君难托

君难托朗读

槿花朝开暮还坠,妾身与花宁独异。

忆昔相逢俱少年,两情未许谁最先。

感君绸缪逐君去,成君家计良辛苦。

人事反覆那能知?谗言人耳须臾离。

嫁时罗衣羞更著,如今始悟君难托叶。

君难托,妾亦不忘旧时约。

译文

槿花早晨开放黄昏时就已凋谢,我的命运与花难道有什么差异。

回忆过去相逢时都在青春年华,两情没有确定是谁最先提及?

为你的缠绵情意所感动我就随你而去,替你操持家计而辛苦不息。

人事的翻覆变化哪能预先想到?你听信诽谤之言不多久就将我离弃。

出嫁时的罗衣我羞于再穿,如今才觉悟你不可依托悔之莫及。

你虽然不可信托啊,当初的海誓山盟我还是不能忘记!

注释

君难托:很难把什么托付给你,意思是你很靠不住。

槿(jin)花:锦癸科植物。早上开花,晚上就萎谢了。所以古代文人多用来比喻夫妇之间不能长久的爱情。还:就。坠:凋落下来。

妾身 :古代妇女的自我谦称,一般在对男子说话时用。宁:岂,难道。独:表示反问,相当龄“难道”。

昔:过去,从前。俱:都是。

未许:没有肯定的答案,设有定论。 先:此处指感情更深。

绸缪:缠绕,这里形容感情融洽。逐君去:跟随你去

家计:家庭生计,生活。良:实在。

人事:人情。反覆:翻手为云覆手为雨,事情变化多端。

须臾:片刻。一会儿。离:抛弃,丢弃。

罗衣:绢帛做的衣服。更著:再穿。

悟:醒悟,明白过来。

旧时约:从前的誓约。

参考资料:

1、刘永生.中华诗词精粹宋诗选:天津古籍出版社,1997年

2、胡光舟,周满江.古诗类编:广西人民出版社,1990

3、李元洛.历代文人爱情诗词曲三百首:岳麓书社,2012年

君难托创作背景

  《宋史·王安石传》记载,宋神宗还在当太子时便对王安石很敬佩,即位不久重用他,全力支持他变法。后来由于变法收到了极大的阻力,神宗渐渐缺乏信心,加之有人屡进谗言,王安石只好自求罢相,退居金陵。

参考资料:

1、范宁,华岩.宋辽金诗选注:北京出版社,1988

  王安石的这首HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇诗写得通俗易懂,而又缠绵悱恻,HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨幽深。这首诗就是一位遭受遗弃的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的悲诉,诗中展示出她的不幸HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇,同时也对负心汉予以HRef=https://www.qijian.info/list/qianze/ target=_blank class=infotextkey>谴责。

  全诗是这位HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇的独白。她先以朝开暮坠的槿HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花为喻,自己的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运又和它有什么区别呢?这一HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻一开始便给全诗笼罩上一种HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧气氛。而朝开暮坠,更反映出HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化反复之快。接着便展开HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆:起初昔日相逢,都是HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春年少,两人一见钟情,相互HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦;男欢女爱到了极致,真不知谁的情感更为真诚浓烈。“两情未许谁最先”,可以想见其爱之深、之切、之浓。她终于被他的缠绵的情意感动,嫁给了他,为他操持家中HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,备尝HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦。由此也可HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象她的渐渐憔悴、衰老。果然,不久HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫变心了。表面看来他是因听信谗言而立即休弃了HRef=https://www.qijian.info/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子。但事实并非如此。假如这位HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫真是十分疼爱HRef=https://www.qijian.info/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子,区区谗言能使他们分离吗?如此看来,HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事翻覆,不是谁能知,而是必然的结果。从“两情未许谁最先”到“谗言入耳须臾离”,前后转变,何等急剧,HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度对比,又是何等强烈!活生生的事实使她非常伤心,看着昔日嫁时的罗衣,她感到HRef=https://www.qijian.info/list/huihen/ target=_blank class=infotextkey>悔恨,羞于再穿;她终于明白,像这样喜新厌旧、反复无常的人是无法寄托终身的。然而传统的中国HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子是多么痴情啊,她即使知道HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫并不可靠,但她仍念念不忘昔日他们之间的誓约。应当说这位HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇形象具有相当的典型性,她的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运、她的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格,代表了整个封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会里,广大不能主宰自己HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女的共同特征。读这首诗,我们看到了一位忠实于HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,勤劳朴素,却又不能主宰自己的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运,但又不甘于这种HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运的传统HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女的形象。

  《君难托》写出了封建时代的HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活毫无保障,就像朝开暮谢的槿HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花那样,随时会遭到摧折,反映了HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女深受迫害和凌辱的同时,对那些负心汉表示了鄙视的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度。全诗从比兴开始,以HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述展开,情意深厚婉曲;同时运用前后对比手法,对照强烈;诗的语言质朴,颇具HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌特色,值得吟味。

  诗的起首两句采用传统的比兴手法,以朝开暮坠的槿HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/qifu/ target=_blank class=infotextkey>弃妇。她和槿HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运难道有什么区别吗?用反问来加强语气,实际是作出“毫无区别”的肯定回答。“HRef=https://www.qijian.info/list/yixi/ target=_blank class=infotextkey>忆昔”是HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事,记得我们刚相识时,都还年轻,相互HRef=https://www.qijian.info/list/aimu/ target=_blank class=infotextkey>爱慕,也不知是谁先吐露出HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,两人的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情简直是分不出高下的。这种HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆是甜蜜的,少男HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女最痴情,那个负心汉在当时确实曾真心爱过她。正因为被他缠绵的情意所感动,她才决心跟随他去,把自己的终身托付给他。“君难托”的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题,到此交代了“托”的经过,以下再展示“难”。

  第一难是“成君家计良HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦”。婚后当了家庭主妇,要操持好全家的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活实在很HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦。可以想像得出,上有不太好伺候的公婆,下有爱挑剔生事的叔姑,众口难调,左右为难。第二难是“HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事反覆那能知”。HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化得很厉害,说变就变,翻脸成仇。这里既指说男方的亲属,也是说她的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫。前者是说坏话,进谗言的人,后者是听信谗言而变心的人。“谗言入耳须臾离”既是对进谗者的HRef=https://www.qijian.info/list/qianze/ target=_blank class=infotextkey>谴责,也是对轻易听信谗言的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨。“须臾离”形容HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫离弃她的突然,事起仓促,顷刻之间便把自己抛弃,她毫无HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想准备,婚变之后,她成了受害人。对这一HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇,女主人公有什么想法?“嫁时罗衣羞更著,如今始悟君难托。”一个HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女被HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫休弃总是一件让人感到羞愧的事,哪怕她毫无过错,但要重新穿上娘家带来的出嫁服装回去,真是脸上无光。此时此刻她才醒悟到她把终身托错了人,这个负心汉是多么靠不住啊!全诗至此,应当说是HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事已毕,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题已出,HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境已尽,可以结束了。但作者再加两句表白来作HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾:尽管明白了“君难托”,但那段痴情,那种忠于HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情的品性仍不改变,因为我仍然不能忘掉从前发过的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情誓约,我还是信守旧时之约,忠诚如初。女主人公的人品与HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格被突出了,她的HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚情操更反衬出那负心汉的可耻卑劣,而那种被遗弃的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦和HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨之情也就表现得格外的强烈了。

  从另一个角度来看,“谗言入耳须臾离”一句可作为双关语来解读,暗示君臣之间难以相处。末两句真实地表现出HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子被休后的HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋之情。古时被罢贬的忠臣亦如此。“君难托”还可能含有“伴君如伴虎”的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想,君王一朝变心,为臣的便再无立身之地了。结句又表现HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情上的HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾,还抱有尽管HRef=https://www.qijian.info/list/nanzi/ target=_blank class=infotextkey>男子薄情,自己仍然盼着破镜重圆的HRef=https://www.qijian.info/list/huanxiang/ target=_blank class=infotextkey>幻想。由此可见,如果把这首诗作为王安石对宋神宗的怨望来读也未尝不可,但这种怨望并不是一般的HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoji/ target=_blank class=infotextkey>消极HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨,而是我行我素、矢志不渝的表白。

王安石

王安石(1021年12月18日-1086年5月21日),字介甫,号半山,谥文,封荆国公。世人又称王荆公。汉族,北宋抚州临川人(今江西省抚州市临川区邓家巷人),中国北宋著名政治家、思想家、文学家、改革家,唐宋八大家之一。欧阳修称赞王安石:“翰林风月三千首,吏部文章二百年。老去自怜心尚在,后来谁与子争先。”传世文集有《王临川集》、《临川集拾遗》等。其诗文各体兼擅,词虽不多,但亦擅长,且有名作《桂枝香》等。而王荆公最得世人哄传之诗句莫过于《泊船瓜洲》中的“春风又绿江南岸,明月何时照我还。” ...

王安石朗读
()

猜你喜欢

独立寒阶望月华,露浓香泛小庭花,绣屏愁背一灯斜。

云雨自从分散后,人间无路到仙家,但凭魂梦访天涯。

()

天地茫茫负井蛙,空庭隐□月初斜。人生自有无平事,强啜卢仝四碗茶。

()
向雪湖

曈曨晓日上帘旌,又听林鸠逐妇声。

可笑天公无定向,只随汝辈作阴晴。

()
沈明臣

行乐湖南树,清阴为飒然。

微风荷叶上,乳燕杖藜前。

()

玉皇殿阁微凉,看公重试薰风手。高门画戟,桐阴阁道,青青如旧。兰佩空芳,蛾眉谁妒,无言搔首。甚年年却有,呼韩塞上,人争问、公安否。
金印明年如斗。向中州、锦衣行昼。依然盛事,貂蝉前后,凤麟飞走。富贵浮云,我评轩冕,不如杯酒。待从公,痛饮岁,伴庄椿寿。

()

薄宦唯吾拙,诸生尔独贫。他年文苑传,今日士林人。

蚀字真如蠹,牵衣故作鹑。未须嗟濩落,晚贵最平津。

()