采桑子·彭浪矶鉴赏

原文

扁舟去作江南客,旅雁孤云。万里烟尘。回首中原泪满巾。

碧山对晚汀洲冷,枫叶芦根。日落波平。愁损辞乡去国人。

赏析

  上阕写自己背井离乡,像“旅雁孤云”一般HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦,回首中原战火纷飞,不觉涕泪沾巾。

  起首二句HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事HRef=https://www.qijian.info/list/jijing/ target=_blank class=infotextkey>即景自寓HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世经历。乘一叶扁舟,到HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南去避难作客,仰望那长空中失群的旅雁和孤零飘荡的浮云,不禁深感自己的境遇正复相类。两句融HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事、HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景、HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情为一体,亦赋亦比亦兴,起得浑括HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。“万里烟尘,回首中原泪满巾”,两句写回首北望所见所感。中原失守,国士同悲。这两句直HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情怀,略无雕饰,取景阔大,声情HRef=https://www.qijian.info/list/beizhuang/ target=_blank class=infotextkey>悲壮。

  下阕写眼前萧条的秋色,更增添了HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人辞乡去国的HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思。

  过片“碧HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山对晚汀洲冷,枫叶芦根”两句,收回眼前现境。薄暮时分,泊舟矶畔,但见江中的碧HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山正为暮霭所笼罩,矶边的汀洲,芦根残存,枫叶飘零,满眼HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟冷落的景象。这里写矶边秋暮HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,带有浓厚的HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清黯淡色彩,这是词人HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家残破、颠沛流离中的情绪的反映。“日落波平,愁损辞乡去国人”,两句总收,点明自己“辞乡去国”以来的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。日落时分,往往是增加HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅者HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁的时刻,对于作者这样一位仓皇避难的HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人来说,他的HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞感、HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉感不用说是更为强烈了。渐趋平缓的江波,这里恰恰反托出了词人不平静的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。

  全篇以景HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情,动静交错,色调苍暗。用“扁舟”、“旅雁”、“孤云”、“汀洲冷”、“枫叶芦根”等典型的HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物,烘托出诗人的凄楚HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,同时也流露出了对HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事的忡忡HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑,唱出了时代的HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉之音。

返回