彩书怨鉴赏

原文

叶下洞庭初,思君万里馀。

露浓香被冷,月落锦屏虚。

欲奏江南曲,贪封蓟北书。

书中无别意,惟怅久离居。

赏析

  该诗写HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanqing/ target=_blank class=infotextkey>怨情,虽然寄寓了作者对唐中宗的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,但不是实写自己,而是摹想之作。HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇住在HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖边,HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫远在蓟北。这样安排构思巧妙。首句既点明时令和HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点,又化用HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞“洞庭波兮木叶下”的诗句。中间两联对仗极工,末联点题。钟惺评此诗曰“高浑”,实为唐诗佳作。

  首联点明了HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点、HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间和HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题,即HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋时节对夫君的HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念。头一句“叶下洞庭初”化用HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原《九歌·湘夫人》“炳娟兮秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,洞庭波兮木叶下。登白蓣兮骋望,与佳期兮夕张”句意,点明时节,又借HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原诗中盼湘女水神来的吉日之意,暗含盼夫早归的宿愿。第二句“万里余”,言HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫离去之远,愈远则念愈深,一个“思”字统领全篇。

  颔联实写HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇之怨,以“被冷”、“屏虚”写出“怨”的高潮。用“香被冷”和“锦屏虚”来反映HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的富丽和HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情的空虚与HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷,“露浓”天寒又无人共衾则“香被冷”;“月落”夜深,锦屏中仍空虚无人,闺房HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然由“思”而生怨。

  颈联则进一步虚写所“思”,加深了那个“怨”字。《HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南曲》本不是此诗必不可少之词语,但为了给“蓟北书”找配偶,就想到了“欲奏HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南曲”一句,由此足见她对法之灵妙。其思情之深、其怨绪之烈,力透纸背。

  尾联束收全篇。“无别意”表达除了HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思以外,也表达了她对HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的HRef=https://www.qijian.info/list/guanxin/ target=_blank class=infotextkey>关心。“久离居”表达了作者的HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。其“怨”其“思”,昭然若揭。

  该诗通过描写HRef=https://www.qijian.info/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的场景,将“国”和“家”联系在一起,带有一定的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治色色彩。全诗深沉开阔,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然真挚,清丽含蓄,对仗工整,富有情味。

  这首诗克服了初唐诗歌情感贫乏的弊端,初唐HRef=https://www.qijian.info/list/gongting/ target=_blank class=infotextkey>宫廷诗在将近百年的情感沉寂,开始了绵长、深情而又精彩的情感表达。从这一角度讲,堪为“HRef=https://www.qijian.info/list/gongting/ target=_blank class=infotextkey>宫廷诗的自赎”。

返回