留别王侍御维

留别王侍御维朗读

译文

这样寂寞还等待着什么?天天都是怀着失望而归。

我想寻找幽静山林隐去,又可惜要与老朋友分离。

当权者有谁肯能援引我,知音人在世间实在稀微。

只应该守寂寞了此一生,关闭上柴门与人世隔离。

注释

寂寂:落寞。竟何待:要等什么。

空自:独自。

欲寻芳草去:意思是想归隐。芳草:香草,常用来比喻有美德的人。

违:分离。

当路:当权者。假:提携。

扉:门扇。

留别王侍御维创作背景

  此诗是孟浩然游京师,应进士试,失意后所作。据《旧唐书·文苑传》载,孟浩然“年四十,来游京师,应进士不第,还襄阳”。于是孟浩然决定归隐山林,但不忍心与朋友分别,就写下了《留别王维》这首诗。

参考资料:

1、萧涤非 等 .唐诗鉴赏辞典 .上海 :上海辞书出版社 ,1983年12月版 :第86-87页 .

2、邓安生 孙佩君 .孟浩然诗选译 .成都 :巴蜀书社 ,1990年6月版 :第141-142页 .

3、蘅塘退士 等 .唐诗三百首·宋词三百首·元曲三百首 .北 :华文出版社京 ,2009年11月版 :第122-123页 .

  这首诗是孟浩然回襄阳临行前留给王维的。诗人抒发出由于没人引荐,缺少HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音而HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意的HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。这首诗表达直率,语言浅显,怨怼之中,又带有辛酸意味,HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情真挚动人,耐人寻味。

  第一联写落第后的景象:门前冷落,车HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马稀疏。“寂寂”两字,既是写实,又是写虚,既表现了门庭的景象,又表现了作者的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。一个落第士子,没有人来理睬,更没有人来陪伴。只有HRef=https://www.qijian.info/list/gudan/ target=_blank class=infotextkey>孤单单地“空自归”了。在这种情形下,HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安虽好,也没有什么可HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋的。他考虑到返回HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡了,“竟何待”正是他HRef=https://www.qijian.info/list/kaoshi/ target=_blank class=infotextkey>考试不中必然的想法。

  第二联写HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别之情。“芳草”一词,来自《离骚》,王逸认为用以HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞,而孟浩然则用以代表自己HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐的HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想。“欲寻芳草去”,表明他又考虑HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐了。“惜与HRef=https://www.qijian.info/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人违”,表明了他同王维HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情的深厚。一个“欲”字,一个“惜”字,充分地显示出作者HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想上的HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾与斗争,从这个HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想活动里,却深刻地反映出作者的HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别之情。

  “当路谁相假,HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音世所稀”两句,说明归去的原因。语气沉痛,充满了怨怼之情,辛酸之泪。一个“谁”字,反诘得颇为有力,表明他切身体会到世态炎凉、HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情如水的滋味。能了解自己心事,赏识自己才能的人,只有王维,这的确是太少了!一个“稀”字,准确地表达出HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音难遇的HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实。这在封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会里是具有典型意义的。

  这一联是全诗的重点,就是由于这两句,使得全诗才具有一种强烈的怨怼、HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑的气氛。真挚的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,深刻的体验,是颇能感动读者的,特别是对于那些有类似HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇的人,更容易引起共鸣。如果再从结构上考虑,这一联正是全诗的枢纽。由落第而HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归,由HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归而HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别,从而在HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情上产生了HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾,这都是顺理成章的。只是由于体验到“当路谁相假,HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音世所稀”这一冷酷的HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,自知功名无望,才下定决心再回襄阳HRef=https://www.qijian.info/list/yinju/ target=_blank class=infotextkey>隐居。这一联正是第四联的依据。

  “只应守HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,还掩故园扉”,表明了HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐的坚决。“只应”二字,是耐人寻味的,它表明了在作者看来HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐是唯一应该走的道路。也就是说,赴都应举是HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生道路上的一场误会,所以决然地“还掩故园扉”了。

  综观全诗,既没有HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的画面,又没有华丽辞藻,语句平淡,平淡得近乎口语。对偶也不求工整,却极其HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,毫无斧凿痕迹。然而却把落第后的心境,表现得颇为深刻。言浅意深,颇有余味,耐人咀嚼。

  这首诗是作者HRef=https://www.qijian.info/list/keju/ target=_blank class=infotextkey>科举落第离开HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安时HRef=https://www.qijian.info/list/zengbie/ target=_blank class=infotextkey>赠别HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人王维的作品。首联直接说出“自归”,颔联则写题意“HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别”,颈联说明“自归”之故——乃是HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音既少,当道不用,此时不走,更待何时。尾联叙写决心HRef=https://www.qijian.info/list/yinju/ target=_blank class=infotextkey>隐居不仕,HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园。诗以HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意后的牢骚贯穿全诗。语言平淡朴实,近于口语,不讲究对偶,顺其HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。

  在京求仕不成,诗中便充溢着对“当路谁相假”的HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑,并用“独寻芳草去”HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我解嘲。

  综观全诗,既没有HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的画面,又没有华丽辞藻,语句平淡,平淡得近乎口语。对偶也不求工整,却极其HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,毫无斧凿痕迹。然而却把落第后的心境,表现得颇为深刻。言浅意深,颇有余味,耐人咀嚼。

孟浩然

孟浩然(689-740),男,汉族,唐代诗人。本名不详(一说名浩),字浩然,襄州襄阳(今湖北襄阳)人,世称“孟襄阳”。浩然,少好节义,喜济人患难,工于诗。年四十游京师,唐玄宗诏咏其诗,至“不才明主弃”之语,玄宗谓:“卿自不求仕,朕未尝弃卿,奈何诬我?”因放还未仕,后隐居鹿门山,著诗二百余首。孟浩然与另一位山水田园诗人王维合称为“王孟”。 ...

孟浩然朗读
()

猜你喜欢

支提不敢向人说,达磨西来有妙诀。

若将妄语诳众生,自招拔舌尘沙劫。

()

三年为吏住东滨,重到江头照病身。

满眼碧波输野鸟,一蓑疏雨属渔人。

()

开济平生学,忠精一寸心,

时危添白发,意远寄清吟。

()

远如期,招四夷。皇帝坐殿上,麒麟辟邪,符拔騊駼。

拖沓焉施弛,苑囿付民居。诏司农,罢轮台。皇帝坐殿上,干羽舞两阶。

()

蛟龙作云雨,蜉蝣出以阴。小大各有适,胡然愁予襟。

架插千卷书,壁挂无弦琴。希贤复希圣,视古犹视今。

()

病夫说病诉旁人,他自开眉我自颦。

後有病夫看病句,不须告欣亦沾巾。

()