苍梧谣·天

苍梧谣·天朗读

天。休使圆蟾照客眠。人何在,桂影自婵娟。

译文

天啊,不要让这一轮圆月照得我这离家的人无法安眠。面对满月,孤身一人,心中的那个她在哪儿呢?月宫里,只有桂树的影子斑斑驳驳,无人赏看。

注释

圆蟾:圆月。蟾:蟾蜍。屈原《天问》有“顾菟在腹”之句,即蟾蜍在月亮腹中。后来就以蟾蜍为月亮的代称。

桂影:月影。婵娟:美好。这两句是说月中桂影空自婆娑,而月下却不见伊人佳影。

  夜空中的一轮圆月,惯会助人HRef=https://www.qijian.info/list/aishang/ target=_blank class=infotextkey>哀伤快乐。人们高兴时,那HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月便洒下皎洁的柔辉,为人助兴、凑趣——“我歌月徘徊,我舞影零乱”(李白《HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下独酌》);人们HRef=https://www.qijian.info/list/youshang/ target=_blank class=infotextkey>忧伤时,那HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色也顿时变得冷幽幽的,照得人倍感HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉,令人难耐,——“HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,照得离人愁绝”(冯延巳词)。

  《苍悟谣》里的这位“离人”,叫HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月照得失眠了,于是他苦恼极了,呼天而叹:“天!休使圆蟾照客眠!”(圆蟾,即圆月;HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说月中有蟾蜍。)意思是说老天啊,不要再让这圆月照得这我HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家的人睡不着觉了!这位HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡之客本来就满怀HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁别绪;何况HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下独立,又怎能不HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念“隔千里兮共HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月”的那一位呢?

  再说,如水HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光,也容易使人毫无睡意,“HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月皎皎照我床”,“牵牛织女遥相望”(曹丕《燕歌行》),这怎么能睡得着呢?而那HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光,又偏爱照失眠人,这真是:“HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月不谙HRef=https://www.qijian.info/list/lihen/ target=_blank class=infotextkey>离恨苦,斜光到晓穿朱户!”(晏殊《蝶恋HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》)月圆之夜,本是HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚之时。可是词人呢?却是月圆人未圆。难怪这位离人终于压抑不住,不得由仰天长叹了。可见,这句“天!休使圆蟾照客眠”。是经过一番千回百折的苦恼之后发出的百般HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈的HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息之词!

  HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光如练,然而人隔千里,这边是HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡仰望,那边是闺中独看。这位痴HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人不禁异想天开了,说:HRef=https://www.qijian.info/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮啊,据说你是一面宝镜,你能照出她的芳姿倩影吗?“人何在?桂影自婵娟!”他凝视着那轮HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,那嫦娥般美丽的身影在何处呢?只有桂影疏密有致,空自盘旋罢了。

  此时此地,他可能情不自禁地想起他俩HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下携手漫步的HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光。然而此时呢?人却远隔千里,这多么令人愁怅啊!

  这首小词通过对圆月观感,抒发出沉挚的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情。寥寥十六个字,然而曲折有致。这种“含不尽之意见于言外”(梅尧臣语)的高妙描写手法,真可谓“以少胜多”了。

  汉HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府里有《上邪》一曲,意思就是“天哪!”这首小词也采用这种HRef=https://www.qijian.info/list/yongtan/ target=_blank class=infotextkey>咏叹手法,且全用口语述之,富有HRef=https://www.qijian.info/list/minyao/ target=_blank class=infotextkey>民谣色彩。这首小词在HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约词中,显得十分清新别致。

蔡伸

蔡伸(1088—1156)字伸道,号友古居士,莆田(今属福建)人,蔡襄孙。政和五年(1115)进士。宣和年间,出知潍州北海县、通判徐州。赵构以康王开大元帅幕府,伸间道谒军门,留置幕府。南渡后,通判真州,除知滁州。秦桧当国,以赵鼎党被罢,主管台州崇道观。绍兴九年(1139),起知徐州,改知德安府。后为浙东安抚司参谋官,提举崇道观。绍兴二十六年卒,年六十九。《宋史翼》有传。伸少有文名,擅书法,得祖襄笔意。工词,与向子諲同官彭城漕属,屡有酬赠。有《友古居士词》一卷。 存词175首。 ...

蔡伸朗读
()

猜你喜欢

弘历

高标迥出重霄秀,本色常留四季青。为重坚贞栽砌畔,绿阴如滴满轩庭。

()

妾本南国姝,父母爱如珠。

貌岂惭明镜,身才称短襦。

()

勋业竟何许,日日倚危楼。天风吹动襟袖,身世一轻鸥。山际云收云合,沙际舟来舟去,野意已先秋。很石痴顽甚,不省古今愁。郗兵强,韩舰整,说徐州。但怜吾衰久矣,此事恐悠悠。欲破诸公磊块,且倩一杯浇酹,休要问更筹。星斗阑干角,手摘莫惊不。

()

空碧升团月,江郊弄夕霏。

生涯今始是,年事古犹稀。

()

昨宵失睡仍朝起。愁人向乏销愁计。凉日上珠兰。秋风一味寒。

添衣窗下坐。冷燕檐前过。燕语似将离。丁宁春社时。

()

皓魄西生易没,长江东去难还。多少精灵来更往,总在寒云断苇边。

一灯红不然。

()