片片蝶衣轻,点点猩红小。道是天公不惜花,百种千般巧。
朝见树头繁,暮见枝头少。道是天公果惜花,雨洗风吹了。
卜算子·片片蝶衣轻。宋代。刘克庄。 片片蝶衣轻,点点猩红小。道是天公不惜花,百种千般巧。朝见树头繁,暮见枝头少。道是天公果惜花,雨洗风吹了。
片片花瓣像蝶翅般轻盈,殷红点点,娇小可爱。
如果说上天不爱花,为何把它们设计得这么巧妙?
早上看见树上花儿朵朵,傍晚却剩下不多。
如果说上天爱花,为何又用风雨摧残它们?
卜算子,《词律》以为调名取义于“卖卜算命之人”。《词谱》以苏轼词为正体。又名《百尺楼》《眉峰碧》《缺月挂疏桐》等。双调,四十四字,仄韵。
蝶衣轻,花瓣象蝴蝶翅膀那样轻盈。
猩红,象猩猩血一样鲜红。
了,尽。
刘克庄一生有才情,有志向,有抱负,却屡遭贬官,备受压抑。这首小词一变他粗犷奔放的词风,以婉约之笔隐晦而曲折地表达了自己遭受压抑的愁苦情怀,流露出对当权者压制、迫害和摧残人材的不满。
参考资料:
1、刘克庄.卜算子.小学教学研究.期刊2012-03-10
辛派词人素以HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放闻名。刘克庄词,尤以HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放见长,不写儿女情长,晓HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风残月。但刘克庄也写HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约词,而且糅HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放于HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约之中,更见其独具一格的HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放。这首《卜算子》即是如此,用比兴手法,HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉含蓄地表达了词人才不见用的凄楚HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。
上片先写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的可爱。起首一韵为HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花描态绘色:片片HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣儿宛如HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶轻盈的翅膀;点点HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵儿猩红如染,那么鲜艳娇美。上句写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之态,从HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣儿着墨,因HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣儿薄,故云“轻”;下句写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之色从整个HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵儿落笔,HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵儿个小,所以在写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之色的同时再著一“小”字,并补足上文“轻”字。两句同一写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,而角度各异,为下句“百种千般巧”伏笔。而“片片”又见HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣儿之多,“点点”又见HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵儿之密,为下片换头句“朝见树头繁”埋下伏笔。歇拍一韵旨在写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的可爱,可词人偏不直说,而是以揣度的口吻插入一句HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,用“道是天公不惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”衬起,然后再说出HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的“百种千般巧”。这样写,不仅沉着有力,使行文不板;而且,由于引进了“天公”即HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界的主宰“天老爷”丰富了全词的含蕴,突出了作者创作本词的寓意,很耐人寻味。歇拍句的“百种千般巧”,当然包括上文所说的姿致轻盈、体态娇小、色彩鲜艳,但细味“巧”字,又分明包含着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的气韵美和内在美。只有形貌和气韵、外在的表现和内在的含蕴配合相宜、谐和一致,方可谓之“巧”,谓之美。
下片写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花被“HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨洗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹了”的HRef=https://www.qijian.info/list/wanxi/ target=_blank class=infotextkey>惋惜之情。上片极写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的可爱,这是为下片写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花被HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹去作铺垫。所以过片一韵便说:“朝见树头繁,暮见枝头少。”这里,“繁”、“少”对写,“朝”、“暮”对提,不仅见HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化之遽,亦且见词人对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事的HRef=https://www.qijian.info/list/guanxin/ target=_blank class=infotextkey>关心。从中我们可以想见“爱HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花成癖”的词人秉烛逐枝察看的忧惧情态,这一韵不似上片起首一韵,似对非对,却极有韵致,一段惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思宛然若揭。
最后一韵乃全词的核心所在,但词人也不直说,而先用“道是天公果惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”句衬起,然后再说出HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事被“HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨洗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹了”的可悲HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实。这话也很发人深思,同样具有一种HRef=https://www.qijian.info/list/zheli/ target=_blank class=infotextkey>哲理性味道,因为同上片歇拍一韵所说,本来就是一个问题的两个方面。而且,上片的“道是”句是扬,这里的“道是”句是抑,欲抑先扬,抑扬之间,流露出词人对天老爷任凭HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨摧残HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满。
刘克庄(1187~1269) 南宋诗人、词人、诗论家。字潜夫,号后村。福建莆田人。宋末文坛领袖,辛派词人的重要代表,词风豪迈慷慨。在江湖诗人中年寿最长,官位最高,成就也最大。晚年致力于辞赋创作,提出了许多革新理论。 ...
刘克庄。 刘克庄(1187~1269) 南宋诗人、词人、诗论家。字潜夫,号后村。福建莆田人。宋末文坛领袖,辛派词人的重要代表,词风豪迈慷慨。在江湖诗人中年寿最长,官位最高,成就也最大。晚年致力于辞赋创作,提出了许多革新理论。
次韵昌甫闻予过仲益见寄。宋代。韩淲。 离群常恨不能佳,桂到秋深处处花。幽讨既寻泉水矣,傍搜岂忘月轩耶。翁留觞酌时煨栗,友为炉熏更作茶。不是襟期安得此,世间馀事我何加。
次韵何茂恭重阳前二日见过。宋代。喻良能。 西风篱落兴悠然,秋影横江雁帖天。短发未成吹帽饮,高吟先赠把茱篇。黄花一笑小重九,青眼相看又四年。欲试烟波钓竿手,南湖同上月明船。
廿一日夜坐忆亡儿 其二。明代。顾清。 视不成形举目存,青灯一盏近黄昏。彭殇竟是谁分出,妄使瞿昙欲断恩。
鹧鸪天 谷雨后五日出游。。傅义。 杜宇催人快繫风,羲娥行色太匆匆。纵非看得韶光贱,九十而今八十空。花渐老,叶方浓。绿荫犹肯护馀红。白头喜与青春侣,尽揽芳菲入梦中。
一舟停、佛狸祠下,酒边人与花遇。金焦双送南朝客,海上圆波重聚。
相记取。只那夕朱楼,我汝销魂处。帘栊遍数。又露掠篷低,风销蜡黯,草草别君去。
迈陂塘 金陵王木齐追送予海上,以词录别,依韵和答。清代。程颂万。 一舟停、佛狸祠下,酒边人与花遇。金焦双送南朝客,海上圆波重聚。相记取。只那夕朱楼,我汝销魂处。帘栊遍数。又露掠篷低,风销蜡黯,草草别君去。人间世,都似看花隔雾。庾郎何必词赋。卅年争笑屠龙技,谁共灵修相诉。聊慰汝。盼等到重阳,买棹江南雨。艳才何补。剩十里青溪,二分明月,兜影照离绪。