红杏了,夭桃尽,独自占春芳。不比人间兰麝,自然透骨生香。
对酒莫相忘。似佳人、兼合明光。只忧长笛吹花落,除是宁王。
占春芳·红杏了。宋代。苏轼。 红杏了,夭桃尽,独自占春芳。不比人间兰麝,自然透骨生香。对酒莫相忘。似佳人、兼合明光。只忧长笛吹花落,除是宁王。
红杏花开过了,娇艳的桃花凋谢了,梨花独自暮春开放,兰草麝香怎能和梨花相比呢?梨花的香气自然飘来深深的像从骨子里沁出。
饮酒赏花,忆起这酒似歌妓“佳人”的姿色,兼有荼蘼花般的香艳,梨花啊!不要因时令之笛吹落;否则,担心的便是开国受命之宁王。
占春芳:词牌名。《万树词律》卷四注云:“此体他无作者,想因第三句为题名。”《词式》卷二:“苏轼咏杏花,制此调。”
红杏了:红杏花开过了。
夭桃尽:娇艳的桃花凋谢了。
兰麝(shè):兰草与麝香,即大自然生成的兰草香和人工制成的麝香。
透骨:从骨子里沁出,极言深刻。兼合明光:占尽酒和花般的酴醾的香艳。以颜色似之,故名。
参考资料:
1、王水照 王宜瑷.苏轼诗词选注:上海古籍出版社,1990:122-123
2、王水照 朱刚.苏轼诗词文选评:上海古籍出版社,2004:89
这首《占春芳》,约作于宋神宗元丰三年(1080年)三月末到四月初因乌台诗案谪居黄州时。
参考资料:
1、孔凡礼 刘尚荣.苏轼诗词选:中华书局,2005:229-230
与HRef=https://www.qijian.info/list/yongmei/ target=_blank class=infotextkey>咏梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、咏HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠一样,苏轼以梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花自况,袒露他贬居黄州后心胸仍像洁白梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花那种HRef=https://www.qijian.info/list/kuangda/ target=_blank class=infotextkey>旷达HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。
上片,以反衬手法,从视角上写梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格。“红杏了,夭桃尽,独自占春芳。”HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头三句,以“红杏”开过了,“夭桃”谢“尽”了来衬托梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花盛开状态,交代梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花独放的HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春季节。“独”字一用,宛有万HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花皆离我独笑的孤姿;“占春芳”再无他HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,只有此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花独为大地占尽春芳,显示高洁。以红衬白,个性鲜明。“不比人间兰麝,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然透骨生香”,从嗅觉上和心态上,以反衬之笔,写梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然清香和沁人脾的魅力。兰草与麝香本是HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花中之王和香中之首,在此与梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花相比,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然逊色多了。但他并未贬低兰麝。然而,作者巧妙地指出:兰麝怎能和“HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然透骨生香”的梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花相比,进一步突出了梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的名贵地位和观赏价值。这为下片HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人埋下了隐示性的一笔。
下片,运用了正喻手法,写包括作者在内的游黄州、武昌的HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花般的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格。“对酒莫相忘,似佳人、兼合明光”,突出他们HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒赏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,酒HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香醉的谐谑情景。“对酒莫相忘”为领颔句,领取串连下文。喝上了酒,就会忆起这酒似HRef=https://www.qijian.info/list/geji/ target=_blank class=infotextkey>歌妓“佳人”的姿色;还兼有或占尽那似酒似HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的、“无HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香自远”的“明光”酴醾的韵味。酒、佳人与酴醾的联系是从白色与麝香般的气味为媒体的。紧接着两句点题:“只忧长笛吹HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落,除了宁王。”由上的HRef=https://www.qijian.info/list/xiowu/ target=_blank class=infotextkey>写物而HRef=https://www.qijian.info/list/yinyu/ target=_blank class=infotextkey>隐喻到HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,让人HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋的红杏、夭桃最后凋谢了,但最担心的是梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,不要因时令之笛吹落;否则,担心的便是开国受命之宁王。很显然,作者以此隐寓着贤明的神宗,能否像宁王那样,不要吹落他这“梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”。
全词笔法奇特,博喻成堆。先是以“红杏”、“夭桃”红色和凋谢反喻梨之白HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花和盛貌;继而以兰麝的兰黑色和沉香来正喻梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花般的白HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花和透骨的本质;再以上片的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花物来喻隐下片的HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事;下片又以酴醾般的酒、HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与忆想中的“佳人”相喻,且三者融为一体,互得益彰。最后,借HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花抒发HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与宁王息息相关的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运,来影射宋朝皇帝是否爱惜孤洁梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花般的贬臣东坡;何况苏东坡早是“酴酴醾不争春,HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞开最晚”的齐安HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花了。
苏轼(1037-1101),北宋文学家、书画家、美食家。字子瞻,号东坡居士。汉族,四川人,葬于颍昌(今河南省平顶山市郏县)。一生仕途坎坷,学识渊博,天资极高,诗文书画皆精。其文汪洋恣肆,明白畅达,与欧阳修并称欧苏,为“唐宋八大家”之一;诗清新豪健,善用夸张、比喻,艺术表现独具风格,与黄庭坚并称苏黄;词开豪放一派,对后世有巨大影响,与辛弃疾并称苏辛;书法擅长行书、楷书,能自创新意,用笔丰腴跌宕,有天真烂漫之趣,与黄庭坚、米芾、蔡襄并称宋四家;画学文同,论画主张神似,提倡“士人画”。著有《苏东坡全集》和《东坡乐府》等。 ...
苏轼。 苏轼(1037-1101),北宋文学家、书画家、美食家。字子瞻,号东坡居士。汉族,四川人,葬于颍昌(今河南省平顶山市郏县)。一生仕途坎坷,学识渊博,天资极高,诗文书画皆精。其文汪洋恣肆,明白畅达,与欧阳修并称欧苏,为“唐宋八大家”之一;诗清新豪健,善用夸张、比喻,艺术表现独具风格,与黄庭坚并称苏黄;词开豪放一派,对后世有巨大影响,与辛弃疾并称苏辛;书法擅长行书、楷书,能自创新意,用笔丰腴跌宕,有天真烂漫之趣,与黄庭坚、米芾、蔡襄并称宋四家;画学文同,论画主张神似,提倡“士人画”。著有《苏东坡全集》和《东坡乐府》等。
此花迥绝他花,湘中不减吴中盛。疑从太华,分来岳麓,根荄玉井。炬列千红,盖擎万绿,织成云锦。向壶天清暑,风梳露洗,尘不染、香成阵。好似一番雨过,似轻鬟、晚临妆镜。阿环浴罢,珠横翠乱,芳肌犹润。载月同游,隔花共语,酒边清兴。问六郎、凝伫多时,公不饮、俗几甚。
水龙吟·此花迥绝他花。宋代。李曾伯。 此花迥绝他花,湘中不减吴中盛。疑从太华,分来岳麓,根荄玉井。炬列千红,盖擎万绿,织成云锦。向壶天清暑,风梳露洗,尘不染、香成阵。好似一番雨过,似轻鬟、晚临妆镜。阿环浴罢,珠横翠乱,芳肌犹润。载月同游,隔花共语,酒边清兴。问六郎、凝伫多时,公不饮、俗几甚。
诸子将筑室以画图相示三首。宋代。苏辙。 积因得果通三世,临老长闲自一时。久尔观心终未悟,偶然见道了无疑。南迁北返吾何病,片瓦尺椽天与期。自断此生今已矣,世间何物更如斯。
题陶灿文引觞自酌图七首 其四。清代。王家枢。 我欲希高蹈,世外访桃源。呼儿狎猿鹤,课仆扰鸡豚。白云塞洞口,红雨乱溪村。不如来饮酒,花下好开尊。
献姚石甫先生即以赠别 其二。清代。龙启瑞。 未了看山愿,城西住少时。梦犹京阙恋,归为友朋迟。黄叶声中酒,苍葭阁上诗。东瀛一回首,挥涕万人知。
大风上陶然亭和壁间韵四章 其一。清代。吴曾徯。 尘界何人悟太空,飞鸿回首影匆匆。三千归路愁吟里,九十春光客梦中。黯淡黄沙昏落照,萧骚绿苇战遥风。閒亭借此聊清睡,一任回来鬓发蓬。
送用和刘推官入京班改。宋代。林希逸。 幕画如兄有异才,岭南声价动诸台。登龙尾道呼班去,为鳄鱼州守印来。定有赏音相料理,何妨进卷小徘徊。遥知得意行吟处,傍柳堤看菡萏开。