遭田父泥饮美严中丞鉴赏

原文

步屟随春风,村村自花柳。

田翁逼社日,邀我尝春酒。

酒酣夸新尹,畜眼未见有。

回头指大男,渠是弓弩手。

名在飞骑籍,长番岁时久。

前日放营农,辛苦救衰朽。

差科死则已,誓不举家走。

今年大作社,拾遗能住否。

叫妇开大瓶,盆中为吾取。

感此气扬扬,须知风化首。

语多虽杂乱,说尹终在口。

朝来偶然出,自卯将及酉。

久客惜人情,如何拒邻叟。

高声索果栗,欲起时被肘。

指挥过无礼,未觉村野丑。

月出遮我留,仍嗔问升斗。

赏析

  此诗HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头“步屧随春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,村村自HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花柳”,是说穿着草鞋信步去玩HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景。即下文所谓“偶然出”。万方多难,百忧交集,然而HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花柳无情,并不随HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事为转移,自红自绿,故HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花柳上用一“自”字。与“天下兵虽满,HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光日自浓”的“自”,含义正同。接着写田父请杜甫HRef=https://www.qijian.info/list/hejiu/ target=_blank class=infotextkey>喝酒:“酒酣夸新尹。”酒酣,有几分酒意的时候。“新尹”,严武是上一年十二月做的成都尹,新上任,所以说新尹。“畜眼未见有!”是田父夸严武之辞,说长了眼睛从未见过这样的好官。先极口HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美一句,下说明事实。然后他指着大儿子对杜甫说,大儿子曾被征去当兵,是个弓箭手,而且得长远当兵,没有轮番更换。现在却能放回家从事生产,他非常HRef=https://www.qijian.info/list/ganji/ target=_blank class=infotextkey>感激。“HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦救衰朽”,这句是倒装句法,顺说即“救衰朽HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦”。“差科死则已,誓不举家走”二句说田翁表示HRef=https://www.qijian.info/list/ganji/ target=_blank class=infotextkey>感激,欲以死报。并且要在社日大大地热闹一番,问杜甫能否留下:“拾遗能往否?”杜甫曾作左拾遗,所以田父便这样称他一声。接着的“叫”字写得很生动,叫是粗声大气的叫喊,如果说“唤妇”,便不能写出田父伪粗豪神气。浦起龙注:“叫妇二字一读,如闻其声。”

  这两句是杜甫的评断;也是写此诗的主旨所在。田父的意气扬扬,不避差科,就是因为他的儿子被放回营农。因为HRef=https://www.qijian.info/list/ganji/ target=_blank class=infotextkey>感激,所以口口声声总离不了成都尹。即所谓“美”。久居在外,HRef=https://www.qijian.info/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人情尤可HRef=https://www.qijian.info/list/zhenxi/ target=_blank class=infotextkey>珍惜。这两句说明打扰田父一天还不走,井非为了贪杯,实由盛情难却。“指挥过无礼”中的“指挥”二字,很形象,也很幽默。“未觉村野丑”:杜甫爱的是真诚,恶的是“机巧”(“所历厌机巧”),故不觉其为丑。田父意在尽醉,所以当杜甫最后问到今天喝了多少酒时,他还生气。意思是说:“酒有的是,你不用问。”极写田父的真朴慷慨。关于这句,浦起龙有不同的HRef=https://www.qijian.info/list/jioshi/ target=_blank class=infotextkey>解释,他说:“问升斗,旧云问酒数,吾谓是问生产也。见有此好宫,不须记挂口料,不怕没饭吃。吾曹今日只管开怀痛炊耳。”

  严武是杜甫的HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友严挺之的儿子。从这首诗可以清楚地看出杜甫对HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱以及HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民那种豪爽天真的HRef=https://www.qijian.info/list/pinzhi/ target=_blank class=infotextkey>品质。杜甫的这首诗虽然历代都有人称赏,但这些称赞并没有充分估量出它的份量和价值。它实是一首富有浓郁HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治色彩和HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术独创的HRef=https://www.qijian.info/list/youxiu/ target=_blank class=infotextkey>优秀诗篇。这首诗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想很明确,因为这首诗明白晓畅,内容一望便知,而且诗题还概括了它的基本内容。它具体HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述了杜甫被一位HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民盛情相邀HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒的情景,通过农夫之口HRef=https://www.qijian.info/list/zansong/ target=_blank class=infotextkey>赞颂了严武政绩卓著以及在HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓中的口碑。诗中对老农的热情淳朴、HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈正直写得十分生动。

返回