篱间犬迎吠,出屋候荆扉。
岁晏输井税,山村人夜归。
晚田始家食,余布成我衣。
讵肯无公事,烦君问是非。
王维的诗歌,很多都是在描写HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活之美,像这样表现HRef=https://www.qijian.info/list/fushui/ target=_blank class=infotextkey>赋税压身、控诉疾苦的诗篇,非常之少,而这样的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,才是HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园的真实写照。
写的是HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山村里,农妇正在家里准备着晚餐,篱笆边卧着的狗忽然冲了出去,朝远处吠叫了几声,农妇以为是自家男人回来了,忙奔出门来迎接。读到这一句,不免有了疑问,男人去干什么了。让家里的女人有了这样的牵挂,去的时候一定不短了,而到HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚仍然没有回来,可见所办的事并不容易。“篱中犬迎吠”的“迎”字用得十分恰当,“迎”本是人的动作,可是却用来修饰“犬”,既写出犬对主人归来大献殷勤,又写出犬的迫不及待,犬且如此,更何况人,所以一听到狗叫,家里人便出屋候柴扉;同时也暗示了HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人等待中的那种浓重的焦虑和担心。这两句回答了我们的疑问。年未了,村里的农夫们要到城里交纳田租,奔波劳碌到深夜时分方才归来。这个时候才恍然大悟,原来农夫出远门是为了缴租去了,大概因为路远,或者是人多,或者是受到刁难,回来得很晚。男人回来之后,清点了一下缴租后的剩余粮食。“晚田始家食,余布成我衣”。缴完租后没有剩下什么,晚收的庄稼和残缺的布料。好东西都缴给政府和地主了,自己家所能用的,就是剩下的边边角角。这就是悲哀,HRef=https://www.qijian.info/list/richu/ target=_blank class=infotextkey>日出而作,夜深而归,辛勤劳作,却连自己的温饱问题都无力解决。诗人虽未使用什么慷慨激昂的话语,却通过白描的手法,对繁重HRef=https://www.qijian.info/list/fushui/ target=_blank class=infotextkey>赋税之下穷苦HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活进行了真实的写照,同时也对HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会进行了HRef=https://www.qijian.info/list/jielu/ target=_blank class=infotextkey>揭露与控诉。“晚田”“余布”,平常简洁的语言里,是深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/kutong/ target=_blank class=infotextkey>苦痛,不着重笔而内涵深远。HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活是这样HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难,可是我们回过头来看看首句,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象一下HRef=https://www.qijian.info/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子等候、牵挂HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫归来的情形,可以明显感受到农家HRef=https://www.qijian.info/list/fuqi/ target=_blank class=infotextkey>夫妻之间相依为命的深厚HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。这也是诗人对农家HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活深深的HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。末句,则是作为旁观者,诗人对农HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运的HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息与HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨。“讵肯”二字是这首诗的沉重之言,面对HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓的疾苦,不可能没有公事繁忙。这句话意有所指,应该是指诗人那些不为HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓着想的官僚同事,整日里游HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山玩水,并以无公事可忙为借口。
诗人通过对农家HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的描绘,对这种借口和这种官僚进行了质问,HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑不平之情突显笔端。全诗词语浅近易懂,亦怀深沉HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,虽未直接点明HRef=https://www.qijian.info/list/fushui/ target=_blank class=infotextkey>赋税之重,却直指不干实事、耽于享乐的官僚阶层,是更深层次的HRef=https://www.qijian.info/list/fongjian/ target=_blank class=infotextkey>讽谏。