qí
(1)(动)两腿跨坐(在牲口或自行车等上面):~马|~自行车。
(2)(动)兼跨两边:~缝。
(3)(名)骑的马;泛指人乘坐的动物。
(4)(名)骑兵;也泛指骑马的人:轻~|铁~|车~。
动词
(1) (形声。从HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,奇声。本义:跨HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马)
(2) 同本义
骑,跨HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马也。——《说文》
步骑罗些。——《HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞·招魂》
脱身独骑。——《史记·项羽本纪》
其子好骑。——《淮南子·人间训》
骑大HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马。——明· 刘基《卖柑者言》
骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马挟矢。——清· 徐珂《清稗类钞·战事类》
(3) 又如:骑射(骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马射箭);骑寇(骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马入侵的贼寇,也是对北方游牧HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族的鄙称);骑猎(骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马打猎);骑战(骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马打仗)
(4) 跨于物上或两边叫骑,跨坐
不骑衡。——《史记·袁盎传》
(5) 又如:骑两头HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马(HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻两头观望,看HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风向);骑鲸(乘鲸;借指死亡或隐遁);骑驴觅驴(是说忘记自己已有又向外HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求);骑鹤上扬州(HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻妄想、奢望)
(6) 跨越
爽气收回骑月HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,快HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风散尽满天云。——宋· 陆游《村社祷晴有应》
名词
(1) HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马
前有车骑。——《礼记·曲礼》
不闻爷娘唤女声,但闻燕HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山胡骑鸣啾啾。——《HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗集·木兰诗》
下骑搏战。——清· 邵长蘅《青门剩稿》
(2) 又如:坐骑(供人骑的HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马);车骑(车和HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马)
(3) 骑兵;骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马的人
沛公旦日从百余骑来见 项王。——《史记·项羽本纪》
宦骑与黄门附HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马。——《汉书·李广苏建传》
(4) 又
宦骑亡。
骑乃得过。——《资治通鉴》
谍报敌骑至。——清· 徐珂《清稗类钞·战事类》
(5) 又如:骑邑(骑士的居邑);轻骑(轻装的骑兵);骁骑(勇猛的骑兵);骑军(骑兵HRef=https://www.qijian.info/list/budui/ target=_blank class=infotextkey>部队);骑操(骑兵操练)
(6) 侍从
公孙弘断发而为 越王骑。——《韩非子》
量词
(1) 用于HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,相当于“匹”
挣下一头牛儿,一骑HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马儿。——《醒世恒言》
(2) &X({jì}) 一人一HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马的合称
骑千余。——《史记·陈涉世家》
东方千余骑。——《HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗集·陌上桑》
翩翩两骑来是谁。——唐· 白居易《卖炭翁》诗
贼二十余骑。——明· 魏禧《大铁椎传》
騎【亥集上】【馬部】 康熙筆画:18画,部外筆画:8画
《唐韻》《集韻》《韻會》渠羈切《正韻》渠宜切,音奇。《說文》跨馬也。《䆁名》騎,支也,兩脚支別也。
又《廣韻》《集韻》《韻會》《正韻》奇寄切,音芰。義同。
又《增韻》馬軍曰騎。《禮·曲禮》前有車騎。《疏》古人不騎馬,故經典無言騎。今言騎,是周末時禮。《能攺齋漫錄》左傳昭二十五年,左師展將以公乗馬而歸。劉炫謂欲與公單騎而歸,此騎馬之漸也。《正字通》古者服牛乗馬,馬以駕車,不言單騎。至六國時,始有單騎,蘇秦所謂車千乗,騎萬匹是也。
又票騎,官名。《前漢·武帝紀》以霍去病爲票騎將軍。《註》位三司,品秩同大將軍。
又旄頭騎。《漢官儀》舊選羽林爲旄頭,被髮先驅。或云:旄頭騎自秦始。
又飛騎。《正字通》唐貞觀中擇膂力驍捷善射者,謂之飛騎。衣五色袍,乗六閑馬,每上出遊幸,從駕行。
又姓。《戰國策》燕將騎劫。
騎【卷十】【馬部】
跨馬也。从馬奇聲。渠羈切
(騎)跨馬也。兩髀跨馬謂之騎。因之人在馬上謂之騎。今分平去二音。曲禮曰。前有車騎。正義曰。古人不騎馬。故經典無言騎者。今言騎、當是周末時禮。按左傳。左師展將以昭公乘馬而歸。此必謂騎也。然則古人非無騎矣。趙旃以其良馬二。濟其兄與叔父。非單騎乎。从馬。奇聲。渠羈切。古音在十七部。
◎ 粤语:ke4 kei4
◎ 潮州话:kia5 kia3