雪中闻墙外鬻鱼菜者求售之声甚苦有感鉴赏

原文

携箩驱出敢偷闲,雪胫冰须惯忍寒。

岂是不能扃户坐,忍寒犹可忍饥难。

啼号升斗抵千金,冻雀饥鸦共一音。

劳汝以生令至此,悠悠大块果何心。

赏析

  这HRef=https://www.qijian.info/list/zushi/ target=_blank class=infotextkey>组诗描述了这样的情景:皑皑HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪中,寒HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风凛冽,行人稀少,只见一位衣服褴褛的卖菜老人,伛偻着身子,挑着箩筐,踏着冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪,走门串户,嘶哑的叫卖声,颤颤悠悠,回荡在大街小巷。这是一幅“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪中叫卖图”。

  “携箩驱出敢偷闲”,首句发问,一“敢”字道出卖菜老翁的无可奈何。二句对不敢偷闲的原因未作回答,而直写“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪胫冰须惯忍寒”。HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪胫,指被埋于HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪中的小腿;冰须,结着冰的胡须。前者极写HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪之深,后者极写天之寒。而一“惯”字把卖菜老翁饱经HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风霜的形象刻画得淋漓尽致。无论HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪再大,天再寒,卖菜老翁总是要挑着箩筐,走街穿巷,日复一日,年复一年,饱尝了HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/jianxin/ target=_blank class=infotextkey>艰辛。卖菜老翁天生并不是这样一副苦命,当然他也想坐在温暖的屋里和HRef=https://www.qijian.info/list/qinyou/ target=_blank class=infotextkey>亲友围炉畅叙。三句再问,四句不作正面回答,而用“忍寒”、“忍饥”作比较,一个“犹可”,一个“难”,个中原委,无需多说,读者自可品味。对于一般人来说,忍寒、忍饥都是难事。但对于卖菜老翁来说,寒冷已经算不了什么,可饥饿实在难熬。可见他过的是怎样一种饥寒交迫的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活!

  卖菜老翁的叫卖声多么凄厉,简直和受冻的雀儿、挨饿的乌鸦的叫声没有什么两样,叫声之苦,让人不堪去听。苦苦地叫卖,为的是多卖出一些鱼菜。一升一斗的粮食在他看来,就和一千金那么难得,也许冻饿了一天的HRef=https://www.qijian.info/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子儿女在盼着他换些粮食回家开锅呢。对于HRef=https://www.qijian.info/list/guanxin/ target=_blank class=infotextkey>关心HRef=https://www.qijian.info/list/minsheng/ target=_blank class=infotextkey>民生疾苦的范成大来说,听到这HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦的叫卖声,是不会无动于衷的。因此,诗人HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨万分,愤愤问天:“悠悠大块果何心?”大块,指大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。《庄子。大宗师》:“夫大块载我以形,劳我以生,佚我以老,息我以死。”意思是说,大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然负载着我的形体,它用HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命使我劳苦,用老年使我HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适安佚,用死使我安息。这里仅用此意,是说,HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活竟然使人劳苦到如此地步,悠悠苍天啊,你到底安着什么心呢?这里是HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情,是HRef=https://www.qijian.info/list/lianmin/ target=_blank class=infotextkey>怜悯,更是控诉。一个封建士大夫文人能够为挣扎在死亡线上的HRef=https://www.qijian.info/list/pinqiong/ target=_blank class=infotextkey>贫穷HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民鸣不平,实在难能可贵。

  范成大29岁中进士,历任徽州司户参军、吏部员外郎等职,官至参知政事。官位不浅,但他HRef=https://www.qijian.info/list/guanxin/ target=_blank class=infotextkey>关心HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难,留下相当多诗篇。如六十首《四时HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园杂兴》、《咏河市歌者》以及这两首绝句,反映了封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会下层HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,表达了诗人深切的HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情心,和唐代白居易著名的《卖炭翁》颇相同。

返回