扁舟昨泊,危亭孤啸,目断闲云千里。前山急雨过溪来,尽洗却、人间暑气。
暮鸦木末,落凫天际,都是一团秋意。痴儿騃女贺新凉,也不道、西风又起。
鹊桥仙·扁舟昨泊。宋代。吴潜。 扁舟昨泊,危亭孤啸,目断闲云千里。前山急雨过溪来,尽洗却、人间暑气。暮鸦木末,落凫天际,都是一团秋意。痴儿騃女贺新凉,也不道、西风又起。
宦海中的沉浮,恰如海的潮涨潮落,永无停息。尤其是在调迁频繁却无法担当大任、HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhinanchou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志难酬时,其HRef=https://www.qijian.info/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情更为沉重。此词抒写的就是宦海浮沉的HRef=https://www.qijian.info/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。
起笔三句HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事。词人说:扁舟昨天刚停泊,今天就来到高亭上,极目远望千里闲云。“闲云”也显出一股轻松之感。但是,他毕竟是来散心的,以解胸中HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷,“孤”字见出他的HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独感,“目断闲云千里”也隐约透出念远、HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡之意。作者的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情并不那么HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适,而较为复杂,有如夏末秋初的HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏那和着凉意的热燥,使人并不好受。
“前HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山急HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨过溪来,尽洗却、人间暑气”。天顺人意,降下一阵好HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨!将那热燥一洗而空,仿佛人世间的一切尘垢连同自己那些莫名的烦闷也一洗而空。此词的“前HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山急HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨过溪来”又加之“尽洗却”,这样的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情表现得更为痛快。此时他的HRef=https://www.qijian.info/list/choumen/ target=_blank class=infotextkey>愁闷似乎散去了,他得到了很大的满足。
过片写HRef=https://www.qijian.info/list/yuhou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨后情景。“暮鸦木末,落凫天际,都是一团秋意。”极目HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景一片高远,可是,HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色寒鸦却不无一种HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的意味,作者遂以“一团”来形容这秋意。“一团”,即忧丝难理,烦躁中难堪的心境,HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉地表现出来。所以下面说:“痴儿騃女贺新凉,也不道、西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风又起。”新秋的凉爽是可喜的,可是在不知不觉间,西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起了,节序便又推移了。这句是从苏轼《洞仙歌》:“但屈指西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风几时来,又不道流年暗中偷换。”转化而来。表达出作者此时的情绪底蕴:他是在HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹似水的流年。以“痴区騃女”作反衬,益发显得HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉。
唐柳宗元HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪永州,写了一首诗叫《南涧中题》,苏轼谓此诗忧中有乐,乐中有忧。终归还是忧。诗云:“秋气集南涧,独游亭午时。回HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风一HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,林影久参差。”又云:“孤生易为感,失路少所宜。索寞竟何事?徘徊只自知。”《鹊桥仙》中所表现的情绪虽然没有那么沉重,但节奏是相似的:忧中求乐,乐中有忧,乐尽忧来,HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情虽一时得以开解,但终归抵挡不了HRef=https://www.qijian.info/list/youchou/ target=_blank class=infotextkey>忧愁的纠缠。这是一个欲有作为的士大夫在那不安定的调迁频繁的HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途中,所特有的心态。作者在不少词中写这种情况,HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹着“HRef=https://www.qijian.info/list/suiyue/ target=_blank class=infotextkey>岁月尽抛尘土里”(《糖多令》)、“万事悠悠付寒暑”(《青玉案》)、“江湖自古多流落”(《满江红》)。读了那些词,回头再读这篇作品,对其HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情能有个较切实的把握。
吴潜(1195—1262) 字毅夫,号履斋,宣州宁国(今属安徽)人。宁宗嘉定十年(1217)举进士第一,授承事郎,迁江东安抚留守。理宗淳祐十一年(1251)为参知政事,拜右丞相兼枢密使,封崇国公。次年罢相,开庆元年(1259)元兵南侵攻鄂州,被任为左丞相,封庆国公,后改许国公。被贾似道等人排挤,罢相,谪建昌军,徙潮州、循州。与姜夔、吴文英等交往,但词风却更近于辛弃疾。其词多抒发济时忧国的抱负与报国无门的悲愤。格调沉郁,感慨特深。著有《履斋遗集》,词集有《履斋诗余》。 ...
吴潜。 吴潜(1195—1262) 字毅夫,号履斋,宣州宁国(今属安徽)人。宁宗嘉定十年(1217)举进士第一,授承事郎,迁江东安抚留守。理宗淳祐十一年(1251)为参知政事,拜右丞相兼枢密使,封崇国公。次年罢相,开庆元年(1259)元兵南侵攻鄂州,被任为左丞相,封庆国公,后改许国公。被贾似道等人排挤,罢相,谪建昌军,徙潮州、循州。与姜夔、吴文英等交往,但词风却更近于辛弃疾。其词多抒发济时忧国的抱负与报国无门的悲愤。格调沉郁,感慨特深。著有《履斋遗集》,词集有《履斋诗余》。
书事。宋代。刘子翚。 三年玉帛走稽山,万骑凌江稍北还。绝塞风烟连魏阙,千官戎服立朝班。皇图凤历讴歌裹,紫色蛙声倔强间。露布更传原上捷,王师早晚下潼关。
旧馆忆王抱节。金朝。李龏。 夜雨沧波上,寒塘草市中。钟闻两寺应,室掩一床空。买醉留僧烛,敲吟折水荭。沙边鸣宿雁,亦似哭诗翁。
宫词四首。宋代。刘克庄。 出海新蟾玉半钩,风翻荷荡起栖鸥。女郎定有穿针约,偷看明河记立秋。
登女郎台。宋代。穆修。 台前流水眼波明,台上闲云鬓叶轻。莫把姑苏远相比,不曾亡国祇倾城。
梦锡遗蔗。宋代。孔平仲。 忆昔游五岭,甘蔗弥野阔。一来琅琊城,此味久所阙。商人自东南,驾海连天筏。所致虽不多,爱养尚如活。傍求未得之,分遗意特达。中凝甘露浆,外削紫玉屑。渐欣入佳境,仍喜对高节。应知方著书,持此解消渴。