雪梅香·景萧索鉴赏

原文

景萧索,危楼独立面晴空。动悲秋情绪,当时宋玉应同。渔市孤烟袅寒碧,水村残叶舞愁红。楚天阔,浪浸斜阳,千里溶溶。

临风。想佳丽,别后愁颜,镇敛眉峰。可惜当年,顿乖雨迹云踪。雅态妍姿正欢洽,落花流水忽西东。无憀恨、相思意,尽分付征鸿。

赏析

  柳永是北宋著名词人,其词作以描写旅况HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁和HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别恨为主要内容。《HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪梅香》(景萧索)一词写HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情,在柳词中虽属雅词,但是HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情洋溢,明白如话,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格与其俚词是一致的。词中描写一位客居HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡的HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子,正当HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋薄暮时分,HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上了HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边的水榭楼台,凭栏远眺,HRef=https://www.qijian.info/list/chujingshangqing/ target=_blank class=infotextkey>触景HRef=https://www.qijian.info/list/shangqing/ target=_blank class=infotextkey>伤情,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiyi/ target=_blank class=infotextkey>追忆过去的幸福HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,无限HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念远别的HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人。词的上片写词人HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼之所见:高远的晴空,映衬着萧条冷落的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景,深深触动了词人的HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋之情。不禁想道:当初宋玉作《九辩》时,心绪大概也是如此吧!“渔市孤烟袅寒碧,水村残叶舞愁红”,对仗十分工巧。渔市、水村勾画出一幅HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边的萧索HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景:碧色的烟柱HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独地飘忽在寒意渐浓的秋气里,如血的HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳染红了斑斓的落叶,红色的叶片随着HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风上下飞舞。这里,词人用秾艳的色彩把HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋的HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁充分地体现出来。“愁红”在古代诗词中多用来描写被HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨摧残的鲜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。但这首词中的“愁红”,当是指落叶而不是HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。首先,既然已见残叶飞舞,当是暮秋时节;而残叶都已飘落,恐怕残HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花早已化作香尘了吧!再者,这两句词是工整的对句,前一句的“寒碧”是描摹孤烟的色彩,那么,这一句的“愁红”也当是形容残叶的颜色,而不应脱离“残叶”去牵扯落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。然而,这里似乎还有更深一层的含义,即“寒碧”和“愁红”这两个表现色彩的词还能引起人们进一步的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想。“寒碧”,暗示HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人紧蹙的双眉;“愁红”,借指HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人憔悴的愁容。古代HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子以碧色画眉,因此,古诗词中也就常有这样的描写,如唐人张泌《思越人》词:“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风淡荡慵无力,黛眉愁聚春碧”;HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人更常用“愁红”HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的愁容,如顾敻《河传》词:“愁红,泪痕衣上重。”碧色是令人伤心的颜色,又是HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子画眉的颜色,所以,词人由袅袅上升的一缕碧色炊烟HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人的黛眉,由被HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳染红的落叶想到被HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨摧残的落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,进而HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别时HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人带泪的愁容,也便是很HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的事情。因此,下片首句就写道:“临HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,想佳丽,别后愁颜,镇敛眉峰。”“别后愁颜”照应“愁红”,“镇敛眉峰”照应“寒碧”。一个是明白描写,直抒深情;一个是暗中达意,景中关情,词人对其HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人的真诚HRef=https://www.qijian.info/list/juanlian/ target=_blank class=infotextkey>眷恋于此可见一斑。词人把视线从岸边移到江上:辽阔的江天,一抹斜阳浸入万顷波涛之中,江水缓缓地流向远方。这几句描绘“秋水共长天一色”的江景,HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人之情尽在不言之中,读者从中不难体会出“所谓伊人,在水一方”的意趣。词人在下片直抒胸臆,HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆昔日与HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人欢会的幸福,无限HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思愈深。词人迎着江HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风而立,脑海中浮现出HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人的音容笑貌,雅态妍姿。或许当日正在HRef=https://www.qijian.info/list/xiangju/ target=_blank class=infotextkey>相聚小饮,清歌婉转,妙舞翩翩;或许正在HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花前HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下,两情缱绻,欢度春宵,然而,突然到来的HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离,使热恋的HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人“顿乖HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨迹云踪”。过去的幸福已成为HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆,在这肃杀的HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天里,HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色苍茫,客居HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡的词人只能独倚危楼,悲思绵绵,怅憾难言,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思难遣。这复杂的情感在胸中汹涌,犹如面前奔腾的大江。无可奈何的词人只能托付远飞的HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁把这HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情,HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋之感,HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子之心带过江去,传达给自己的心上人。结语包容了词人的欢乐、HRef=https://www.qijian.info/list/youshang/ target=_blank class=infotextkey>忧伤、HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆、HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望、HRef=https://www.qijian.info/list/huanxiang/ target=_blank class=infotextkey>幻想,总括全词意蕴,韵味深长。

  读者不禁HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹:若非亲感身受的真实HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,怎能写出如此披肝沥胆,情重意浓的词句!柳永终生HRef=https://www.qijian.info/list/luopo/ target=_blank class=infotextkey>落魄,HRef=https://www.qijian.info/list/huaicaibuyu/ target=_blank class=infotextkey>怀才不遇,走HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马章台,混迹青楼,过着“诗酒HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流”的日子,是封建时代的真正的浪子。从其《乐章集》中诸多诗词来看,他与妓女交好,不似那班轻薄子弟以玩弄HRef=https://www.qijian.info/list/nuxing/ target=_blank class=infotextkey>女性为目的,而是极重HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,怜之,爱之,思之,念之,情深意笃,感人肺腑。这类作品不仅《HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪梅香》一词,它如《HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨霖铃》(寒蝉凄切)、《八声甘州》(对潇潇暮HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨洒江天)、《忆帝京》(薄衾小枕凉HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气)等等,不胜枚举。柳永的真情换来了同样的真情。他因写俚词被统治者排挤出上流HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会,下层HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会的人们,尤其是妓女们却HRef=https://www.qijian.info/list/xiai/ target=_blank class=infotextkey>喜爱他的词。“凡有井水饮处,即能歌柳词”(南宋叶梦得语),就是明证。柳永生前家无余财,死后由几个妓女合资才得以入殓成葬,这当可以看作是对柳永真诚的报答吧!

返回