长相思·折花枝

长相思·折花枝朗读

折花枝,恨花枝,准拟花开人共卮,开时人去时。

怕相思,已相思,轮到相思没处辞,眉间露一丝。

译文

折下美丽的花枝,不觉又怨恨起花技,原来打算花开时我们一起赏花共饮,谁知花开后情人一去不返不见踪影。

害怕相思折磨自己,相思之情却早愁人,到相思时却事无办法摆脱它,心中稍稍平静眉头又露几分。

注释

选自《明词综》。长相思 : 词牌名。原为唐教坊曲。后用为词调之称。又名《忆多娇》、《双红豆》、,《相思令》、《长相思令》、《长思仙》、《山渐青》、《吴山青》、“青山相送迎》、《越山青》等。仄韵调名为《叶落秋窗》。双调,每段四句,押四平韵,三十六字。

准拟:打算,约定。

人共卮(zhi支):指饮酒定婚。卮,古代盛酒器。

辞:躲避。

丝:丝与“思”谐音,以双关语既形眉态,又表心绪。

参考资料:

1、杰风作文研究中心主编 .中国情诗精华 :海南出版社 ,2003年09月第1版 :第247页 .

2、李新魁编著 .实用诗词曲格律辞典 :花城出版社 ,1999年11月第2版 :第50页 .

3、曹明纲 .元明词一百首 :上海古籍出版社 ,1999年 :第112页 .

4、郭彦全编著 .历代词今译 :首都师范大学出版社 ,1994.09 :第458页 .

长相思·折花枝创作背景

  俞彦所在的明末之际,复古之风盛行,作者也“信而好古”、“时一效颦”,这首小令便是创作于这个时期。由于身世际遇波折,在爱情词在如画的意境中暗含着凄清苦境,隐隐寄托自己的身世之感。

参考资料:

1、李玉佳.俞彦词与词论研究:黑龙江大学 ,2013-03-11 :第46页

  这首词笔法简洁细腻,以HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的口吻,写主人公与HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别后的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情,情极深挚,非至情者莫能道出。写法上,运用复杂而微妙的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情交织,在对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的爱与恨以及对于HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的怕而又不得不HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾交织中,体现其对HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情的HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞和对幸福的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangwang/ target=_blank class=infotextkey>向往。该词化用了范仲淹《御街行》的“都来此事,眉间心上,无计相回避”及李清照《一剪梅》的“才下眉头,却上心头”。

  上片从“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”字生发,鲜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花象征着HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的事物,代表着纯真的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,并常常被用来HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻美丽的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子。“折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”尽管只是写了女主人公的一个动作,但也HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然会使人HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女美丽的面庞及折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝时的HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美姿态,HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想起“人面桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花相映红”(唐崔护《题都城南庄》)的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术境界。“恨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”三字接得突兀,词人着一“恨”字,准确地刻划了折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花人心灵深处的HRef=https://www.qijian.info/list/beiku/ target=_blank class=infotextkey>悲苦,这首词即以盈盈HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色反衬人的HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意。“准拟HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开入共卮,开时人去时”,令人仿佛看到折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花人流下HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思泪,含情凝睇着伊入离去的方向。女主人公本来打算同HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人在HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开时节共同HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒赏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,可是HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开之日却是人去之时,HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁既生,迁恨于HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝也是必然的。其实“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”并没有什么过错,“恨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”,说到底就是恨自己的HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人,本来说好的事情,为何能轻易违约匆匆离去。不过,这“恨”中也包含着爱的成份。

  下片紧承上片意脉,娓娓道来,生动地写出自己的刻骨HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思。这“HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”二字所包容的巨大能量,曾使古今中外的多少有情男女HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦不已,损心伤神。回想昔日HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花好月圆共饮时,湖边柳下细和语,卿卿我我蜜意时,HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子惧怕HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独、不甘HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,“怕HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思,已HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”将女主人公HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨、HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念、爱怜的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,细腻、逼真地表达出来,直抒胸臆。但“怕”又有何用,谁能摆脱这“剪不断,理还乱”的HRef=https://www.qijian.info/list/youchou/ target=_blank class=infotextkey>忧愁。但当心里有了“HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”的想法时,就已经在HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思了。“怕”和“恨”连起来,正是白居易所描绘的“思悠悠,恨悠悠,恨到归时方始休”的同义语。对一位HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情丰富,情窦已开的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子来说,“恨”是“爱”的折光·,“怕”是“恋”的延伸,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之苦,难遣HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀。“轮到”,表明主人公过去还未曾品尝过HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之苦,正因为是初尝,才更能体会到HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思是那样的折磨人,纠缠人,让人没法回避,无法推辞。心中所思,形诸面容,“眉间”HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然会“露一丝”,这“一丝”凝聚着主人公对HRef=https://www.qijian.info/list/lianren/ target=_blank class=infotextkey>恋人的无限深情与HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念,其中有恨,有爱,有HRef=https://www.qijian.info/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望,有HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望,有HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,有幸福,个中滋味难以表达。以“丝”谐“思”,采用HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情惯用手法,清新含蓄,娇态可怜。

  该词上片写实HRef=https://www.qijian.info/list/jishi/ target=_blank class=infotextkey>记事,下片HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情展怀。上下片虚实结合,相映相衬,情味浓郁,完美地塑造了一位多情女的形象。上下片打头的两个三字句,有很别致的形式:第二,三两字相互重复,句首第一字相互对照。例如白居易的“汴水流,泗水流——思悠悠,恨悠悠”,林逋的“吴HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山青,越HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山青——君泪盈,妾泪盈”,俞彦这首词颇具匠心地借助了这种形式上的奇突。“折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝,恨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”和“怕HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思,已HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思”,前者是HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理与行为,后者是HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理与情势的比照和冲突,两者都不着痕迹地投射出词的主旋律——情绪上的双重体验(HRef=https://www.qijian.info/list/juanlian/ target=_blank class=infotextkey>眷恋与HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦),由此超越了语言结构的外壳,成为构成作品内在完整的有机因素。

俞彦

[明](约公元一六一五年前后在世)字仲茅,上元人。生卒年均不详,约明神宗万历四十三年前后在世。万历二十九年(公元一六0一年)进士。历官光禄寺少卿。彦长于词,尤工小令,以淡雅见称。词集今失传,仅见于各种选本中。 ...

俞彦朗读
()

猜你喜欢

春风习习,春日熙熙。

鸟啼东岭上,花发树南枝。

()

常爱张仪楼,西山正相当。千峰带积雪,百里临城墙。
烟氛扫晴空,草树映朝光。车马隘百井,里閈盘二江。
亚相自登坛,时危安此方。威声振蛮貊,惠化钟华阳。

()

散拙亦自遂,粗将猿鸟同。飞泉高泻月,独树迥含风。
果落盘盂上,云生箧笥中。未甘明圣日,终作钓渔翁。

()

祖宗德泽被生民,列服山川各效神。

几见高冈鸣凤集,又盾层浪化鱼新。

()

忆昔游五岭,甘蔗弥野阔。一来琅琊城,此味久所阙。

商人自东南,驾海连天筏。所致虽不多,爱养尚如活。

()

比邻七十载,为客谢淹留。忍草自长碧,妙香时一浮。

世情争梦幻,佛面老春秋。愁绝斜阳外,谁家百尺楼。

()