一。宋代。李彭。 平生痴绝百无忧,党友相嘲顾虎头。痴黠胸中各相半,要之与我不同流。
牡丹百咏 其十。明代。张淮。 红玉肌容艳有神,九天飞下一仙真。垂头雨后犹倾国,点额风前欲唤人。龙脑薰成香世界,蝶翎逗落锦埃尘。春光得我方能丽,笑杀凡花号丽春。
廿一日夜坐忆亡儿 其二。明代。顾清。 视不成形举目存,青灯一盏近黄昏。彭殇竟是谁分出,妄使瞿昙欲断恩。
依韵和陈秘校见寄。宋代。梅尧臣。 郁郁东堂桂,常期接袂攀。羽翰殊不及,蓬荜却空还。江水几经岁,监中无壮颜。音尘能见问,谁道隔云山。
上立斋先生十首以有官居鼎鼐无宅起楼台为韵 其五。宋代。戴炳。 君子如真金,真金刚不改。小人如浮云,瞬目多变态。随世良独难,殉道乃无悔。近日崔菊坡,坚卧辞鼎鼐。