名词
(1) (形声。从羽,卒声。本义:翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟)
(2) HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟名,翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟。又专指雌性的翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟
(3) 又如:翠以羽自残(翡翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟因羽色之美而被残杀。比HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>喻人因有才而遭嫉害);翠毛(翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟的羽毛);翠羽(翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟的羽毛。古代多用作饰物);翠禽(翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟)
(4) 翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟的羽毛,可作装饰品 。如:翠翘(古时HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子首饰名。形似翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟尾上的长羽);翠华(指皇家仪仗中用翠HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟羽毛装饰而成的旗帜)
(5) 又指青、绿、碧色的玉石 。如:翠纯珠围(绕以翡翠,围以珠玉);翠冠(翠玉所饰之冠);翠佩(翠玉的佩饰。亦借指HRef=https://www.qijian.info/list/moinu/ target=_blank class=infotextkey>美女)
形容词
(1) 青、绿、碧之类的颜色
两个黄鹂鸣翠柳,一行白鹭上青天。——杜甫《绝句(其三)》
青树翠蔓。——柳宗元《至小丘西小石潭记》
(2) 又如:翠樾埭(绿荫覆盖的堤坝);翠筠(绿竹);翠微(青葱的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色);翠屏(HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山名。亦指HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色苍翠如屏);翠羽(青绿色的HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟羽)
(3) 与HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人有关的。一般为美丽的意思 。如:翠眉(用黛螺画的眉。HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人的眉毛);翠蛾(用黛点色的蛾属。指HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人的眉毛。也指HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人)
(4) 色调鲜明 。如:翠旃(色泽鲜明的曲柄旗);翠墨(色泽鲜明的墨;色泽鲜明的字迹);翠灿(鲜明的样子)
翠【未集中】【羽部】 康熙筆画:14画,部外筆画:8画
《廣韻》《集韻》《韻會》《正韻》七醉切,音綷。《說文》靑羽雀也。出鬰林。《爾雅·釋鳥》翠鷸。《註》似燕,紺色。《疏》李巡曰:鷸一名曰翠,其羽可以爲飾。樊光云:靑羽。出交州。《前漢·賈山傳》飾以翡翠。《註》雄曰翡,雌曰翠。
又《南越王趙陀傳》翠鳥幹。《博物志》翡身通黑,惟胸前背上翼後有赤毛。翠身通靑黃,惟六翩上毛長寸餘靑,其飛則羽鳴翠翡翠翡然,因以爲名。
又《禮·內則》舒雁翠。《註》舒鴈,鵝也。翠,尾肉也。
又《爾雅·釋山》未及上翠微。《疏》謂未及頂上,在旁陂陀之處,名翠微。一說山氣靑縹色,故曰翠微。
又姓。《急就篇註》翠氏,楚景萃之後也。避入關三遷,懷土逃匿,改姓爲翠。
翠【卷四】【羽部】
青羽雀也。出鬱林。从羽卒聲。七醉切
(翠)靑羽雀也。釋鳥。翠鷸。郭曰。似燕。紺色。按鳥部鷸下不云翠鳥也。出鬱林。从羽。卒聲。七醉切。十五部。
◎ 粤语:ceoi3
◎ 客家话:[台湾四县腔] cui5 [客语拼音字汇] cui4 [海陆丰腔] cui5 [客英字典] cui5 [陆丰腔] cui5 [宝安腔] cui5 [梅县腔] cui5 [东莞腔] cui5