习习谷风,维风及雨。将恐将惧,维予与女。将安将乐,女转弃予。
习习谷风,维风及颓。将恐将惧,置予于怀。将安将乐,弃予如遗。
习习谷风,维山崔嵬。无草不死,无木不萎。忘我大德,思我小怨。
小雅·谷风。两汉。佚名。 习习谷风,维风及雨。将恐将惧,维予与女。将安将乐,女转弃予。习习谷风,维风及颓。将恐将惧,置予于怀。将安将乐,弃予如遗。习习谷风,维山崔嵬。无草不死,无木不萎。忘我大德,思我小怨。
谷口呼呼刮大风,大风夹带阵阵雨。当年担惊受怕时,唯我帮你分忧虑。如今富裕又安乐,你却弃我掉头去。
谷口呼呼刮大风,大风旋转不停息。当年担惊受怕时,你搂我在怀抱里。如今富裕又安乐,将我抛开全忘记。
谷口呼呼风不停,刮过巍巍高山岭。刮得百草全枯死,刮得树木都凋零。我的好处你全忘。专门记我小毛病。
习习:大风声。
维:是。
将:方,正当。
与:助。女:同“汝”,你。
转:反而。
颓:自上而下的旋风。
寘:同“置”。
遗:遗忘。
崔嵬(wéi):山高峻的样子。
参考资料:
1、《先秦诗鉴赏辞典》.上海辞书出版社,1998年12月版,第427页
关于此诗的创作背景,主要有两种说法:旧说多以为是因怨朋友相弃而作,今人多以为是一首被遗弃的妇女所作的诗歌。
参考资料:
1、王秀梅 译注.诗经(下):雅颂.北京:中华书局,2015:470-472
这首诗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题,旧说大体相同,《毛诗序》说:“《谷HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》,刺幽王也。天下俗薄,HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友道绝焉。”朱熹也认为是HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友相怨之诗,但他没有将伤友道之绝与刺周幽王硬拉到一起。方玉润《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经原始》认同朱熹的HRef=https://www.qijian.info/list/guandian/ target=_blank class=infotextkey>观点,并力驳《毛诗序》“刺幽王”之说穿凿空泛。今人高亨的《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经今注》、程俊英的《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经译注》等均取HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇之诗说。陈子展《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经直解》虽仍取旧说,但又说:“此诗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格绝类《国HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》,盖以合乐入于《小雅》。《邶HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·谷HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》,HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇之词。或疑《小雅·谷HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》亦为HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇之词。母题同,内容往往同,此HRef=https://www.qijian.info/list/geyao/ target=_blank class=infotextkey>歌谣常例。《后汉·阴皇后纪》,光武诏书云:‘吾微贱之时,娶于阴氏。因将兵征伐,遂各HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离。幸得安全,俱脱虎口。……“将恐将惧,维予与女。将安将乐,女转弃予。”HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风人之戒,可不慎乎!’此可证此诗早在后汉之初,已有人视为HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇之词矣。”
诗中的女主人公被HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫遗弃,她满腔HRef=https://www.qijian.info/list/youyuan2/ target=_blank class=infotextkey>幽怨地回HRef=https://www.qijian.info/list/yijiu/ target=_blank class=infotextkey>忆旧日家境HRef=https://www.qijian.info/list/pinkun/ target=_blank class=infotextkey>贫困时,她辛勤操劳,帮助HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫克服HRef=https://www.qijian.info/list/kunnan/ target=_blank class=infotextkey>困难,HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫对她也体贴疼爱;但后来HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活安定富裕了,HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫就变了心,忘恩负义地将她一脚踢开。因此她唱出这首诗HRef=https://www.qijian.info/list/qianze/ target=_blank class=infotextkey>谴责那只可共患难,不能同安乐的负心HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫。
诗歌用HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨起兴,这手法同《邶HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·谷HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》如出一辙,两首《谷HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风》诗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题也完全相同,这大概是在HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨交加的时候最容易触发人们的HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦之情。被HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫遗弃的HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女,面对凄HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风苦HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,更会增添无穷的HRef=https://www.qijian.info/list/shanghuai/ target=_blank class=infotextkey>伤怀HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪,发出“秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/qiuyu/ target=_blank class=infotextkey>秋HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨愁煞人”的HRef=https://www.qijian.info/list/aitan/ target=_blank class=infotextkey>哀叹。
此诗语言凄恻而又HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉,只是娓娓地HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述被遗弃前后的事实,不加HRef=https://www.qijian.info/list/qianze/ target=_blank class=infotextkey>谴责骂詈的词句,而责备的意思已充分表露,所谓“怨而不怒”,说明主人公是一位HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格善良懦弱的HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女。这也反映了几千年以前,HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女就处在被压迫的屈辱境地,没有独立的HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格和地位。
挽左司江公 其三。。许景衡。 宪府叨新渥,京华会卜居。迂疏惭琐琐,许与独渠渠。酬唱看遗墨,漂零送輤车。他年桐水上,雪涕更踌躇。
追悼寿伯福兄弟二首 其一。近现代。陈衍。 国破犹能干净死,巢倾宁有顾瞻情。屈原夷叔空相况,三百年前黄蕴生。
会麟山别业再次前韵四首 其四。。孙承恩。 物外乾坤别,樽前意兴深。云山欣属目,事业愧初心。野水淡秋思,庭槐生夕阴。商歌二三子,逸响振云林。
送钤辖馆使王公二首 其二。宋代。张靖。 玉勒嘶风出锦城,山光野色助离情。行行莫倦神华远,芳草连云伴去程。
钱江归舟。清代。王泰偕。 道出钱塘江,十里无顽壤。斗然怒潮来,激岸成滉瀁。波势倏低昂,帆影随俯仰。蛟涎溅衣湿,鹢舟荡人晃。峡危疑五丁,石削强千丈。穿漏虞崩奔,迥旋益惝恍。境险禽鸟稀,气盛鱼龙养。乾坤渺一身,陡觉心神畅。碧血认孤坟,千秋结遐想。历历平江堡,昔年资保障。犀军射潮迹,灭没劳揣象。夕阳崦嵫下,皓月海门上。沿洄溯前川,渔歌厉清响。
鹧鸪天 读《柳如是别传》。近现代。金克木。 寒柳金明俱已休。哪堪回首旧风流。纵横盲左凌云笔,寂寞人间白玉楼。情脉脉,意悠悠。空怀家国古今愁。何须更说前朝事,待唱新词对晚秋。