高阳台·和周草窗寄越中诸友韵

高阳台·和周草窗寄越中诸友韵朗读

残雪庭阴,轻寒帘影,霏霏玉管春葭。小帖金泥,不知春在谁家。相思一夜窗前梦,奈个人、水隔天遮。但凄然,满树幽香,满地横斜。

江南自是离愁苦,况游骢古道,归雁平沙。怎得银笺,殷勤与说年华。如今处处生芳草,纵凭高、不见天涯。更消他,几度东风,几度飞花。

译文

庭院背阴处尚有残雪堆积,透过帘幕,也还能感到轻寒。玉管中葭灰飞扬,不知不觉已到了立春时节。门前虽然已经有金泥帖,却不知道春光到来了谁家的亭阁?我对你相思若渴,梦中迷离隐约相见,无奈终究被天水阴遮。待梦境醒来时,更加凄然伤心,只见满树幽香,地上都是疏影横斜。江南离别自然充满愁苦,何况在古道上策马。都在羁旅天涯,只见飞雁归落平沙。如何能在信笺之上,诉说自己空度年华。如今处处长满芳草,纵然登上高楼眺望,也只能见萋萋芳草遍布天涯。更何况,(人生)还能经受几度春风,几番飞红落花。

注释

周草窗:南宋著名词人周密,字公谨,号草窗。越中:泛指今浙江绍兴一带。

玉管春葭:葭:芦苇,这里指芦灰。

满树幽香二句:林逋《山园小梅》诗:“疏影横斜水清浅,暗香浮动月黄昏。”此化用其意。

横斜:指梅花的影子。

游骢:指旅途上的马。

高阳台·和周草窗寄越中诸友韵创作背景

  周草窗即周密,和王沂孙是经常词赋相和的朋友。他们常常在越地游山玩水。互相赋和。周密曾作有《三姝媚》送王沂孙,王沂孙也赋词相和。后周密作有《高阳台》给很多词友,王沂孙也作了这首词对答。

  “残HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪庭阴,轻寒帘影,霏霏玉管春葭。”“残HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪庭阴”写庭院背阴处还留有残HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪。“轻寒帘影”春寒料峭,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风动帘拢。“霏霏玉管春葭”,古时季节HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,用箫管十二,置芦苇(葭)灰于孔中,室内封闭,蒙上罗彀,那一HRef=https://www.qijian.info/list/jieqi/ target=_blank class=infotextkey>节气到了,那一律管葭灰就飞出。“霏霏”春葭灰的飞动貌。玉管即箫管。这句就是讲立春到了。“小帖金泥,不知春在谁家。”回答周密“燕归何处人家。”宋代立春日HRef=https://www.qijian.info/list/gongzhong/ target=_blank class=infotextkey>宫中命大臣撰写殿阁的宜春帖子词,士大夫间当然也自己书写,字用金泥,所以说金泥小贴。这种HRef=https://www.qijian.info/list/fengsu/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风俗,元代还有。这里是说改朝换代,当日HRef=https://www.qijian.info/list/huanggong/ target=_blank class=infotextkey>皇宫不存在了,士大夫散去,何人在这时候用金泥写宜春帖子贴挂?春落谁家?

  “HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思一夜窗前梦,奈个人、水隔天遮。”写HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念杭州如一帘幽梦,但醒来却是水隔绝,天遮断,“个人”当指周密。“但凄然,满树幽香,满地横斜”,是点出周密所在地西泠孤HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之畔,说只梦见到满树幽香,满地枝影横斜的梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。这里写出“个人”(即周密)HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活虽然HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉,但心态高洁。

  “HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南自是HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁苦,况游骢古道,归雁平沙”,意谓理解周密HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念越友及旧游地的HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情。HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色自是最让人感受到HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁之苦的。“江淹《别赋》:”春草碧色,春水渌波,送君南浦,伤如之何?“都是写HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁之苦的。HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色之妍,与HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁之苦,对比强烈。

  “况游骢古道,归雁平沙”,纵青骢HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马游过的古道和时舟行所见的平沙落雁呢!和周密词中的“残寒梅未绽,正潮过两陵短亭逢雁”相近。“怎得银笺,殷勤与说年华。”意为:想写信对周密表示慰藉笔触从跌宕转为平收。想到你的HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念,便想觅得银泥HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花笺,不嫌词费的和你讲一讲如今HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天物华。

  “如今处处生芳草,纵凭高、不见天涯。”此处又笔转别恨,细数离怀。呼应周密原词:“归鸿自趁潮回去,笑倦游、犹是天涯。”从越倦游归去,此身还远在天涯。周密词“萋萋望极王孙草”说:确实如今到处长满了HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天芳草,HRef=https://www.qijian.info/list/denggao/ target=_blank class=infotextkey>登高HRef=https://www.qijian.info/list/wangyuan/ target=_blank class=infotextkey>望远,已不见你所在之处。这二句和晏殊《蝶恋HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》“昨夜西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风凋碧树,独上高楼,望尽天涯路”,用笔正相反。柳永词《八声甘州》曾有句:“不忍HRef=https://www.qijian.info/list/denggao/ target=_blank class=infotextkey>登高临远,望HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡渺,归思难收。”和此句描写手法相似。

  “更难消,几度东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,几度飞HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”,讲这样的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思,人将老去,怎能消几番春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风来,春HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花谢呢!和“不知春在谁家”、“殷勤与说年华”等句相照应,围绕HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情说,却有HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光无主,好景不常的HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤。王安石诗“不知乌石岗头路,到老相寻得几回”,和此句意思相近,但沉痛过之。

  周密在原词中曾有句“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪霁空城,燕归何人家。”王沂孙在词中也有类似句子,同时抒发了“可怜王谢堂前燕,飞入寻常HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓家”的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。在朦胧的HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国的哀感蕴藏在胸中,却无所依托,只好写出HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁别绪。

王沂孙

王沂孙,字圣与,号碧山、中仙、玉笥山人。会稽(今浙江绍兴)人,年辈大约与张炎相仿,入元后曾任庆元路学正。有《花外集》,又名《碧山乐府》。 ...

王沂孙朗读
()

猜你喜欢

一战聊麾十万师,西来捷报走黄旗。六骡壮骑终须去,九虎将军亦谩为。

面内疲民元不改,从中胜算自无遗。临轩想见天颜喜,百辟欢声动玉墀。

()

林壑晚逾胜,风尘远暂忘。物情嫌肮脏,吾意在耕桑。

败叶虫行篆,浓花密占房。浮生堪浊酒,穷远任苍苍。

()

连山忽断禹门开,中有黄流万里来。更欲登临穷胜观,却愁咫尺会风雷。

()

雾捲马蹄尘自起,东风送渡咸阳水。故园花木绿成围,犹向关中见桃李。

闻道春前雪最深,行人僵死薪如金。羲和不肯为日驭,潜入北海分幽阴。

()

窦侍御,骥之子,凤之雏。年未三十忠义俱,骨鲠绝代无。
炯如一段清冰出万壑,置在迎风寒露之玉壶。
蔗浆归厨金碗冻,洗涤烦热足以宁君躯。

()

泪菊愁萸,向尊前诉出,伤高怀抱。红上戍楼,登临怕看残照。

目中剩影关河,任付与、尘飞烟扰。萧萧。正西风信紧,还欹茸帽。

()