惜春连日醉昏昏,醒后衣裳见酒痕。
细水浮花归别涧,断云含雨入孤村。
人闲易有芳时恨,地迥难招自古魂。
惭愧流莺相厚意,清晨犹为到西园。
春尽。唐代。韩偓。 惜春连日醉昏昏,醒后衣裳见酒痕。细水浮花归别涧,断云含雨入孤村。人闲易有芳时恨,地迥难招自古魂。惭愧流莺相厚意,清晨犹为到西园。
惜别伤春连日来酒醉昏昏,醒来之后衣裳上全是酒痕。
细水上漂着落花流入另涧,阴云带雨飘入那远处孤村。
闲居无聊恨芳时白白流去,异地千里难招来古人精魂。
最感激流莺掀转深情厚意,每当清晨还特意飞到西园。
惜春:爱怜春色。
酒痕:酒污的痕迹。
浮:一作“漾”。别涧:另外一条河流。涧,一作“浦”。
断云:片片云朵。
人闲:作者在朱全忠当权时,被贬到濮州,后来依附他人,终日无所事事。有:一作“得”。芳时恨:就是春归引起的怅恨。终日闲呆,不能有所作为,辜负了大好时光,故有“芳时恨”之感。芳时,指春天。
地迥:地居偏远。迥:一作“胜”。古魂:故人的精魂,指老友已故化为精魂。
流莺:叫声悦耳的莺。流,谓其鸣声婉转悦耳。厚意:深情厚意。
参考资料:
1、吉林大学中文系.唐诗鉴赏大典(十二):吉林大学出版社,2009:216-217
2、尚作恩 等.晚唐诗译释:黑龙江人民出版社,1987:246-248
这是韩偓HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年寓居南安之作,与《安贫》表现同一索寞HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,而写法上大不相同。《安贫》直抒胸臆,HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨万端;此篇则融情入景,兴寄深微。
春尽,顾名思义是抒写HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天消逝的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。韩偓的一生经历了巨大的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治变故,HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年寄身HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡,亲朋息迹。家国沦亡之痛,年华迟暮之悲,孤身独处之苦,有志难骋之愤,不时袭上心头,又面临着大好HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光的逝去,内心的抑郁烦闷自不待言。HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷无从排遣,唯有借酒浇愁而已。诗篇一上来,就抓住醉酒这个行为来突出“HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春”之情。不光是醉,而且是连日沉醉,醉得昏昏然,甚且醉后还要继续HRef=https://www.qijian.info/list/hejiu/ target=_blank class=infotextkey>喝酒,以致衣服上溅满了斑斑酒痕。这样反复渲染一个“醉”字,就把作者悼HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春光的HRef=https://www.qijian.info/list/aitong/ target=_blank class=infotextkey>哀痛HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示出来了。
颔联转入HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景。涓细的水流载着落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花漂浮而去,片断的云彩随HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹洒下一阵HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨点。这正是HRef=https://www.qijian.info/list/nanfang/ target=_blank class=infotextkey>南方HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春时节具有典型特征的景象,作者把它细致地描画出来,逼真地传达了那种HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天正在逝去的气氛。不仅如此,在这一幅HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物画面中,诗人还HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地融入了自己的HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世之感。那漂浮于水面的落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,那随HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风带HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨的片云,HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊无定,无所归依,正是诗人自身沦落无告的象征。扩大开来看,流水落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,天上人间,一片大好HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光就此断送,也可以看作诗人深心HRef=https://www.qijian.info/list/juannian/ target=_blank class=infotextkey>眷念的唐王朝终于被埋葬的表征。诗句中接连使用“细”、“浮”、“别”、“断”、“孤”这类字眼,更增添了HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物的HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清色彩,烘托了诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉情绪。这种把物境、心境与身境三者结合起来抒写,达到融和一体、情味隽永的效果,正是韩偓诗歌HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情的显著特色。
颈联再由HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景转入HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。为什么要说“人闲易有芳时恨”,大凡人在忙碌的时候,是不很注意时令HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的;愈是闲空,就愈容易敏感到季节的转换,HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟啼HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落,处处都能触动愁怀。所以这里着力点出一个“闲”字,在刻画HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理上是很精微的。再深一层看,这个“闲”字上还寄托了作者极深的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光消去,固然可恨,尤可痛心的是HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光竟然在人的闲散之中白白流过,令人眼瞪瞪望着它逝去而无力挽回。这正是诗人自己面临家国之变而不能有所作为的沉痛告白。下联“地迥难招自古魂”,则把自己的HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思再转进一层。诗人为HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春而寄恨无穷,因想到:如有亲交故旧,往来相过,互诉心曲,也可稍得慰藉,怎奈孤身僻处闽南,不但见不到熟悉的今人,连HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人的精灵也招请不来,更叫人HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞难堪。当然,这种HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥之感虽托之于“地迥”,根本上还在于缺乏HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音。“前不见HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人,后不见来者。念天地之悠悠,独怆然而涕下。”(陈子昂《登幽州台歌》)韩偓此时的孤愤HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,同当年的陈子昂确有某种相通之处。
七、八句抛开HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论事理,转入HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。借流莺相顾、HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁略解,含蓄地表达了对“春尽”的HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤和HRef=https://www.qijian.info/list/beitan/ target=_blank class=infotextkey>悲叹之情。诗人在这里虽然没有具体写自己是如何HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷,表面上冲淡了全诗的HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧色调,但其无限HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷之情却形象地表现出来。
这首诗有HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述,有描写,有HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,三者紧密结合是其主要特点。这首诗描HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景物具体形象,“细水浮HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花归别洞,断云含HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨入孤村”这些诗句,真实地描绘出HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨前HRef=https://www.qijian.info/list/nongcun/ target=_blank class=infotextkey>农村的HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景,有很大的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术魅力。这首诗语言流畅HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美,对仗工整。通篇扣住“春尽”抒述HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,由HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春引出HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世之感、家国之悲,一层深一层地加以抒发,而又自始至终不离开春尽时的环境HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物,HRef=https://www.qijian.info/list/jijing/ target=_blank class=infotextkey>即景即情,浑然无迹,这就是诗篇沉挚动人的力量所在。
韩偓(公元842年~公元923年)。中国唐代诗人。乳名冬郎,字致光,号致尧,晚年又号玉山樵人。陕西万年县(今樊川)人。自幼聪明好学,10岁时,曾即席赋诗送其姨夫李商隐,令满座皆惊,李商隐称赞其诗是“雏凤清于老凤声”。龙纪元年(889年),韩偓中进士,初在河中镇节度使幕府任职,后入朝历任左拾遗、左谏议大夫、度支副使、翰林学士。 ...
韩偓。 韩偓(公元842年~公元923年)。中国唐代诗人。乳名冬郎,字致光,号致尧,晚年又号玉山樵人。陕西万年县(今樊川)人。自幼聪明好学,10岁时,曾即席赋诗送其姨夫李商隐,令满座皆惊,李商隐称赞其诗是“雏凤清于老凤声”。龙纪元年(889年),韩偓中进士,初在河中镇节度使幕府任职,后入朝历任左拾遗、左谏议大夫、度支副使、翰林学士。
秋夕过松陵。宋代。武衍。 月冷江空夜气浓,桂行飞下广庭风。不知何处神仙过,鹤唳数声烟霭中。
春感。宋代。陈纪。 唾壶壮气已休休,呼酒田翁与动酬。九十日春长是雨,三千丈发总缘愁。棱棱颜面尘埃满,渺渺山河岁月遒。谷饮芝餐皆可饱,人生何必稻粱谋。
咏史五首其四·商人。宋代。范仲淹。 履癸昆吾祸莫移,应天重造帝王基。子孙何事为炮烙,不念嘻吁祝网时。
凤衔杯 咏秦羽阳宫瓦。近现代。溥儒。 羽阳宫殿悲何处。彩云萧史同朝暮。霸业久随尘,问咸阳、可怜焦土。祗河岳,还如故。阅沧桑,成今古。漳台片瓦皆愁侣。叹璧月仍圆,销磨秦汉经风雨。兴亡恨,谁能补。
嬴惠庵十景诗为邓元宇将军赋 其四 石窦泉香。明代。王弘诲。 季子坡翁怀古间,松楸石窦水潺湲。源源本本钟情处,家在泉南第几山。