国风·鄘风·柏舟

国风·鄘风·柏舟朗读

泛彼柏舟,在彼中河。髧彼两髦,实维我仪。之死矢靡它。母也天只!不谅人只!

泛彼柏舟,在彼河侧。髧彼两髦,实维我特。之死矢靡慝。母也天只!不谅人只!

译文

柏木小船在漂荡,漂泊荡漾河中央。垂发齐眉少年郎,是我心中好对象。至死不会变心肠。我的天啊我的娘,为何对我不体谅?

柏木小船在漂荡,漂泊荡漾河岸旁。垂发齐眉少年郎,是我倾慕的对象。至死不会变主张。我的天啊我的娘,为何对我不体谅?

注释

鄘(yōng):中国周代诸侯国名,在今河南省汲县北。

泛:浮行。这里形容船在河中不停漂浮的样子。

中河:河中。

髧(dàn):头发下垂状。两髦(máo):男子未行冠礼前,头发齐眉,分向两边状。

维:乃,是。仪:配偶。

之死:到死。之,到。矢靡它:没有其他。矢,通“誓”,发誓。靡它,无他心。

只:语助词。

谅:相信。

特:配偶。

慝(tè):通“忒”,变更,差错,变动。也指邪恶,恶念,引申为变心。

参考资料:

1、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:87-89

2、王秀梅 译注.诗经(上):国风.北京:中华书局,2015:89-90

国风·鄘风·柏舟创作背景

  旧说多将这首诗与《邶风·柏舟》混为一谈,认为是共姜自誓之作。或以为卫世子共伯早死,其妻守节,父母欲夺而嫁之,誓而弗许,作此诗(《毛诗序》);或认为是共伯被弑,共姜不嫁自誓,作此诗(《三家诗》)。

参考资料:

1、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:87-89

2、王秀梅 译注.诗经(上):国风.北京:中华书局,2015:89-90

  此诗的主人公可能是一个待嫁的姑娘,她选中的对象是一个不到二十的HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年郎。姑娘的选择未能得到HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲的同意,所以她满腔HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨,发誓要和HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲对抗到底。

  开篇以柏舟泛流起兴,写女主人公为自己的HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻恋爱受阻而苦恼,就好比那在河中飘荡的柏木小舟一样。她早已自己相中了一个翩翩HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年,他的发型很好看,透出活泼灵动的HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神劲儿。这就是女主人公的心上人,她非他不嫁,至死不渝。可是她的HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲千般阻挠万般阻拦,死活不同意这门亲事。母女的意见不统一,HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情就发生了危机。女儿要么放弃己见,要么作坚决的抗争。看来诗中女主人公是持后一种HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度的:至死誓靡它!坚决到这种程度,HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲也就难办了。但要为娘的改变主意,也不是那么容易的。所以女主人公一面誓死维护HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,一面从内心发出沉重的HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息:娘呀天啊,为什么就不相信我是有眼力的呢!这一声HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息,使得诗的内容变得沉甸甸的。

  古代男女HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻,都是HRef=https://www.qijian.info/list/fumu/ target=_blank class=infotextkey>父母之命,媒妁之言。像这种敢爱敢恨的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子自己找婆家的事情,真是有违传统HRef=https://www.qijian.info/list/xisu/ target=_blank class=infotextkey>习俗的,当HRef=https://www.qijian.info/list/fumu/ target=_blank class=infotextkey>父母的当然不会同意。可能也不一定是HRef=https://www.qijian.info/list/fumu/ target=_blank class=infotextkey>父母要展示权威,多半是他们凭自己的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活经验在为儿女把关,以确保日后HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活美满。但是代沟的存在,使两代人的择偶观念不可避免地存在着差异和冲突。这原也正常。问题的关键是,母女二人的HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾不可调和,因此才有了“之死矢靡他”的决绝抗争。

  这首诗反映了先秦时代汉族民间HRef=https://www.qijian.info/list/hunlian/ target=_blank class=infotextkey>婚恋的HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实状况:一方面,人们在政令许可的范围内仍享有一定的性爱HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由,原始婚俗亦有传承;另一方面普遍的情况已是“取妻如之何?必告HRef=https://www.qijian.info/list/fumu/ target=_blank class=infotextkey>父母”、“取妻如之何?非媒不得”(《齐HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山》),HRef=https://www.qijian.info/list/lijiao/ target=_blank class=infotextkey>礼教已通过婚俗和舆论干预HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。所以诗中HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子既自行择欢,却又受到HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲的制约。而哪里有压迫哪里就有反抗,诗中也就表现了HRef=https://www.qijian.info/list/qingnian/ target=_blank class=infotextkey>青年男女为了争取HRef=https://www.qijian.info/list/hunlian/ target=_blank class=infotextkey>婚恋HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由而产生的反抗意识,这是一个很新很有价值的信息。

猜你喜欢

半落釭花午夜闲,戍衣裁就寄君难。雁来不带平安字,却带边风入帐寒。

()

圣主敷皇极,元臣建上台。虚心求俊乂,削迹去奸回。

拜命超凡品,知君秉大材。淳风随日播,公道应时开。

()

家世儒官独典军,紫髯三十坐高轩。战旗指处无坚垒,仕路从来有孟门。

剑长涩苔收杀气,马骄沙草散蹄痕。旧时赠客金钱尽,更向谁人受此恩。

()
弘历

追远钦神烈,匪遥展默思。每因羁庶政,又觉隔多时。

松柏守宫阙,星辰侍礼仪。鼎湖亲卜吉,昌瑞万年基。

()

镜中忽忽老侵寻,政坐文穷自陆沉。

独对西风搔短发,欲谋小隐背初心。

()
李覯

月色固无改,台基亦不坏。

嗟哉翫月人,古来谁更在。

()