西江月·阻风山峰下

西江月·阻风山峰下朗读

满载一船秋色,平铺十里湖光。波神留我看斜阳,放起鳞鳞细浪。

明日风回更好,今宵露宿何妨?水晶宫里奏霓裳,准拟岳阳楼上。

译文

  满载着一船的秋色,行驶在广阔平展的江面上。行船被风浪所阻,微风吹起鳞鳞波浪,泛起波光。明日风向转为顺风更加好,那么今夜露宿又有什么关系呢?水中的宫殿像是在演奏霓裳羽衣曲,当到达岳阳时,准定在岳阳楼上观赏湖光山色。

注释

山峰:指黄陵山。(黄陵山在湖南湘阴县北洞庭湖边。湘水由此入湖。相传山上有舜之二妃娥皇、女英的庙,世称黄陵庙。词题一作“黄陵庙”。词句也稍有差异)

鳞鳞:形容波纹细微如鱼鳞。

风回:指风向转为顺风。

水晶宫:古代传说水中的宫殿。

霓裳:即《霓裳羽衣曲》,唐代著名乐舞名。

参考资料:

1、罗华荣 .九年制义务教育 语文 八年级第一学期 .上海 :上海教育出版社 ,2010 .

西江月·阻风山峰下创作背景

  张孝祥在宋孝宗乾道三年(1167年)知潭州(今湖南长沙市)。后改官离开湖南,乘舟北上,途经洞庭湖畔的黄陵山,遇风受阻,写了这首词。《宋六十名家词》题作《黄陵庙》,个别语句亦稍有出入。

参考资料:

1、杨淑璐 .伴你成长 八年级第一学期 语文 同步辅导与能力训练 .上海 :原子能出版社 ,2010 .

2、钟书 .新教材全解 语文(新课标)(8年级/上) .吉林 :吉林教育出版社 ,2011 .

3、罗华荣 .九年制义务教育 语文 八年级第一学期 教学参考 .上海 :上海教育出版社 ,2010 .

4、朱庆 .现代文品读·文言诗文点击 八年级第一学期 .上海 :光明日报出版社 ,2012 .

  《西江月·阻HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山峰下》上片写行船遇HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风受阻,泊舟HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山下的所见与感受。

  “满载一船秋色,平铺十里HRef=https://www.qijian.info/list/huguang/ target=_blank class=infotextkey>湖光。”HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句,HRef=https://www.qijian.info/list/xiofeng/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风尚未起时的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光。“一船秋色”由作者的感受着笔,勾勒出时令特征,引人遐想,可以想见,此时周围的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色浓郁苍翠,万物生机勃勃,开HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵艳丽,结果的果实累累;“十里HRef=https://www.qijian.info/list/huguang/ target=_blank class=infotextkey>湖光”写出湖面宽广坦荡。这两个对偶句用“满载”和“平铺”相对,将HRef=https://www.qijian.info/list/huguang/ target=_blank class=infotextkey>湖光和HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色一并画出,前句说美丽的HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景尽收眼底;后句说无HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风时HRef=https://www.qijian.info/list/hushui/ target=_blank class=infotextkey>湖水平稳,远远望去,就象“平铺”在那儿。水光HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色,交相辉映,船上人心旷神怡,其乐无穷。此二句纯属HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,而作者张孝祥欣悦之情尽在其中,即所谓景中有情。

  “波神”二句说,水神有意留住我观看HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳西下的美丽HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,放起鱼鳞般的波纹。这是写的HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气咋变,微HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风初起时的湖上HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,也是变天的前兆。有经验的船工势必要抛锚停舟,采取应急措施,因为这霞光辉映,“鳞鳞细浪”过后,将是范仲淹在《岳阳楼记》中描写的“浊浪排空”、“樯倾楫摧”的恶劣HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气。这两句以幽默的手法写航船遇HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风受阻被迫停泊的情景,反衬出作者此时的心境十分安闲自在。用“斜阳”点明HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间是HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚,以“细浪”说明HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,要起HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,皆是妙笔。

  《西江月·阻HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山峰下》下片写停船后作者的心里活动。“明日HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风回更好”,写他期待HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风向回转,HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气变好,及时登程的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。“今宵露宿何妨?”“何妨”,犹言“有什么关系呢”,实际上是无可奈何的话,但也表现了他在迫不得已的情况下“露宿”时的HRef=https://www.qijian.info/list/kuangda/ target=_blank class=infotextkey>旷达HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟。“水晶宫里奏霓裳”,“水晶宫”,俗谓“龙宫”;“霓裳”,即《霓裳羽衣曲》,一支大型歌舞曲的名字。作者听到阵阵波涛声,奇特的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象油然而生,把水声HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻作龙宫的HRef=https://www.qijian.info/list/yinle/ target=_blank class=infotextkey>音乐。龙宫既然奏欢庆之乐,明日准是好HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气,航船正常前进,“准拟岳阳楼上”,尾句设想,明天准能在岳阳楼上欣赏HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖的HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景胜状。

  《西江月·阻HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山峰下》写航船遇HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风受阻的情景,HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景、HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,乃至对“明日”的设想,着笔轻松,无半点沮丧之处。

  《西江月·阻HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山峰下》全词语言浅易而HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境幽雅,读来只觉作者张孝祥对HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水无限HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱,却不见船遇逆HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风受阻的懊恼,这是此词的特色,作者张孝祥构思独到之处。

张孝祥

张孝祥(1132年-1169年),字安国,号于湖居士,汉族,简州(今属四川)人,生于明州鄞县。宋朝词人。著有《于湖集》40卷、《于湖词》1卷。其才思敏捷,词豪放爽朗,风格与苏轼相近,孝祥“尝慕东坡,每作为诗文,必问门人曰:‘比东坡如何?’” ...

张孝祥朗读
()

猜你喜欢

旧宰祠堂背郭横,肩随旅拜向檐楹。千年墙室窥瞻好,五日椒兰感慨生。

拂坐薰风思解愠,盈卮蒲酒对澄清。执鞭岂为文章业,所至长留奕奕名。

()

竹院过僧话,山门扫地迎。

英雄犹有迹,般若太无情。

()

晚云凝,晚烟横,烟草茫茫云树平。杜鹃声,不堪听,别泪暗倾,良宵空月明。

冰蚕丝断琅玕折,湘妃竹死青冥裂。短长亭,几千程。

()

臧之狐裘。

败我于狐骀。

()
李辕

四月南风驿路长,汴梁河底树苍苍。牙樯锦缆伤前代,□□□□□□□。

□□□□□□□,□□□□□□□。□□□□□□□,□□□□□□□。

()

何事东皇不暂延,祝融今日遽当权。

匡床睡起浑无语,一握薰风入五弦。

()