残萼梅酸,新沟水绿,初晴节序暄妍。独立雕栏,谁怜枉度华年。朝朝准拟清明近,料燕翎、须寄银笺。又争知、一字相思,不到吟边。
双蛾不拂青鸾冷,任花阴寂寂,掩户闲眠。屡卜佳期,无凭却恨金钱。何人寄与天涯信,趁东风、急整归船。纵飘零,满院杨花,犹是春前。
高阳台·残萼梅酸。宋代。王沂孙。 残萼梅酸,新沟水绿,初晴节序暄妍。独立雕栏,谁怜枉度华年。朝朝准拟清明近,料燕翎、须寄银笺。又争知、一字相思,不到吟边。双蛾不拂青鸾冷,任花阴寂寂,掩户闲眠。屡卜佳期,无凭却恨金钱。何人寄与天涯信,趁东风、急整归船。纵飘零,满院杨花,犹是春前。
王沂孙这首词以一个HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨口吻,表达了一种妻盼夫归的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。这首词和其传统HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格有一些区别,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格较为平缓,和北宋词HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风相类。
起句写HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南的HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色:“残萼梅酸,新沟水绿,初晴节序暄妍”,带残萼的青梅含酸;门前沟水澄绿。描写HRef=https://www.qijian.info/list/yuhou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨后初晴HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。清明时节,HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光清丽。孙舣《菩萨蛮》HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅子初生:“含章(宫殿名)春欲暮,落日千HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨。一点著枝酸,吴姬先齿寒。”“HRef=https://www.qijian.info/list/chitang/ target=_blank class=infotextkey>池塘HRef=https://www.qijian.info/list/yuhou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨后添新绿。”蔡伸在这里写HRef=https://www.qijian.info/list/yuhou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨后池水新涨HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。词人有共同的感受。
“独立雕阑,谁怜枉度华年。”雕阑是楼上木雕阑干,借指HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼。HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼倚阑,HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色暄妍。HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子未归,谁与共娱。叹年华枉度也。“枉度”柳永《定HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风波》中曾有句“年少光阴虚过”。再看辛弃疾《满江红》曰:“人去后,吹箫声断,倚楼人独。满眼不堪三月暮,举头已觉千HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山绿。但试把一纸寄来书,从头读。”所写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子春日HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼睹景HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人之情事亦同,却是所念之人有“一纸寄来书”,又不同于柳词之“音书无个”。词中情事相同,思路也颇为一致。但表达方式却由于词人作品HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格不同和其词中HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物差异而稍有不同。
“明朝准拟清明近,料燕翎、须寄银笺。又争知、一字HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思,不到吟边。”清明时节已近,料想远方会飘来他的消息。但哪想却音迹杳无。这几句意思层次转折,构思较为奇特。表达了盼信而又怕无信的繁杂情感。HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子传书之说,由来已久,江淹《杂体诗·拟李都尉从军》就写道“袖中有短书,愿寄双飞燕”。孙惟信《昼锦堂》词“燕翎难系断肠笺”,作反面写。“吟边”,意犹“诗名”、“词中”。陆游《HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世》诗:“吟边时得寄悠悠。”这片主要写女人在晚春时节,HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念远方的人。下片笔锋一转,表达HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之苦,HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望远方的人归来之情。
“双蛾不拂青鸾冷,任HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花阴寂寂,掩户闲眠。”HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子一春不事妆饰,无意赏玩,掩户闲眠。她双眉不画,冷落鸾镜,是“谁适为容”之意。HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光独对,HRef=https://www.qijian.info/list/choumen/ target=_blank class=infotextkey>愁闷徒添。无意欣赏“屡卜佳期,无凭却恨金钱”,唐人于鹄《HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南曲》曾作“众中不敢分明语,暗掷金钱卜远人。”屡次用金钱占卜行人归否,都无凭据,因此怪起金钱来。从占卜无凭,讲到HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理状态,直抒其恨,其怨。“何人寄与天涯信,趁东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、急整归船。”表达心意:HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望有人代自己向天涯HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子带去HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信,盼他趁东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。三月桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花水涨,HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马上准备归舟,返程会快些。表达出迫切HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望,盼对方HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信又怕不得其HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思一字之意HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然映衬。写词极为巧妙,处理很得体。
“纵飘零,满院杨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,犹是春前”,让远方的人“趁东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”出发,点明上几句盼归、促归意思。并且呼应“谁怜枉度华年”使全篇浑然一体。远方的人赶紧在春尽之前回来吧,尽管到达时已是柳绵吹尽时候,只要有几天HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天日子,就不会让这年HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天完全在HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独中溜走。
王沂孙。 王沂孙,字圣与,号碧山、中仙、玉笥山人。会稽(今浙江绍兴)人,年辈大约与张炎相仿,入元后曾任庆元路学正。有《花外集》,又名《碧山乐府》。
乾道七年恭上太上皇帝太上皇后尊号十一首。两汉。佚名。 乾元资始,坤元资生。允也圣德,同实异名。春王三朝,典册羔行。咨尔上公,相德以登。
西湖留别。唐代。白居易。 征途行色惨风烟,祖帐离声咽管弦。翠黛不须留五马,皇恩只许住三年。绿藤阴下铺歌席,红藕花中泊妓船。处处回头尽堪恋,就中难别是湖边。
绍熙四年加上寿圣皇太后尊号八首。两汉。佚名。 宝册既奉,祗诵迺言。仁深庆衍,益承益尊。和声协气,弃溢乾坤。闰受伊嘏,圣子神孙。
与朝阳山人张朝夜集湖亭,赋得各言其志。唐代。皎然。 洞庭孤月在,秋色望无边。零露积衰草,寒螀鸣古田。茫茫区中想,寂寂尘外缘。从此悟浮世,胡为伤暮年。
权知吉州九日感赋。清代。张联箕。 空庭惟落叶,闭户见秋山。雉堞连云暗,溪流抱郭湾。白衣人寂寞,黄菊色斑斓。徒有{罒羊}门役,登登版筑间。