天净沙·秋

天净沙·秋朗读

译文

庭院前落尽了梧桐的叶子,水中的荷花也早失去当日的风姿。

仿佛是通晓诗人我的心思。

一片经霜的红叶离开树枝,飞近身来让我题诗。

注释

芙蓉:指荷花。

辞柯:离开枝干。

题红:在红叶上题诗。唐僖宗时,有一名宫女在红叶上写了一首诗:“流水何太急,深宫尽日闲。愍憨谢红叶,好去到人间。”树叶顺着御沟水流出宫墙。书生于祐拾到后添写道:“曾闻叶上题红怨,叶上题诗寄阿谁?”置于流水上游又流入宫中。后两人终成良缘。

  起首两句的对仗,概括了诗人在园林中所望见的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景。“庭前”和“水边”是两处代表性的HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点,暗示出诗人在四处徘徊,也在百般寻觅。但HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天对于诗人实在是太无情了,这两句中的“尽”和“彻”就不留一点余地。这两个字也正是景句之眼。既然是“落尽梧桐”,诗人的判断显然是基于未尽之时绿叶繁茂的秋前情形;同样,“开彻芙蓉”,首先浮现在他脑海中的也必然是旧时荷HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花盛开的热闹景象。枝上萧索,水面凋敝,这HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实与记忆之间的巨大反差,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然会勾惹起HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。可明明是作者因红衰翠减而HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感,第三句却偏偏说成是红翠善解人意,因迎合人的心绪而自甘衰残。诗人的这种HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我怨艾,一来反衬出心中无可奈何的悲感的沉重,二来也表现了他对园林中HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好事物的一往情深。

  正因为诗人将所见的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景与自己系结在一起,才会有四、五两句的神来之笔,而在HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情上发生一个完全的转折。

  我们在HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天常会遇到这样的情形:秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风卷着落叶扑面飞来,碰到身上有时就像粘住似的,好一会儿才飘落地面。诗人此时,就有一片“辞柯霜叶”缠上了他。何以见得?因为在上文的气氛中,飞舞在空中的霜叶只会加深“落尽”的印象,唯有停落在身上的片时的流连,才有可能启发诗人新的思考。霜叶“辞柯”而依人,这本身就沟通了“意同”的两者间的联系。“辞柯霜叶,飞来就我题红”,在多情善感的诗人眼中,其“飞来”完全是主动的、有目的的及含情脉脉的行为;而“题红”在其“红叶HRef=https://www.qijian.info/list/tishi/ target=_blank class=infotextkey>题诗”HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故的原始意义上,则饱含着真、善、美的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活激情。HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天固然有HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的一面,但对HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的诗人来说,却同时意味着HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望和奋起。这一“辞”一“就”,尽翻前案,将初时HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋消沉的气氛一扫而空,无异化衰朽为神奇。HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令别出机杼的HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾,令人拍案叫绝。

朱庭玉

朱庭玉( “庭”或作“廷”) ,生平、里籍均不详。 ...

朱庭玉朗读
()

猜你喜欢

水聚即为沤,沤散还为水。祇这聚散中,便是真如理。

()

五女誓终养,贞孝内自持。兔丝自萦纡,不上青松枝。

晨昏在亲傍,闲则读书诗。自得圣人心,不因儒者知。

()

男儿独立天地间,太华绝尖一何陗。

子房不肯下萧曹,伯夷本自轻周召。

()

射干才一朵,瓶小不胜花。剪似春罗碎,翩如綵蝶斜。

白头簪不可,素手赠谁家。砚侧间相映,光含一点霞。

()

欲寻当日故山盟,身世今如海一萍。归路上心真了了,愁根入鬓已星星。

挽衣共釂东西酒,折柳送行长短亭。念我知君回首处,萱丛菖叶一时青。

()

披衣及晓赴初光,山课催人亦太忙。一路芜烟须尽扫,满空松雪正飞扬。

()