买得杏花,十载归来方始坼。假山西畔药阑东,满枝红。
旋开旋落旋成空,白发多情人更惜。黄昏把酒祝东风,且从容。
酒泉子·买得杏花。唐代。司空图。 买得杏花,十载归来方始坼。假山西畔药阑东,满枝红。旋开旋落旋成空,白发多情人更惜。黄昏把酒祝东风,且从容。
买来的杏花,离家十年归来刚刚看到她开放。假山的西面,药圃的东头,满枝开得正红。
花儿开得快也落得快,一忽儿全都成空。白发年老却多情,人就是这样怜惜感伤。黄昏时举酒祈祷东风,愿你对她稍加宽厚,吹拂从容。
酒泉子:词牌名,以酒泉郡地名作曲名,原为唐教坊曲。双片四十一字,全阕以四平韵为主,四仄韵两部错叶。
坼(chè):绽开,词中指花蕾绽放。
药阑(lán):篱笆、花栏。唐李匡乂《资暇集》:“今园廷中药栏.栏即药,药即栏,犹言同援,非花药之栏也。”一说指芍药围成的花栏。
旋:急忙、匆匆。
把酒:执酒。
祝:祝祷、祈愿。
从容:悠闲舒缓的样子。
参考资料:
1、邓乔彬,刘兴晖撰;袁行霈主编;刘跃进副主编.晚唐五代词选:商务印书馆,2015.08:第61页
2、亦冬译注.古代文史名著选译丛书 唐五代词选译 修订版:凤凰出版社,2011.05:第59页
这首词约作于唐僖宗广明二年(881年)春。上年冬,黄巢攻占长安,僖宗奔蜀。司空图扈驾不及,只好避居故乡河中(今山西永济)。其时司空图入世之心未泯,突然遭此大变故,感到十分愕然,产生很多感慨。这首词便是在这种情况下创作而成。
词的上片HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景。首两句叙栽种杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的经过:自买杏栽种到自己亲眼看到杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开放,竟已隔了十年的HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间。作者自咸通十年(869年)登进士第以后,便宦游在外,到返乡,其间共隔十一年HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间。“十年”当是举其成数而言。“方始坼”言外之意是说:HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花亦多情,竞知待归始放。作者写作诗词每每超越经验世界而注重眼前直觉,因此此杏去年开HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与否,完全可以丢开不管;反正是眼前开了,便可以尽情吟赏。“假HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山西畔药阑东,满枝红”两句,一是说杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花在园中的位置适中,东边是假HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,西边是HRef=https://www.qijian.info/list/shaoyao/ target=_blank class=infotextkey>芍药阑,HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物配置合宜,使人感到它在主人的心目中占有特殊的地位。二是说盛开的杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花喷红溢艳,令人感到赏心悦目。上片四句虽然投有直接描写作者对杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度,但爱杏之心已经不言而喻了。
下片主要抒发HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。“旋开旋落旋成空”一句叠用三个“旋”字,把昨天的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开、眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落和若干天以后的枝上HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花空三个阶段飞快扫过,极言好景不长,韶华易逝。从创作上看,词人是一个很善于把自己的心曲外物化的词人。十载功名,霎那间成为过眼云烟。这与杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花“旋开旋落旋成空”的现象可谓“妙契同尘”。悲物,正所以悲己,因而读者不准从中听到作者HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘、HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意、痛楚的心声。“白发多HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人更惜”,多HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人易生华发,缘于善感。值此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落的时节,当然更是如此。由于词人入世之心未泯,HRef=https://www.qijian.info/list/xishi/ target=_blank class=infotextkey>惜时,表明他尚有所待。“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏把酒祝东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,且从容”,词人的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治HRef=https://www.qijian.info/list/qiantu/ target=_blank class=infotextkey>前途与唐王朝是紧紧联系在一起的,唐王朝的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运“旋成空”的话,词人就无所指望了。“且从容”三字看似漫不经心,实则字字为焦虑、HRef=https://www.qijian.info/list/yousi/ target=_blank class=infotextkey>忧思所浸渍,因而可以说是“味无穷而炙愈出”了。
全词由种HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、赏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,写到祝告东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,乞驻HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光护HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,始终未离杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花一步,而HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国之思俨若可扪。这就巧妙地体现了词人在《诗品·含蓄》中提出来的“不著一字,尽得HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流;语不涉己,若不堪忧”的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术要求,因而是耐人寻味的。
司空图(837~908)晚唐诗人、诗论家。字表圣,自号知非子,又号耐辱居士。祖籍临淮(今安徽泗县东南),自幼随家迁居河中虞乡(今山西永济)。唐懿宗咸通十年(869年)应试,擢进士上第,天复四年(904年),朱全忠召为礼部尚书,司空图佯装老朽不任事,被放还。后梁开平二年(908年),唐哀帝被弑,他绝食而死,终年七十二岁。司空图成就主要在诗论,《二十四诗品》为不朽之作。《全唐诗》收诗三卷。 ...
司空图。 司空图(837~908)晚唐诗人、诗论家。字表圣,自号知非子,又号耐辱居士。祖籍临淮(今安徽泗县东南),自幼随家迁居河中虞乡(今山西永济)。唐懿宗咸通十年(869年)应试,擢进士上第,天复四年(904年),朱全忠召为礼部尚书,司空图佯装老朽不任事,被放还。后梁开平二年(908年),唐哀帝被弑,他绝食而死,终年七十二岁。司空图成就主要在诗论,《二十四诗品》为不朽之作。《全唐诗》收诗三卷。
昭阳湖行书所见。清代。赵执信。 屋角参差漏晚晖,黄头闲缉绿蓑衣。倦来枕石无人唤,鹅鸭如云解自归。
金刚随机无尽颂·如法受持分第十三。宋代。释印肃。 庾岭问南能,踏碓到三更。谁知憨俗汉,绍祖列传灯。
论诗呈双鱼 其四。明代。霍与瑕。 国风虽离乱,时闻平淡音。降及离骚作,哀思不可任。驰骋不可御,纵横更莫伦。遂为词赋祖,精华世所歆。嗟哉铁石肠,徒寄此璆琳。
塞上二首 其一。。肃靖王。 天山青控戍楼中,画角呜呜咽晚空。沙碛雨颓逢箭镞,战场风急转河蓬。李陵望国台犹在,蔡琰悲笳怨未穷。猎骑遥遥入霜雾,鸊鹈泉外夕阳红。