望夫处,江悠悠。
化为石,不回头。
上头日日风复雨。(上头一作:山头)
行人归来石应语。
望夫石。唐代。王建。 望夫处,江悠悠。化为石,不回头。上头日日风复雨。(上头一作:山头)行人归来石应语。
在等待丈夫的地方,江水滔滔不绝地流淌着。
女子变成了石头,永不回首。
在山巅之处,每天风和雨都在循环交替着。
行人若能回来的话,那么石头也应该会说话了。
望夫石:据南朝宋人刘义庆的《幽明录》记载:武昌阳新县北山上有望夫石,其形状像人立。相传过去有个贞妇,其.丈夫远去从军,她携弱子饯行于武昌北山,“立望夫而化为立石”,望夫石因此而得名。
上:作“山”,山上。
复:作“和”,与。
这首诗是诗人王建居于武昌时根据当地传说以及望夫石石像所作的一首诗。
参考资料:
1、郭志明.诗美的永恒:同题古诗佳作比较谈:陕西人民出版社,2001年:150-151
2、周啸天.隋唐五代诗词鉴赏:四川人民出版社,2003年:291
这首诗是诗人王建居于武昌时根据当地HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说以及望夫石石像所作的一首诗。
“望夫处,江悠悠”这里有浩浩不断的江水,江畔屹立着望夫HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山头伫立着状如HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子翘首远眺的巨石。HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山、水、石,动静相间,相映生辉。“望夫处,江悠悠”,写出望夫石的环境、气氛。“悠悠”二字,描绘江水千古奔流,滔滔不绝,既交代了HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事发生的背景,渲染了浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情气氛,同时又衬托望夫石的形象,把静立HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边的石头写活。仿佛是一尊有灵性的石雕傍江而立,翘首远望,在HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,在等待。这种以动景衬静物的手法,不仅使画面生动,有立体感,而且也暗喻了HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇HRef=https://www.qijian.info/list/huaiyuan/ target=_blank class=infotextkey>怀远,HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情的绵绵不绝。“悠悠”在这既是HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangwu/ target=_blank class=infotextkey>状物,渲染环境气氛,又是摹情HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,形象地描画了HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的情状。这二句情与景融,不可分割,富有形象性和HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术感染力,真有一石三HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟之妙。
“化为石,不回头”,诗人又以HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人手法具体描绘望夫石的形象。人已物化,变为石头;石又通灵,曲尽人意,人与物合,情与景谐。这不仅形象地描画出望夫石的生动形象,同时也把HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇登临的长久,想念的深切,对HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情的HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞不渝刻画得淋漓尽致。这二句紧承上文,是对古老的HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的民间HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说作了生动的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术概括。
“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山头日日HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风复HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”,是说望夫石HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨不动,坚如磐石,年年月月,日日夜夜,长久地经受着HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打,然而它没有改变初衷,依然伫立江岸。这里写的是石头的形象和HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格,说的仍是HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的HRef=https://www.qijian.info/list/jianzhen/ target=_blank class=infotextkey>坚贞。她历经了种种HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难HRef=https://www.qijian.info/list/kunku/ target=_blank class=infotextkey>困苦,饱尝了HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的折磨,依然怀着至死不渝的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,依然在HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望着,等待着远方的行人。
“行人归来石应语”,诗人在结句处把笔宕开,作了HRef=https://www.qijian.info/list/langman/ target=_blank class=infotextkey>浪漫的推想。待到远行的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫归来之时,这伫立HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边的石头定然会倾诉HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思。“妾心正断绝,君怀那得知。”(郭震《子夜四时歌·春歌》)
从HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术手法上看,这首诗始终抓住石之形与人之情来写,构思最为精巧。“望夫处,江悠悠”,从人写起,交代了HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点,又以悠悠江水流暗喻HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间之长,HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情之久。“化为石,不回头”,言望夫之妇化而为石,也暗示时久。妇人伫立HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边,看那江水一去不回头,自己也化为石像永远不回头。“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山头日日HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风复HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”,不畏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打,不怕天长日久,她一直不回头,一心望夫归。最后,以“行归来石应语”结束全诗,又将望夫石HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人话,可谓匠心独运。
全诗刻画了古代HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女深情动人的形象,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示了她们HRef=https://www.qijian.info/list/beiku/ target=_blank class=infotextkey>悲苦的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运。诗歌于平淡质朴中,蕴含着丰富的内容。诗人只描写了一个有包孕的片段的HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物和自己一刹间的感受,平平写出。
王建。 王建(约767年—约830年):字仲初,生于颍川(今河南许昌),唐朝诗人。其著作,《新唐书·艺文志》、《郡斋读书志》、《直斋书录解题》等皆作10卷,《崇文总目》作2卷。
亲友冯仪之运干挽章三首。宋代。曹彦约。 闻道江西使,宾筵陨德星,失声归士友,短气动朝廷。屡选非无意,迟行若有灵。忍令清燕处,我辈尚谈经。
凤凰台。宋代。任希夷。 只为羊车峦靓妆,会皇合殿烛无光。宫中不解嫁鹦鹉,台上安能来凤凰。
谢玄晖殁吟声寝,郡阁寥寥笔砚闲。无复新诗题壁上,
虚教远岫列窗间。忽惊歌雪今朝至,必恐文星昨夜还。
再喜宣城章句动,飞觞遥贺敬亭山。
宣州崔大夫阁老忽以近诗数十首见示吟讽之下…郡斋。唐代。白居易。 谢玄晖殁吟声寝,郡阁寥寥笔砚闲。无复新诗题壁上,虚教远岫列窗间。忽惊歌雪今朝至,必恐文星昨夜还。再喜宣城章句动,飞觞遥贺敬亭山。
恭谒孝陵。清代。顾炎武。 闰位穷元季,真符启圣人。九州殊夏裔,万古肇君臣。武德三王后,文思二帝邻。卜年乘王气,定鼎属休辰。江水萦丹阙,钟山拥紫宸。衣冠天象远,法驾月游新。正寝朝群后,空城走百神。九嵏超嵽嵲,原庙逼嶙峋。宝祚方中缺,灾精且下沦。郊坰来猎火,苑籞动车尘。系马神宫树,樵苏御道薪。岿然唯殿宇,一望独荆榛。流落先朝士,间关绝域身。干戈逾六载,雨露接三春。患难形容改,艰危胆气真。天颜杳霭接,地势郁纡亲。尚想初陵制,仍询徙邑民。因山皆土石,用器不金银。紫气浮天宇,苍龙捧日轮。愿言从邓禹,修谒待西巡。
杂诗 其二。清代。邹尧廷。 岩疆数十里,良楛各异族。地连颍与毫,犷悍习成俗。颇闻道旁言,谓我少严酷。抚心良自惭,十载负民牧。一邑如一家,痛痒关骨肉。如何治子弟,忍事日鞭扑。秋霜岂不威,未若春风燠。颓习讵难移,惜无仁者术。