思吴江歌

思吴江歌朗读

秋风起兮木叶飞,吴江水兮鲈正肥。

三千里兮家未归,恨难禁兮仰天悲。

译文

秋风乍起,落叶飘飞,吴江的鲈鱼新鲜又肥美。

离家千里想回又不能回,心中的愁思怎么也压抑不住,只能向天悲叹!

注释

木叶:树叶。

鲈鱼:即桂花鱼,古名银鲈、玉花鲈。体侧扁,巨口细鳞,身有桂花色纹,肉肥嫩鲜美。

  读唐宋诗词,常常会遇到“秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风鲈脍”、“莼羹鲈脍”的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,这HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故就是出自张翰。这首短歌似是最早的七言四句押同部平声韵的作品,虽然句句用韵,句句有“兮”,未脱楚歌格调,但毕竟是向后来的七绝体式前进了一步。

  “秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起兮木叶飞”,出句即见其思情的发动。HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风最易震动人们的节序之感和念远之情。从HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间上说,秋常常意味着岁暮的到来,令人觉着HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光的流逝、流年的虚度。从空间看,秋高气清,万木萧萧,视野一下空阔起来,不自觉中自有人在何方、家在何方之叹。《HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞·湘夫人》有“袅袅兮秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,洞庭波兮木叶下”的句子,自是此句之本;不过,作为张翰来讲,也不定是成心地仿效,实在是种语言定势、HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理定势。秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹,使作者感到在洛阳羁留HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间太久了;秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹,又使作者想起往昔的乡居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活、HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风物,第二句就HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然接上了:“吴江水兮鲈正肥”。鲈鱼,是作者HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的特产,味极鲜美,秋季又正是鱼肥的季节。“鲈正肥”着“正”字,便与“秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起”连上了,同时还流露了种“正”当其时、迫不及待的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。

  这首诗只提到鲈鱼一种。在一首HRef=https://www.qijian.info/list/jianduan/ target=_blank class=infotextkey>简短的诗里因受字句限制,撮取其一已可,而这诗与那段动人的佳话互相呼应,则更增加了诗与事共同的魅力。如果再推深一层来看,作者写此诗的时候,那种浓浓的乡关之思是因为对于HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治的HRef=https://www.qijian.info/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望与担忧而变得强烈的,这里却抛开对时局和本身遭际的任何HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,将远离HRef=https://www.qijian.info/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗官场的深层HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理转化为美食引诱的浅层的生理欲望,这不仅增加了诗的含蓄度,而且因为浓浓的乡关之思使它具有更为普遍的HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生情感与意义。

  “三千里兮家未归,恨难禁兮仰天悲”明白HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点出了HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡千里未能归去的“恨”与“悲”,强化了前两句中蕴涵的情感,却远没有前两句含蓄深厚,滋味深远。与上两句的眼见秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风又起了,秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹落了树上的黄叶,HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡鲈鱼肥美,可自己却在这遥远的北方,远隔数千里,想回又回不去,做着与自己的HRef=https://www.qijian.info/list/qiwang/ target=_blank class=infotextkey>期望相背的HRef=https://www.qijian.info/list/gongzuo/ target=_blank class=infotextkey>工作,怎么不令人伤悲。可悲的是这种伤悲还无人可以诉说,只能压抑在胸中。然而,终究是无法压制了,张翰仰头向天,发出了长长的HRef=https://www.qijian.info/list/beitan/ target=_blank class=infotextkey>悲叹。其中第三句“三千里兮家未归”说身在几千里外的异地,回乡的心愿难遂。这正是仰天悲的原因。第四句“恨难禁兮仰天悲”是诗前后因果相谇,气蛰如高HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山流水,潺潺而进,畅达HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。

  此诗通过对作者对于HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天的到来,想起HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景和鲈鱼的肥美等,来表达了作者HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归之情。

张翰

张翰,西晋文学家,字季鹰,父亲是三国孙吴的大鸿胪张俨。吴郡吴县(今苏州)人。生卒年不详,葬于芦墟二十九都南役圩。张翰性格放纵不拘,时人比之为阮籍,号“江东步兵”。齐王执政,辟为大司马东曹掾,见祸乱方兴,以秋风起思吴中菰菜、莼羹、鲈鱼为由辞官而归。 ...

张翰朗读
()

猜你喜欢

日轮赫赫起东溟,真火抽添养白庭。

汤谷萧萧万竿竹,裁书少昊借秋声。

()

备成熙事,虚徐翠楹。神保聿归,云车夙征。鉴我休德,神交惚恍。

留祉降祥,千秋是享。

()

颜颜白发人,窄窄黄茅屋。田园不愿多,衣食聊自足。

狂来溪上行,长歌饮溪绿。家藏一束书,懒教儿孙读。

()

忽忽春光暗里催,道心生处夜闻雷。十年旧恨都成梦,一夕新愁尽化灰。

灯影照来将老鬓,雨声吹入未残杯。东风莫遣林花落,记得樱桃昨夜开。

()

端州白石天下稀,声含宫商人不知。斲瑶琴长四尺,轻如一片番流离。

石音最是难调者,碧玉老人能大雅。繇来太古本无弦,不是希声知者寡。

()

朝廷养公公养儿,儿为心腹股肱谁?当时意气各相许,儿

不负公公负主。

()