记当年六代豪夸,甚江令归来,玉树无花?商女歌声,台城畅望,淮水烟沙。问江左风流故家,但夕阳衰草寒鸦。隐映残霞,寥落归帆,呜咽鸣笳。
这是一支HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令,是一首寓意深刻的HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古之作。全曲内容共分三个层次。
HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头三句为第一层,HRef=https://www.qijian.info/list/mianhuai/ target=_blank class=infotextkey>缅怀往昔。一般文人登临HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古,都是HRef=https://www.qijian.info/list/chujingshengqing/ target=_blank class=infotextkey>触景生情,面对江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山发思古之幽情。这首HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令一开始就将读者引入千年前的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史氛围中:“记当年六代豪夸,甚江令归来,玉树无HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花?”在金陵建过都城的六个朝代,都竞相夸耀自己奢侈豪华。这层曲的意思是,在这六朝竞相夸耀奢侈豪华的金陵,当年陈朝的江总,回来后为什么再也听不到《玉树后庭HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》的HRef=https://www.qijian.info/list/gequ/ target=_blank class=infotextkey>歌曲了呢?这就是说,六代的最后一个王朝,已是繁华销歇,HRef=https://www.qijian.info/list/jianghe/ target=_blank class=infotextkey>江河日下,并隐含有责备陈代君臣荒淫无度、误国害民的弦外之音。
接着三句为第二层,写作者似仍沉浸在HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史的反思之中,耳边仍萦绕着HRef=https://www.qijian.info/list/genu/ target=_blank class=infotextkey>歌女们《玉树后庭HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》的靡靡之音。当HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上台城纵情眺望之时,他眼前便展现出一片辽阔无垠的江淮HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野。这就是:“商女歌声,台城畅望,淮水烟沙。”以上三句化用刘禹锡《台城》诗:“台城六代竞豪华,结绮临春事最奢。万户千门成野草,只缘一曲《后庭HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》”。
最后五句是曲子的第三层,作者面对如画的大好河HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,生发无限HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。这一层曲词的意思是,试问当年世代相传的大贵族世家哪里去了?只剩下HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳、衰草、寒鸦,一派HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋的HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏景象。在晚霞的映照下,大江之中,归帆点点,HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉寥落,胡笳呜鸣,显然已是元代蒙HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人的天下!HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国之思尽在不言中。这几句写得情景交融。
综观这首词,含蓄凝练,工丽精巧,引用HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故也顺应HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,显示了卢挚HRef=https://www.qijian.info/list/sanqu/ target=_blank class=infotextkey>散曲创作明白如话、生动清丽的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格。