好恨这风儿,催俺分离!船儿吹得去如飞,因甚眉儿吹不展?叵耐风儿!
不是这船儿,载起相思?船儿若念我孤恓?载取人人篷底睡,感谢风儿!
浪淘沙·好恨这风儿。宋代。石孝友。 好恨这风儿,催俺分离!船儿吹得去如飞,因甚眉儿吹不展?叵耐风儿!不是这船儿,载起相思?船儿若念我孤恓?载取人人篷底睡,感谢风儿!
这是一首俚俗之作,通篇借“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”与“船”这两件事物铺开。劈头两句就是“无理而有情”的大白话:“好恨这HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿,催俺分离!”其实,催他与HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别的并不真是HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,然而他却怪罪于HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,这不过是他“怨归去得疾”(《西厢记》崔莺莺长亭HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别张生时的唱辞中语)的另一种表达方式。正如睡不着却怪枕头歪那样,这种“正理歪说”的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风趣话中其实包含着难以言传的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别之痛。以下三句便紧接“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿”而来,越加显得波峭有趣:“船儿吹得去如飞,因甚眉儿吹不展?叵耐HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿!”它所埋怨的仍是这个“该死”的“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿”,不过语意更有所发展。意谓:既然你能把船儿吹得像张了翅膀一样飞去,那你又为什么不把我的眉结吹散(侧面交代作者的愁颜不展、双眉打结),真是“可恨可恶”(“叵耐”本指“不可耐”之义,这里含有“可恨”之意)透顶!眉心打结,本是词人自己的心境使然。俗语云:“心病还须心药医”。词人不言自己无法解脱HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别的苦恼,却恨起HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马牛不相及的“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿”来,这真是一种不可思议的“怪语”和“奇想”,亦极言其“怨天尤人”的烦恼之深矣。人的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,每到那种极深的境界时,往往便会产生某种程度的变态。石孝友的这些词句,便故意地利用这种“变态HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理”来表现自己被深浓的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁所折磨扭曲了的心境,确实收到了很好的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术效果。
上片主要写“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”,顺而及“船”。下片则索性从船儿写起。“不是这船儿,载起HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思?”这是第一层意思。意谓:若不是偌大一个船儿,自己这一腔HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思怎能装得下、载得起?“HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”本无“重量”可言,这里便用形象化的方法把它夸张为巨石一般的东西。说只有船儿才能把它载起,则“HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”之“重”、之“巨”不言自明。在“感谢”船儿帮他载起HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情之后,作者又“得寸进尺”地向它提出了一个新的要求:“船儿若念我孤恓?载取人人篷底睡”。意谓:“救人须救彻”,你既然帮我载负了HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情,那就索性把好事做到底吧!——因此,你若真念我HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂烦恼得慌,何不把那个人儿(她)也一起带来与我共眠在一个船篷下呢?但这件事儿光靠“船儿”还不行,那就又要转而乞求“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风神”——请它刮起一阵怪HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,把她从远处的岸边飞载到这儿来吧。如是,则不胜“感谢”矣,故曰:“感谢HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风儿”!
全词通过先是怨HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、责HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,次是谢船、赞船,再是央船、求HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,最后又谢HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、颂HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,曲折而生动地展示了词人在HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别途中的复杂心境:先言乍别时“愁一箭HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风快”(周邦彦《兰陵王》)的痛楚,次言离途中“黛蛾长敛(这里则换了男性的双眉而已),任是春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹不展”的HRef=https://www.qijian.info/list/choumen/ target=_blank class=infotextkey>愁闷,最后则突发奇想地写他希冀与HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨同舟的HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望。这三层心思,前二层是前人早就写过的,但石孝友又加以写法上的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,而第三层则可谓是他的“创造”。这种大胆而奇特的HRef=https://www.qijian.info/list/huanxiang/ target=_blank class=infotextkey>幻想,恐怕与他接受民间词的影响有关。比如敦煌词中就有很多奇特的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,如“枕前发尽千般愿,要休且待青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山烂,水面上秤锤浮,直待HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河彻底枯……”又如“夜久更阑HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风渐紧,为奴吹散月边云,照见负心人”如此等等,不一而足。
众所周知,常见的文人词在描写HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别绪时,特别喜欢用“灞桥烟柳”、“长亭芳草”、“绣阁轻抛”、“浪萍难驻”之类的华丽词藻。即如石孝友自己,也写过“立HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马垂杨官渡,一寸柔肠万缕。回首碧云迷洞府,HRef=https://www.qijian.info/list/dujuan/ target=_blank class=infotextkey>杜鹃啼日暮”(《谒金门》)之类的“雅词”。然而此首《浪淘沙》却一反文人词常见的面貌,出之以通俗、HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风趣、幽默、诙谐的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格,却又并不妨碍它HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情之“真”、之“深”,故而可称是首别具“谐趣”和“俗味”的佳作。在读惯了那些浓艳得发腻的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别词后,读一读这首颇有HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风味的通俗词,真有点像吃惯了鱼腥虾蟹之后尝到HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山果野蔌那样,很富有些新鲜的感觉。
石孝友,南宋词人,字次仲,江西南昌人。生卒年不详。宋孝宗乾道二年(1166)进士。填词常用俚俗之语,状写男女情爱。仕途不顺,不羡富贵,隐居于丘壑之间。 石孝友著有《金谷遗音》,《直斋书录解题》著录一卷,明《唐宋名贤百家词》本作《金谷词》,不分卷。有明汲古阁《宋六十名家词》本、《四部备要》排印本。《全宋词》据毛□校汲古阁本收录。 ...
石孝友。 石孝友,南宋词人,字次仲,江西南昌人。生卒年不详。宋孝宗乾道二年(1166)进士。填词常用俚俗之语,状写男女情爱。仕途不顺,不羡富贵,隐居于丘壑之间。 石孝友著有《金谷遗音》,《直斋书录解题》著录一卷,明《唐宋名贤百家词》本作《金谷词》,不分卷。有明汲古阁《宋六十名家词》本、《四部备要》排印本。《全宋词》据毛□校汲古阁本收录。
得江西报六言十首。宋代。刘克庄。 但见盈城盈野,谁能去食去兵。山东河北卷土,江右湖南失耕。
杂诗 其二。清代。邹尧廷。 岩疆数十里,良楛各异族。地连颍与毫,犷悍习成俗。颇闻道旁言,谓我少严酷。抚心良自惭,十载负民牧。一邑如一家,痛痒关骨肉。如何治子弟,忍事日鞭扑。秋霜岂不威,未若春风燠。颓习讵难移,惜无仁者术。
赋范司马嘉莲作。清代。柳是。 风流不坠莫愁城,司马池台胜已并。只觉花蓬连理好,尽缘人重合欢名。双凌芍药阶前艳,并照荚蓉幕里清。从此三生怀渌水,年年开发倍含情。
恭和御制耕织图诗 其一。清代。允祥。 历历三时况,如陈《七月》篇。秋云青甸里,春雨绿畴边。圣政先无逸,皇心重有年。孜孜宵{口干}意,总向画图传。
送刘玉田通判归山。宋代。罗公升。 诗工穷鬼妒,貌古人只讥。达士何荣辱,閒官更是非。面无三已愠,身带一癯归。已度囊中法,春田春正肥。
送别阿嫂(1) 其二。。费墨娟。 送客逢春可自由,心随湖水共悠悠。可能相别还相忆,一夕横塘似旧游。