转调二郎神·闷来弹鹊鉴赏

原文

闷来弹鹊,又搅碎、一帘花影。漫试著春衫,还思纤手,熏彻金猊烬冷。动是愁端如何向,但怪得、新来多病。嗟旧日沈腰,如今潘鬓,怎堪临镜?

重省。别时泪湿,罗衣犹凝。料为我厌厌,日高慵起,长托春酲未醒。雁足不来,马蹄难驻,门掩一庭芳景。空伫立,尽日阑干倚遍,昼长人静。

赏析

  此词以真挚的情感,倾诉了作者对侍妾的一往情深。词之上片实写作者HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人,下片设想侍妾怀己,这一结构,不仅使HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念者与被HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念者更加接近,相互映衬下情感的力度、深度愈大,而且虚实相间,增加了可读性。

  “闷来弹鹊,又搅碎、一帘HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花影。”是说自从侍妾被迫离去后,词人日夜HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思而忧闷不乐。偏有喜鹊不知趣,啾啾不停,词人遂迁怒于喜鹊。但弹走了喜鹊,却又反而搅碎了一帘HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花影,HRef=https://www.qijian.info/list/chujingshengqing/ target=_blank class=infotextkey>触景生情,徒增伤悲。

  “漫试著春衫,还思纤手,熏彻金猊烬冷”,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天到了,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然该换穿春衫,但就是这一举动,又触动了词人心底的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆。他回想起侍妾为他缝制新衣、试穿新衣、熏香衣物的那一双纤纤玉手,如今无人为他缝衣试衣,而熏衣的炉子里也只剩冰冷的灰烬。

  “动是愁端如何向,但怪得、新来多病”,词人失去侍妾后,无论看见什么、做什么,都会想起她,就这样,HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪堆积得多了,便渐渐演变成病。HRef=https://www.qijian.info/list/choubing/ target=_blank class=infotextkey>愁病缠身,愁加深了病,病又反过来加深了愁,因而词人发出了“嗟旧日沈腰,如今潘鬓,怎堪临镜?”的HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息。往日的消瘦并未好转,如今鬓上更是新添了白发,临镜自照,教HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情何以堪。

  以“重省”领起HRef=https://www.qijian.info/list/fenshou/ target=_blank class=infotextkey>分手时的记忆。“别时泪湿,罗衣犹凝”,是当时诀别,她的痛泪洒在罗衫上,想是至今还没有干吧。此句虽是忆及别时场面,但词人的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆却跳跃到今日。词人HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象她时至今日,一直因为HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念自己而以泪面,所以衣襟上的泪痕至今未干。写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子至今泪未干已十分深情,更何况这还是词人HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象中的场景,因此读来令人心疼HRef=https://www.qijian.info/list/lianxi/ target=_blank class=infotextkey>怜惜。

  “料为我厌厌,日高慵起,长托春酲未醒”,又再悬想而今,她为了恋念我的缘故,“每日价HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思睡昏昏”。这五旬用细节和情态的描写,勾画了一个HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的形象。其中“长托春酲未醒”一句最妙:分明是“为我厌厌”,可是不能吐露,只能“长托春酲未醒”,用春来病酒的理由来掩饰。这种吞咽到肚里的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,同样是最炽烈最HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦的。再说,既然托辞“春酲”,则侍妾借酒销愁的情状亦可知。

  “雁足不来,HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马蹄难驻,门掩一庭芳景。”说她终日期待着能得到“我”的消息,却始终等不来鸿雁的传信,终日期待着能再见到“我”的音容,却始终看不到“我”的身影出现在门前。庭院里一派春日佳景,她却把门户关闭,尽情描写出人空憔悴的凄楚情景。

  “空伫立,尽日阑干倚遍,昼长人静。”是HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象爱妾百无聊赖地倚着庭院中的栏杆,空空地等待,自伤自怜。只觉得白昼太长,庭院内外冷清,HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞难耐。

  全词HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情婉曲,笔法细腻。上下两阕互相辉映,扩大了词的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情容量。两阕之间以换头“重省”二字作为过渡,境界HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化而意脉相连。词人善于捕捉典型的场景和HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理感受,这种独具特色的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术表现手法,感人至深。

返回