春来秋去。往事知何处?燕子归飞兰泣露。光景千留不住。
酒阑人散忡忡。闲阶独倚梧桐。记得去年今日,依前黄叶西风。
上片HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”千留不住。集中表现主人公对于HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光流逝、好景美事永远消泯的HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈和怅恨。首二句,言季节变换如此之快,春来又秋去,“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”却不知到何处寻觅。叹日月不居,时序循环,HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间流逝,前事难寻。“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”(从下片所述可知,这是指去年今日黄叶西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之中与HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人在HRef=https://www.qijian.info/list/jiuyan/ target=_blank class=infotextkey>酒宴上的欢会)不可追,伊人不再来。这已经暗伏本篇的HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情主旨在内。后二句,承“春来秋去”而来,言秋光将逝,眼见HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子往南飞,幽兰带露,像是因HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋而哭泣,主人公也黯然神伤,从心底无数次地发出挽留秋光的呼唤,但是毫无用处。“HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子归飞兰泣露,光景千留不住”,HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子于秋而飞归了,兰叶上凝聚露珠如泣泪,HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的光景即使千百次的挽留也牵不住,主人公深切地HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”,或许是佳人见不得,“HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子归飞”形象的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻;深情地挽留秋光,HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光更是留不得。那份怅恨与HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈,仿佛跟“兰泣露”似的。挽留“秋光”,正是要留住“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”,留住“HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子”,期盼再与佳人相会。然而这一切都成空,能不愁吗。
下片,定格于闲阶梧桐下独自HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤的HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情主人公的特写镜头,既写其HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤的形貌,亦托现其HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤的内心。前二句补足上片,由景入情,穷形尽相,写其HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独之状,徘徊之态。HRef=https://www.qijian.info/list/hejiu/ target=_blank class=infotextkey>喝酒,是为了留住景光,消释HRef=https://www.qijian.info/list/aishang/ target=_blank class=infotextkey>哀伤,可是,酒阑人散后,更感到空虚和HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅。后二句直探心灵深处,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示其心事重重的原因——对景HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人。表现了词人心灵深处长久的HRef=https://www.qijian.info/list/youshang/ target=_blank class=infotextkey>忧伤,黄叶西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,年年如是,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界代谢是必然的规律,对着无法挽回的事物,他体认到HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的无常了。“去年今日”,“黄叶西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”,以今比昔,平添几分厚重之感,颇有几分耐人寻味之处。
这首词抒写HRef=https://www.qijian.info/list/biechou/ target=_blank class=infotextkey>别愁。此词特写镜头:“酒阑人散忡忡,闲阶独倚梧桐。”HRef=https://www.qijian.info/list/jiuyan/ target=_blank class=infotextkey>酒宴已经结束,热闹的场面不复,令人HRef=https://www.qijian.info/list/youchou/ target=_blank class=infotextkey>忧愁不安,无可奈何地倚靠着台阶旁的梧桐树发呆。这一HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独情景,既HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨从HRef=https://www.qijian.info/list/jiuyan/ target=_blank class=infotextkey>酒宴上得到的暂时慰藉,竟如此快就没了,反而加重了HRef=https://www.qijian.info/list/chouyuan/ target=_blank class=infotextkey>愁怨;使自己忆起“HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事”,陷于深深的HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑不安之中。于是,HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾直接抒写:“记得去年今日,依前黄叶西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。”脑子里清楚地记得,也是去年的今日,依然是秋季,西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风劲吹,黄叶凋零的时候,与佳人相会HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别,点出“秋愁”——HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,是因HRef=https://www.qijian.info/list/yijiu/ target=_blank class=infotextkey>忆旧HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人的缘故。