我行其野

我行其野朗读

我行其野,蔽芾其樗。婚姻之故,言就尔居。尔不我畜,复我邦家。

我行其野,言采其蓫。婚姻之故,言就尔宿。尔不我畜,言归斯复。

我行其野,言采其葍。不思旧姻,求尔新特。成不以富,亦祗以异。

译文

走在郊野荒凉路,路旁椿树枝叶疏。只因婚姻的缘故,我才与你同居住。你不好好善待我,只有回到我故土。

走在郊野荒凉路,采摘蓫叶多辛苦。只因婚姻的缘故,才到你家同住宿。你不好好善待我,只有回归我家族。

走在郊野荒凉路,采那葍草聊果腹。你全不思往日情,追求新欢太可恶。不是她家比我富,是你变心的缘故。

注释

蔽芾(fèi):树叶初生的样子。樗(chū):臭椿树,不材之木,喻所托非人。

昏姻:即婚姻。

言:语助词,无实义。就:从。

畜(xù):养活。一说是爱的意思。

邦家:故乡。

蓫(chú):草名,俗名羊蹄菜,似萝卜,性滑,多食使人腹泻。

宿(sù):居住。

言归斯复:言、斯,都是句中语助词。归、复,即归回。

葍(fú):多年生蔓草,花相连,根白色,可蒸食,饥荒之年,可以御饥。

新特:新配偶。特,匹。

成:借为“诚”,的确。

祗(zhǐ):只,恰恰。异:异心。

参考资料:

1、王秀梅 译注.诗经(下):雅颂.北京:中华书局,2015:404-406

2、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:379-381

我行其野创作背景

  中国古代男尊女卑的伦理传统,导致了在家庭和婚姻中女子的被动地位,因而也造就了中国古代文学史上一个突出的文学母题——弃妇文学。《小雅·我行其野》就是写一个远嫁他乡的女子诉说她被丈夫遗弃之后的悲愤和痛伤。

参考资料:

1、王秀梅 译注.诗经(下):雅颂.北京:中华书局,2015:404-406

2、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:379-381

  《小雅·我行其野》作为一首HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇诗,和《卫HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·氓》等其他同题材作品的大力渲染被弃前的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活场景所不同的是,其作者更多地表现HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇目前,即此时此刻的情绪。作品HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头,作者便把自己情感HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧的抒写安排在一个似乎暗合其HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉境况的,生长着樗树和蓫草、葍草的岑寂HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野上,以此点明以下所抒写的,只是在HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情主人公经历了被遗弃之变故的打击后,离开伤她心的人,在HRef=https://www.qijian.info/list/guijia/ target=_blank class=infotextkey>归家途中的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理活动。

  此诗三章,每章前二句,都是同一个画面的重复或再现。它描绘出一个人在点缀着几棵樗树的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野上独行的情景。“我行其野,蔽芾其樗”从比例和透视关系上讲,无边的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野、凝滞不动的树草(蓫、葍)和渺小无助而又HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独的行人(作者),给读者的是一种HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界的宏大与人类的渺小、HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野的寂静和人心的焦虑的对立感。HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野因人之渺小而愈显其大、愈显其宁静安谧,人因HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野之宏大而愈显其小、愈显其躁动不安。HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情主人公被HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运抛弃进而抗争无力的HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧在这里被放大或具体化了。同时,印象的叠加,也引起人们对隐藏于画面背后之HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的强烈探究欲。

  每章后四句,则是对上述画面之深层含义的具体阐释:因HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻而与你聚首,但“尔不我畜”,我只能独行于这归里的旷野上。这个阐释在全诗三章的反覆咏唱中,随着HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物情绪的波动有被深化的趋势。一、二章里,她仿佛还只是故作轻松的念叨:“尔不我畜,复我邦家。”“尔不我畜,言归斯复。”试图把HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦深埋在心底,强自宽解。但到第三章,她情感的火HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山终于爆发了,这难以平复的HRef=https://www.qijian.info/list/shangtong/ target=_blank class=infotextkey>伤痛和无人可诉的委屈,和着苦涩的泪水,在这样一个爱恨交织的时刻,以这样一种爱恨难分的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,流淌着HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨:“不思旧姻,求尔新特。成不以富,亦祗以异。”至此,全诗也在这情绪发展的高潮戛然而止,留给读者的,只有无限的HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情、HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅和HRef=https://www.qijian.info/list/yihan/ target=_blank class=infotextkey>遗憾。

  这首诗的另外一个突出特点是采用了象征、暗示的手法。用行遇“樗”“蓫”“葍”等恶木劣菜象征自己嫁给恶人,并以之起兴,暗示自己为人所弃的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,融情于景,情景交织。

猜你喜欢

陈曾寿

我皇即位初,辅导资贤王。进贤宰相事,首举讲官良。

妙选十二辈,刘侯何卬卬。燕坐抱冰翁,独许侯文章。

()
弘历

金风来西北,籁声响万窍。风收万籁无,谁识其中妙。

()

旅宿依沙际,帆樯两岸阴。村舂涵树乱,市酿傍花斟。

风定猿声密,波澄鸟语沉。客怀聊自慰,清夜听歌音。

()
王九思

秋风昔伴逐臣回,此日逢秋意转哀。贝锦有言䜛巷伯,黄金无梦到燕台。

土阶步月青藜杖,草阁看花浊酒杯。垂老光阴吾愿足,补天自有出群才。

()

谁家多竹门可款,临要阁前沙岸傍。谩道薰风能解愠,正应苍玉自生凉。

()
弘历

掩映耕云种雨家,金吾行处不教哗。豳风图画谁传得,海子门西十里斜。

()