旅宿

旅宿朗读

译文韵译

住在旅馆中并无好的旅伴;忧郁的心情恰似凝固一般。

对着寒灯回忆起故乡往事;就象失群的孤雁警醒愁眠。

家乡太远归梦到破晓未成;家书寄到旅馆已时隔一年。

我真羡慕门外沧江的烟月;渔人船只就系在自家门前。

直译

旅馆里没有知心朋友,我独自静静地沉思凝神。

对着寒灯回忆往事,孤雁的叫声,惊醒了凄寂梦魂。

乡关道路迢远,梦魂拂晓时才得归去,家人的书信要等来年方能寄到此地。

沧江上月色含烟,风光是多么美好,钓鱼船就系在我家门前。

注释

良伴:好朋友。

凝情:凝神沉思。悄然:忧伤的样子。这里是忧郁的意思。

寒灯:昏冷的灯火。这里指倚在寒灯下面。思旧事:思念往事。

断雁:失群之雁,这里指失群孤雁的鸣叫声。警:惊醒。

远梦归:意谓做梦做到侵晓时,才是归家之梦,家远梦亦远,恨梦归之时也甚短暂,与下句家书隔年方到,恨时间之久,相对而更增烦愁。侵晓:破晓。沧江:泛指江,一作“湘江”。

好烟月:指隔年初春的美好风景。

门:门前。

参考资料:

1、沙灵娜.唐诗三百首全译:贵州人民出版社,1990:273-274

2、赵昌平.唐诗三百首全解:上海复旦大学出版社,2006:188-189

3、韩成武.唐诗三百首赏析:河北人民出版社,1995:315-317

4、胡可先.杜牧诗选:中华书局,2005:228-229

旅宿创作背景

  这首诗可能作于作者外放江西任职之时。诗人离家已久,客居旅馆,没有知音,家书传递也很困难,在凄清的夜晚不禁怀念起自己的家乡。于是创作了这首羁旅怀乡的诗篇。

参考资料:

1、赵昌平.唐诗三百首全解:上海复旦大学出版社,2006:188-189

2、胡可先.杜牧诗选:中华书局,2005:228-229

  这是HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡之作。HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家久远,目睹旅馆门外的渔船即加以艳羡。幽恨HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁、委实凄绝。颈联“远梦归侵晓,家书到隔年”意思曲折多层,实乃千锤百炼的警句。

  首联起,直接破题,点明情境,HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡之情如怒涛排壑,劈空而来。可以想见,HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家久远,独在HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡,没有HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音,家书也要隔年才到,此时孤客对寒灯,浓厚深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡之情油然而生,必会陷入深深的HRef=https://www.qijian.info/list/youyu/ target=_blank class=infotextkey>忧郁之中。“凝情自悄然”是此时此地此情此景中HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情主人公神情HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度的最好写照:静对寒灯,专注幽独,黯然伤神,将诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情写到极致。

  颔联承,是首联“凝情自悄然”的具体化,诗人融情于景,HRef=https://www.qijian.info/list/hanye/ target=_blank class=infotextkey>寒夜孤灯陪伴孤客,HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡旧年HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事,失群孤雁声声鸣叫,HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅之人深愁难眠,细致地描绘出了一幅HRef=https://www.qijian.info/list/hanye/ target=_blank class=infotextkey>寒夜孤客HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡图景。“思”字和“警”字极富炼字功夫。灯不能思,却要HRef=https://www.qijian.info/list/hanye/ target=_blank class=infotextkey>寒夜HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思陈年旧事,物尤如此,人何以堪。由灯及人,显然用意在人不在物。“警”字也极富情味。HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人孤灯,长夜难眠,一声雁叫,引孤客嫠妇HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思惊梦,归思难收。

  首联与颔联极言乡关遥远,幽愁满怀。梦见自己回到家中,因路途遥远,梦醒时分天已大明,家书须隔年才能寄到旅馆,可见HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家之远,表达出对HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念。

  颈联转,用设想之词,虚实结合,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象奇特,表现出此时此地此情此景中诗人因HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思难耐、HRef=https://www.qijian.info/list/guijia/ target=_blank class=infotextkey>归家无望而生出的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨。HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡远在千里,只能梦中相见,也许是短梦,也许是长梦,但梦中醒来却已到天明。字里行间,流露出梦短情长的HRef=https://www.qijian.info/list/youyuan2/ target=_blank class=infotextkey>幽怨。而这一切又都由于“家书到隔年”的实际情况。作为诗歌由HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景向HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情的过渡,转句用梦境写旅宿思愁HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨,亦虚亦实,虚中写实,以实衬虚的特点读来回肠荡气。

  尾联合,收拢有力,却并非直抒胸意,而是以设想之词,勾勒HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡美丽的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活图景,融情于景,借景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,把浓烈的归思之情融入HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景之中。沧江烟霭,云霞明灭,HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色溶溶,家门外系着HRef=https://www.qijian.info/list/diaoyu/ target=_blank class=infotextkey>钓鱼船,一幅HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美宁静祥和的HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光图景。画面中虽然没有HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人物,但一条静静地系于家门外的HRef=https://www.qijian.info/list/diaoyu/ target=_blank class=infotextkey>钓鱼船却让人产生丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想。面对这样一幅HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的画面,谁人不梦绕魂牵,更何况旅宿在外的诗人呢!HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡远隔千里,HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人归思难收,如此HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光图景非但没有给诗人以慰藉,反而加深了诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦。这是用乐景反衬哀情的典型。HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景幽思、HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁、委实凄绝。除却个中人,任何人也难以深味个中情。不过,“烟月”在此实际上是借代,并非一定就是“烟”,就是“月”。正所谓,HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学作品的形象大于思维,此处一个“烟月”可以触发不同的HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇产生不同的意象HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想,从而产生强大的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术感染力。

  颈联与尾联看似跳出了HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁,艳羡门外沧江鱼船的清闲自在,其实是借HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡之物,更曲折地表达出诗人HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡之情。全诗层层推进,HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情都有独到之处。

杜牧

杜牧(公元803-约852年),字牧之,号樊川居士,汉族,京兆万年(今陕西西安)人,唐代诗人。杜牧人称“小杜”,以别于杜甫。与李商隐并称“小李杜”。因晚年居长安南樊川别墅,故后世称“杜樊川”,著有《樊川文集》。 ...

杜牧朗读
()

猜你喜欢

我醉阙门外,卧备东藩臣。君从天上来,秀色落青云。

留连三日语,多得所未闻。僻陋不自知,喟予久离群。

()

空山寂寂守岩扃,独鹤栖栖傍草亭。晓镜又催霜雪白,秋衣不换芰荷青。

仙人住处多栽药,野老来时或负苓。同气凋零衰朽在,百年光景似晨星。

()
刘璟

南连吴会北维扬,俯瞰江流万里长。甘露旧从天上落,庆云时傍日边翔。

莺啼淑景园花媚,龙蛰清秋海气凉。前代英雄筹策处,至今人事几兴亡。

()

衣冠礼拜出名家,岭海重开宝树花。聚会独逢清夜月,淹留却忆旧时华。

银河远带龙潭水,霄汉光浮凤岭霞。回首故乡思雨露,年年三月泛仙槎。

()

东山辞满日,北郭送归年。驻马旌方举,鸣笳座已迁。

伤心宿草地,洒涕菊花天。赖有徐卿子,宁云似舅贤。

()

为赋初衣愧不才,宁云几动见几回。起家忠谏劳天语,一字千金换不来。

()