自君之出矣

自君之出矣朗读

自君之出矣,宝镜为谁明?

思君如陇水,长闻呜咽声。

  《自君之出矣》是HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府旧题,题名取自东汉末年徐干《室思》诗句,《室思》第三章:“自君之出矣,明镜暗不治。思君如流水,无有穷已时。”自六朝至唐代,拟作者不少,如南朝宋时的刘裕、刘义恭、颜师伯,陈朝陈后主,隋代陈叔达等,均有拟作,唐代作者尤多,见于宋代郭茂倩《HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗集》。这些拟作,不仅题名取自徐干的诗,技法也仿照徐干的诗。雍裕之这首诗(《吟窗杂录》载辛弘智《自君之出矣》与此诗相同,并收入《全唐诗》),模仿的痕迹尤为明显。这首诗表现了HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇对外出未归的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的深切HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念,其手法高明之处在于立意HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉,设喻巧妙,所以含蓄有味。

  自从夫君外出,HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇独守空闺,整日HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念;平日梳妆打扮,都是为了让他看了满意,而今他走了,便不必再去对镜簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花了,她想:“这宝镜为谁明呢?”意思是宝镜既不为谁明,也就HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然不明了,是“明镜暗不治”的进一层说法,比李咸用《自君之出矣》“鸾镜空尘生”说得更为HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉。这种表达方式,不只是徐干《室思》的继承和发展,其源可上溯到《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经·卫HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·伯兮》:“自伯之东,首如飞蓬。岂无膏沐,谁适为容?”意思是:“妆扮美容,只是为HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫;HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫不在,何必梳妆?”这就是司HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马迁《报任安书》所说的“女为悦己者容”,正表现了HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子对于HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞。

  HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念夫君,就像陇头的流水,长流无极;听到陇水呜咽的流声,让人肝肠断绝,HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤悲泣。在徐干《室思》中,只是说“思君如流水,无有穷已时”,是一般化的说法;雍裕之则将“流水”具体化为陇水,这就如同北朝无名氏的《陇头HRef=https://www.qijian.info/list/geci/ target=_blank class=infotextkey>歌辞》中的句子:“陇头流水,流离HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山下。念吾一身,飘然四野。”以及“陇头流水,鸣声呜咽。遥望秦川,心肝断绝。”这首歌刻画了一个HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡的HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子的形象。“思君如陇水,长闻呜咽声”,因为暗用了《陇头HRef=https://www.qijian.info/list/geci/ target=_blank class=infotextkey>歌辞》,便使所HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的夫君在外的情况,有了一个比较具体的内容,即在外过着HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活;这个“思”字,便更带有强烈的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情色彩,主人公简直要声泪俱下了。除了“陇头流水”的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想之外,这里还保存着徐干《室思》“思君如流水”这一巧妙的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻。这种HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻是将HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情物化,即以有形的物体的形象来HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻无形的内心的HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思。以流水喻思君之情,可以兼含多种意思:第一,以水流不断,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻日夜思君,如“无有穷已时”即取此义;第二,以水流无限,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇情长。如李白“请君试问东流水,别意与之谁短长”,以流水之长HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻情意之长,即取此义;第三,以流水呜咽,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻情意凄切。如果说前二义可以在流不断与思不断、水无限与情无限之间直接找到“相似点”,那么水流呜咽与情意凄切便很难直接找到“相似点”,必须加以HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想,由流水HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到水声,由水声HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到呜咽哭泣之声,由呜咽声再HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的凄切。这是超越“相似点”的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,是“不似之似”,修辞学上称为“曲喻”。李贺《天上谣》“银浦流云学水声”,即属于此类HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻。由于《自君之出矣》后两句的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻十分巧妙,不仅化无形为有形,增加了诗的形象性,而且具有多种含意,这就给读者提供了广阔的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想天地,使读者读了感到余味无穷。

雍裕之

雍裕之雍裕之:唐朝人(约公元八一三年前后在世)字不详,蜀人。生卒年均不详,约唐宪宗元和中前后在世。有诗名。工乐府,极有情致。贞元后,数举进士不第,飘零四方。裕之著有诗集一卷, 《新唐书艺文志》传于世。 ...

雍裕之朗读
()

猜你喜欢

陵谷纷纭,鱼龙混、一江春涨。回首处、平生孤介,弱躯多恙。

盼望云霄凡骨重,寸心常锁双尖上。闭深闺、栖处似鹪鹩,齐眉饷。

()

孙信臣

王粲初开井,山翁旧醉池。

林掩羊公庙,渊沈杜预碑。

()
谢晋

青葱树隐赤阑桥,浦溆人家望望遥。开过桃花春浪暖,闲看翡翠戏兰苕。

()

庾岭问南能,踏碓到三更。

谁知憨俗汉,绍祖列传灯。

()

去年愁里客京华,今日逢期不在家。桂醴兰肴□里奠,遥悬泪眼洒天涯。

()

草没亭台不见踪,故交掩泪立寒风。

食鱼客去余空馆。放鹤童归弃旧笼。

()