我思仙人,乃在碧海之东隅。
海寒多天风,白波连山倒蓬壶。
长鲸喷涌不可涉,抚心茫茫泪如珠。
西来青鸟东飞去,愿寄一书谢麻姑。
一腔HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞而不被体察,满怀HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负而无从得施,这是封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会中许多HRef=https://www.qijian.info/list/zhishi2/ target=_blank class=infotextkey>知识分子的共同HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧。HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学是HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的反映。但对于具体的作家而言,当着HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的内容有不敢直说、不便明言者时,这种反映往往是曲折、隐晦的。HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原“信而见疑,忠而被谤”,因此在《离骚》中“上下而求素”,出入于HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风伯日驭之间,去寻找自己的HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想。正是从他开始,中国HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学中出现了以HRef=https://www.qijian.info/list/youxian/ target=_blank class=infotextkey>游仙的形式来表现HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治内容、抒发HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨的传统。这一传统,在魏晋时期得到了全面继承,而到了李白手中,又得到了进一步发展。此篇在李白的HRef=https://www.qijian.info/list/youxian/ target=_blank class=infotextkey>游仙诗中,不算最出色的,但仍可以从一个侧面反映出他运用这种形式所取得的成就。
一起两句,开门见HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,点出所思对象及其所在HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点。据《十洲记》云;“东海之东登岸一万里,东复有碧海,广狭浩汗,与东海等。水既不咸苦,正作碧色,甘香味美。”碧海在东海之东一万里,而仙人又在碧海之东隅,可见其远。碧海之水“甘香味美”,迥别于人间,可见仙人居处的奇异、HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美。诗人于仙人不能不萦之于心,而于路途的遥远、凶险亦不能不念念于怀,因而逗出下面数句。
接着诗人列举了四事,说明欲至仙人居处的“碧海之东隅”的凶险程度。首先是气温低寒,其次是海HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风凶狂。HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风狂则浪大:“白波连HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山倒蓬壶”(木华《海赋》:“波如连HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。”),更别提还有凶猛的怪物作祟了:“长鲸喷涌不可涉”。由于这层层险阻,诗人痛感无望的悲哀,于是只好“抚心茫茫泪如珠”了。
去既不能,罢亦不忍,“奈何天,HRef=https://www.qijian.info/list/shanghuai/ target=_blank class=infotextkey>伤怀日,HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥时”,终竟是意难平。那么,这一份惓惓之情便只有托那神奇的青HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟代为传递了。青HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟是西王母的信使,见《汉武HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事》。麻姑是HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说中的一位美丽的仙女,见《HRef=https://www.qijian.info/list/shenxian/ target=_blank class=infotextkey>神仙传》。这里,诗人请青HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟代为向麻姑(即篇首的“仙人”)表示歉意:他不是不想去,实在是去不成。
从李白的生平经历来看这首诗,它的寓意相当明显。可以说,它反映了李白HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想,虽遭权奸们的诋毁,而始终惓惓情切的真实处境,浓缩了这位伟大诗人一生的HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇,是不能把它当作一般的HRef=https://www.qijian.info/list/youxian/ target=_blank class=infotextkey>游仙诗看待的。
《有所思》是一个古题,出自汉HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府。用此题者,一般但言男女HRef=https://www.qijian.info/list/lisi/ target=_blank class=infotextkey>离思。而李白将其引入HRef=https://www.qijian.info/list/youxian/ target=_blank class=infotextkey>游仙,将所思对象改为仙人,并赋予整首诗以深刻的寓意,不能不说是用古题写出了新意,从一个侧面也反映出了诗人的创造力。