贺新郎·送胡邦衡待制赴新州

贺新郎·送胡邦衡待制赴新州朗读

梦绕神州路。怅秋风、连营画角,故宫离黍。底事昆仑倾砥柱,九地黄流乱注。聚万落千村狐兔。天意从来高难问,况人情老易悲难诉。更南浦,送君去。

凉生岸柳催残暑。耿斜河,疏星残月,断云微度。万里江山知何处?回首对床夜语。雁不到,书成谁与?目尽青天怀今古,肯儿曹恩怨相尔汝!举大白,听《金缕》。

译文

我辈梦魂经常萦绕着未光复的祖国中原之路。在萧瑟的秋风中,一方面,金兵营垒相连,军号凄厉;另方面,故都汴京的皇宫宝殿已成废墟,禾黍充斥,一片荒凉,真是令人惆怅呵!为什么黄河之源昆仑山的天柱和黄河的中流砥柱都崩溃了,黄河流域各地泛滥成灾?如今,中原人民国破家亡,流离失所。人口密聚的万落千村都变成了狐兔盘踞横行之地。杜甫句云:“天意高难问,人情老易悲。”从来是天高难问其意。如今我与君都老了,也容易产生悲情,我们的悲情能向谁倾诉呢?我只能默默地相送到南浦。送君远去!

别后,我仍然会伫立江边眺望,不忍离去。见柳枝随风飘起,有些凉意,残暑渐消。夜幕降临,银河横亘高空,疏星淡月,断云缓缓飘动。万里江山,不知君今夜流落到何处?回忆过去与君对床夜语,畅谈心事,情投意合,这情景已不可再得了。俗话说雁断衡阳,君去的地方连大雁也飞不到,写成了书信又有谁可以托付?我辈都是胸襟广阔,高瞻远瞩之人,我们告别时,看的是整个天下,关注的是古今大事,岂肯像小儿女那样只对彼此的恩恩怨怨关心?让我们举起酒杯来,听我唱一支《金缕曲》,送君上路!

注释

底事:言何事。

昆仑倾砥柱:古人相信黄河源出昆仑山,《淮南子·地形训》:“河水出昆仑东北陬”。传说昆化山有铜柱,其高入天,称为天柱。此以昆仑天柱,黄河砥柱,连类并书。

九地黄流乱注:喻金兵的猖狂进攻。

聚万落千村狐兔:形象描写中原经金兵铁蹄践踏后的荒凉景象。

耿:明亮。

大白:酒杯名。

参考资料:

1、明道.中华经典藏书 人一生要读的古典诗词:海峡文艺出版社, 2013 :295

2、马东瑶.古典诗词鉴赏:高等教育出版社,2013 :309

贺新郎·送胡邦衡待制赴新州创作背景

  此词作于绍兴十二年(公元1142年)。绍兴八年因反对“和议”、请斩秦桧等三人而贬为福州签判的胡铨,在这年再次遭遣,除名编管新州(今广东新兴),亲友都不敢去送他,张元干却写这首《贺新郎》词送他。

参考资料:

1、郁之.名诗妙词精选999 :四川文艺出版社,2012 :105

  “贺新郎”是这首词的词牌,“送胡邦衡谪新州”是这首词的题目,亦可看作是小序,作者在这里交待了词的写作背景、原因和HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。

  词的上阕述HRef=https://www.qijian.info/list/shishi/ target=_blank class=infotextkey>时事。有三层意思:

  第一层:梦绕神州路。怅秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、连营画角,故宫离黍。写中原沦陷的惨状,形象地概括了北宋灭亡的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史事实,有尺幅千里之势。

  首句:梦绕神州路。写作者自己日夜HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念北方国土,连做梦都在围着北宋故都汴京的路转。“绕”,即萦绕,牵挂心间,不能忘怀。这里有徘徊、巡回之意。“神州路”,古称中国为赤县神州,(见《史记·孟子荀卿列传》)这里指中原沦陷区。作者为什么要将中原沦陷之惨状托之于梦呢?含意有二:一是中原沦陷不可去,沦陷之惨唯可于梦中见之;二是中原之沦陷如恶梦一般。实景虚写,写出人心之惨痛,故有第二层的质问。

  怅秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、连营画角,故宫离黍。这两句写梦中所见。中原沦陷惨状,以“怅”为领字。所怅者,一是“连营画角”金兵军营相望,军号凄厉。二是“故宫离黍”。当他在梦中来到汴京的时候,那HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,更引起了他的无限HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,当年繁华的汴京,已成了金兵的军营,一阵阵哀厉高亢的军号声连成一片,原来的HRef=https://www.qijian.info/list/huanggong/ target=_blank class=infotextkey>皇宫大殿长满了野草,完全变成了荒凉的废墟。

  以上几句,层层递转,字字沉实,词人HRef=https://www.qijian.info/list/beifen/ target=_blank class=infotextkey>悲愤之情,愈转愈深沉。因为胡铨主张收复中原、反对议和而得罪权臣,被HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪岭南,所以起笔即从中原写起。“梦绕神州路。怅秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风、连营画角,故宫离黍。”是写对中原地区的深沉HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念和收复失地的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望。作者通过对北宋灭亡、汴京荒凉的描写,表达了对HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事的HRef=https://www.qijian.info/list/youshang/ target=_blank class=infotextkey>忧伤。这就与坚决主战的胡铨沟通了HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,因为他们的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情和意志都是一致的。所以这个HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头很不寻常,作者不写HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别之情,不HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景物之状,而从共同HRef=https://www.qijian.info/list/guanxin/ target=_blank class=infotextkey>关心的HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事写起,表示对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人被HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪的HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情,并引以为知已,说明他们是志同道合的。

  第二层:底事昆仑倾砥柱,九地黄流乱注。聚万落、千村狐兔。严词质问HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧产生的根源,是对HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头四句的追问和深思。到底是什么原因,使我们的HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家变成这个样子呢?

  底事昆仑倾砥柱,底事,即何事,什么事,什么原因,为什么?“昆仑倾砥柱”即“倾昆仑砥柱”。昆仑,即昆仑HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人相信HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河源出昆仑HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说昆仑HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山有铜柱,其高入天,称为天柱。见《淮南子·地形训》:“河水出昆仑东北陬。”《神异经·中荒经》:“昆仑之HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,有铜柱焉。其高入天,所谓天柱也。”HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人以昆仑为至高无上的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。砥柱,即砥柱HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,在今河南陕县东北HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河中。《水经·河水注》:“砥柱,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山名也。昔禹治洪水,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山陵当中者凿之,故破HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山以通河,河水分流,包HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山而过,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山见水中如柱然,故曰砥柱也。”《禹贡》称:“异河积石,至于龙门,又东至于砥柱。”倾,即摧毁、倒塌。作者在这里以昆仑天柱,HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河砥柱,连类并书,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻北宋王朝倾垮。

  九地黄流乱注。喻指金人的入侵以及HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争带来的惨景。九地:九州,即中国,这里指中原沦陷区。黄流乱注:HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河泛滥,洪水横流。这里喻指金兵的HRef=https://www.qijian.info/list/changkuang/ target=_blank class=infotextkey>猖狂入侵。

  聚万落、千村狐兔。即“万落千村狐兔聚”,形象描写中原经金兵铁蹄践踏后的荒凉破败景象。正如曹操在《蒿里行》描写的那样:“白骨露于野,千里无鸡鸣。生民百遗一,念之断人肠。”落,即村落。狐兔,这里指入侵之敌。

  在这里,作者HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述了HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家残破之恨和HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民遭难的惨状,以HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山崩地裂,洪水泛滥HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的破亡和金兵的入侵,用狐狸和野兔的聚集,表现了HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争造成的荒凉,反映出HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民所承受的灾难。又以“九地黄流乱注”与上层的“连营画角”,“聚万落、千村狐兔”与上层的“故宫离黍”,上下照应,显得生动形象,深沉HRef=https://www.qijian.info/list/beifen/ target=_blank class=infotextkey>悲愤。

  在第二层中,诗人提出了疑问,问而不答。乃因答案分明,不言即知,况且涉及朝廷统治者而不能言。故而笔锋一转,写出了以下几句:天意从来高难问,况HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情、老易悲难诉。更南浦,送君去。其言外之意是:天高固然难测,而衣冠华族沦于异族之手,实乃HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事使然。此为第三层,HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨HRef=https://www.qijian.info/list/shishi/ target=_blank class=infotextkey>时事,点明HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别。

  天意从来高难问,天意:上天的意志。此指皇帝的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度。高难问:难以让人琢磨,猜不透。

  况HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情、老易悲难诉。况:况且。HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情:人们之间的交往情谊。一说“人之常情”。老易悲,是说天意既难测,而人越到老了,想起人们之间交往的HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情,越容易感到HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,今有深仇而不思报,故长叹:悲难诉。从这里可以看出,“悲难诉”的内涵是:北宋议和灭亡之悲难诉;南宋王朝苟且偷生、偏安江左、迫害忠良,这种HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤是难以诉说的。

  “天意从来高难问,况HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情、老易悲难诉。”出自杜甫诗《HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春江陵送HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马大卿公恩命追赴阙下》“天意高难问,HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情老易悲”,以表示对高高在上的执政者的心意难测,一味妥协投降、忘了HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国之仇的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满。

  更南浦,送君去。写HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别。作者的笔锋HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然转至HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别胡铨。南浦,泛指HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方。出自HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原《九歌·河伯》:“子交手兮东行,送HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人兮南浦。”或江淹《别赋》:“春草碧色,春水渌波。送君南浦,伤如之何!”

  以上几句是写作者对南宋朝廷的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满和对胡铨的HRef=https://www.qijian.info/list/weimian/ target=_blank class=infotextkey>慰勉。在上一层里,作者用浓重的笔墨写出了HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国之痛,至此便很HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地要问:这一切是怎么造成的?究竟是谁的过错呢?在当时,这答案不能明白讲出,所以作者只好借杜甫的“天意高难问,HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情老易悲”这两句诗,来暗示HRef=https://www.qijian.info/list/guopojiawang/ target=_blank class=infotextkey>国破家亡的罪责,应由最高统治者来承担。诗人以HRef=https://www.qijian.info/list/yuanfen/ target=_blank class=infotextkey>怨愤的笔调写道:上天的意HRef=https://www.qijian.info/list/zhixiang/ target=_blank class=infotextkey>志向来都是难以令人猜测的,何况人越到老了,想起人们的交往之情越容易HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,这种HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤的原因也很难诉说得清楚。是为HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,还是因为HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友的HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,作者使用“难诉”二字,其意丰蕴含蓄,即是对上面问题的回答,又给人留下了回味的余地。人老了容易HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤,现在为自己的知已HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别,其HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤更属必然了,所以,作者用“更”字,又深入了一层,具体落实在HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别上,至此点明HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。

  上阕的安排,突出了作者同HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人共同的HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想,而把个人的伤离放在了次要地位,使作者与HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别之情不同于一般,这就与那些只写HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别绪的俗套之作有明显的区别。突出了共同的HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想,也就把词的境界,提到了新的高度。故词的下阕转写HRef=https://www.qijian.info/list/youyi/ target=_blank class=infotextkey>友谊与HRef=https://www.qijian.info/list/weimian/ target=_blank class=infotextkey>慰勉,叙别情:凉生岸柳催残暑。耿斜河、疏星淡月,断云微度。万里江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山知何处。回首对床夜语。雁不到、书成谁与。目尽青天HRef=https://www.qijian.info/list/huaijin/ target=_blank class=infotextkey>怀今古,肯儿曹、恩怨相尔汝。举大白,听金缕。

  下阕也有三层意思:

  第一层:凉生岸柳催残暑。耿斜河、疏星淡月,断云微度。换头四句紧扣上阕HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾送君“南浦”之意,通过HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物描写,说明HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别的HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间与HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点。

  首句:凉生岸柳催残暑。点明季节,说明作者写词时,是在夏末秋初之夜。初秋的凉HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风从岸边烟柳丛里吹来,驱散了残余的暑气,这是地面景象。而夜空中,则是耿斜河、疏星淡月,断云微度。在横斜的银河里,散布着稀疏的星星,HRef=https://www.qijian.info/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮洒着淡淡的HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光,不时,偶有一两片云彩轻轻地缓缓地漂荡在空中。耿:明亮。斜河:天河,即银河;银河偏斜,又称斜汉,表示夜已深。这里作者以HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清的HRef=https://www.qijian.info/list/yejing/ target=_blank class=infotextkey>夜景衬托HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别时的气氛和HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。此时此刻,有何感受呢?心里想了些什么呢?

  第二层:万里江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山知何处。回首对床夜语。雁不到、书成谁与。设想HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别后的情形,表达HRef=https://www.qijian.info/list/huailian/ target=_blank class=infotextkey>怀恋的深情。。

  万里江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山知何处。极言今后相隔万里,不知道你在何处。

  回首对床夜语。回首:HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆,回想。对床夜语:两人对躺在床上谈话到深夜,说明HRef=https://www.qijian.info/list/youyi/ target=_blank class=infotextkey>友谊之深。对床,出HRef=https://www.qijian.info/list/zibai/ target=_blank class=infotextkey>自白居易《HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中招张司业宿》:“能来同宿否,听HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨对床眠。”夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,出自李商隐《夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨寄北》:“君问归期未有期,巴HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨涨秋池。何当共剪西窗烛,却话巴HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨时。”

  这几句曲曲折折抒写HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋之情:既反映了他们深厚的HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情,也表达了他们对HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨:君此去道路茫茫,HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家HRef=https://www.qijian.info/list/qiantu/ target=_blank class=infotextkey>前途亦茫茫。

  雁不到、书成谁与。书,即HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信。雁不到:相传雁能传书,但北雁南飞止于衡阳回雁峰,而新州在衡阳之南。故民间有“HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁飞不到岭南,HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信难以寄出”的说法。范仲淹《HRef=https://www.qijian.info/list/yujia/ target=_blank class=infotextkey>渔家傲》“塞下秋来HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景异,衡阳雁去天留意”也是说宋代朝臣HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪远方,HRef=https://www.qijian.info/list/haoyou/ target=_blank class=infotextkey>好友大都不敢互通音讯。苏轼等人,也常在诗中提到过。“雁不到”,为假托而已。

  这几句是先从眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别写起,次HRef=https://www.qijian.info/list/yijiu/ target=_blank class=infotextkey>忆旧情,复叹别后HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤。意思是:今宵HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别之后,我们相隔千HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山万水,谁能知道你究竟在什么HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方呢?从今以后,天各一方,而我们对床夜话的情景,将成为HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆,唯有通过HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信表达我们的HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情。但是,新州是个连HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁也飞不到的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,就是写成了HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信,又有谁捎得去呢?这里由眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别,想到了今后可能HRef=https://www.qijian.info/list/shuxin/ target=_blank class=infotextkey>书信难通,只能HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆以前的HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情,这就更深入一层地表达了作者对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人离去的HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋和HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤。

  以上几句,格调悲沉。词的HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾,作者HRef=https://www.qijian.info/list/quanwei/ target=_blank class=infotextkey>劝慰HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人,调子转而激昂:目尽青天HRef=https://www.qijian.info/list/huaijin/ target=_blank class=infotextkey>怀今古,肯儿曹、恩怨相尔汝。举大白,听金缕。这是第三层:遣愁致HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别意。

  “目尽青天HRef=https://www.qijian.info/list/huaijin/ target=_blank class=infotextkey>怀今古”照应“天意从来高难问”,远望天空,想到古今世态的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,有四顾苍茫之感。目尽:极目远望。

  肯儿曹、恩怨相尔汝。言大HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫不能“无为在歧路,儿女共沾巾”。意思是:我们谈的都是HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家大事,怎么能像孩子一样只顾说个人恩怨呢?肯,在这里是怎么肯的意思。儿曹,即小儿女辈。儿曹恩怨:指小孩之间一会儿好,一会儿埋怨。相尔汝,形容两人讲话时互相指着对方的那种样子。尔和汝,都是“你”的意思。出自韩愈《听颖师HRef=https://www.qijian.info/list/danqin/ target=_blank class=infotextkey>弹琴》:“昵昵儿女语,恩怨相尔汝。”

  举大白,听《金缕》。作者满腹HRef=https://www.qijian.info/list/beifen/ target=_blank class=infotextkey>悲愤HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,通过层次井然的多次转折,这几句是说,遥望苍天,俯仰今古,HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史上出现了多少HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物,我们也要象他们那样,决不做只念恩怨私情的儿女之辈。请满饮此杯后,听我唱一曲《金缕》,为你壮行HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别吧!词的煞拍,创造了一个激昂阔大的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境,雄壮的笔调,表现了作者不肯屈服,坚持斗争的HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神,传达了对HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友的HRef=https://www.qijian.info/list/guli/ target=_blank class=infotextkey>鼓励和支持,具有鼓舞人心的力量。

  通观全词,可以看出,这是一首不寻常的HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别词,它打破了历来HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别词的旧格调,把个人之间的HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情放在了HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族危亡这样一个大背景中来HRef=https://www.qijian.info/list/yongtan/ target=_blank class=infotextkey>咏叹,既有深沉的家国之感,又有真切的HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友之情;既有HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤的遥想,又有昂扬的HRef=https://www.qijian.info/list/quanmian/ target=_blank class=infotextkey>劝勉。作者以慷慨HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的笔调,所抒发的不是缠绵悱恻的HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁别恨,而是忧念HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事艰危的HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨之情。作者连梦中都HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念着被金军蹂躏的中原河HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,表现了对南宋投降路线的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满与HRef=https://www.qijian.info/list/fenhen/ target=_blank class=infotextkey>愤恨,特别是词的HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾所表白的与HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人共勉的磊落HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟和远大的HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负,在当时的HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难困境中,是十分可贵的。

张元干

元干出身书香门第。其父名动,进士出身,官至龙图阁直学士,能诗。张元干受其家风影响,从小聪明好学,永泰的寒光阁、水月亭是他幼年生活和读书处。十四五岁随父亲至河北官廨(在临漳县)已能写诗,常与父亲及父亲的客人唱和,人称之“敏悟”。 ...

张元干朗读
()

猜你喜欢

腊残春到无多日,留得清芬伴倾椒。

却放东风吹冻裂,遣渠堤柳又新条。

()
释德洪

阿牛骨相似舅,文章定能世家。差胜宗武不袜,犹作添丁画鸦。

()
欧必元

君不见南海翡翠光五彩,出疆增价踰千倍。又不见合浦双明珠,入都声价重璠玙。

此物有神终自合,时来何但守方隅。伟哉陈氏之二子,腾骧奋辔东南起。

()
龙女

坐久风吹绿绮寒,九天月照水精盘。
不思却返沈潜去,为惜春光一夜欢。

()

引髭聊试颇安然,正好凭依学坐禅。儿女环观齐指笑,朱颜犹未怯双莲。

()
赵瑗妾

桃花高浪几尺许,银石没项不知处。

两两鸬鹚失旧矶,衔鱼飞入菰蒲去。

()