眼儿媚·愁云淡淡雨潇潇

眼儿媚·愁云淡淡雨潇潇朗读

愁云淡淡雨潇潇。暮暮复朝朝。别来应是,眉峰翠减,腕玉香销。

小轩独坐相思处,情绪好无聊。一丛萱草,数竿修竹,数叶芭蕉。

  起两句十二个字,连用四叠字:云淡淡,知是疏云;HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨潇潇,应是小HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,如李清照《蝶恋HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》词:“潇潇微HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨闻孤馆”,而非“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨潇潇”(《诗·郑HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨》的“暴疾”(朱熹《诗集传》)的急HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风骤HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨。淡云无语,细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨有声,这淅淅沥沥的HRef=https://www.qijian.info/list/shengyin/ target=_blank class=infotextkey>声音,暮暮朝朝一直传入人的耳畔,怎能不使HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生愁,故开篇的一个字即云“愁”。叠字的连用,又加强了烘托气氛,渲染环境,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangwu/ target=_blank class=infotextkey>状物HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情的作用,“别来应是”,语气十分肯定。由于是HRef=https://www.qijian.info/list/zhiji/ target=_blank class=infotextkey>知己,心心相印,我既为你生愁,你对我必然如此。“眉峰”,源于“(卓)文君姣好,眉色如HRef=https://www.qijian.info/list/wangyuan/ target=_blank class=infotextkey>望远HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”(《西京杂记》)。后言HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子眉之HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好。康伯可《满庭芳》“梳妆懒,脂轻粉薄,约略淡眉峰。”又,眉峰犹眉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。韩偓《生查子》词:“绣被拥娇寒,眉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山正愁绝”。“翠减”,是因为古代HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子用黛画眉,黛色青黑。欧阳修《踏莎行》:“蓦然旧事心上来,无言敛皱眉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山翠”。“腕玉”即玉腕的倒置。秦观《满庭芳》:“玉腕不胜金斗”。三四两句总HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人的无心打扮,懒于梳理。古云:“女为悦己者容”。《诗·卫HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·伯兮》:“自伯之东,首如飞蓬。岂无膏沐?谁适为容!”《西厢记》里的崔莺莺说得最明白:“有甚么HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情将HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿、靥儿打扮的娇娇滴滴的媚。”这是男方设想对方“别来应是”如此,由于“心已驰神到彼”,故“诗从对面来”。柳永的“想佳人妆楼颙望,误几回天际识归舟”(《八声甘州》)便是。

  下片专从自己方面来叙HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思。轩“小”而“独”,即使欲排遣愁也不可能,卧不安席,食不甘味,直逼出一句“情绪好无聊”。这句浅白直率,却是一句大老实话。同是周邦彦的“最苦梦魂,今宵不到伊行”;“天便教人,霎时厮见何妨”(《HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流子》);“拚今生,对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花对酒为伊泪落”(《解连环》);这些写刻骨HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的率直语言,张炎认为“一为情所役,则失其雅正之者”,“所谓成浇HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风也”(《词源·杂论》)。况周颐持截然相反的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度,他说:“此等语愈朴愈厚,愈厚愈雅,至真之情,由性灵肺腑中流出,不妨说尽而愈无尽”(《蕙HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风词话》卷二)。后说为是。对“情绪好无聊”亦应作如是观,因为它表现了“至真之情”,虽“说尽而愈无尽”。结三句用笔潇洒,语淡味浓。萱草别名很多,通常又称鹿葱、忘忧、宜男、川草HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、金针HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花等等。嵇康写进他的《养生论》:“合欢蠲愤,萱草忘忧,愚智所共知也。”《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经》叫它谖草。《卫HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风·伯兮》:“焉得谖草?言树之背。”《传》:“谖草令人忘忧。”李时珍在《本草纲目》除重复上面的话,并引李九华《延寿考》云:“嫩苗为蔬,食之动HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,令人昏然如醉,因名忘忧。”然唐宋诗人孟郊、梅尧臣等对“忘忧”都提过质疑。“一丛萱草”的本意是说:HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思情切,即得萱草,也不能忘忧,暗含有刘敞(原父)诗意:“种萱不种兰,自谓可忘忧;绿叶何萋萋,HRef=https://www.qijian.info/list/chunchou/ target=_blank class=infotextkey>春愁更茫茫”。“儿竿修竹”,取意杜甫《佳人》诗:“天寒翠袖薄,日暮倚修竹。”诗中的“佳人”有高节的情操,故与“多节本怀端直性,露青犹有岁寒心”(刘禹锡《酬元九侍御赠壁州鞭长句》)的竹并列。这句赞对方的品德。最后以缠绵不尽的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思作结:“数叶芭蕉。”芭蕉在诗词中一向是愁的象征。唐人张说《戏草树》诗:“戏问芭蕉叶,何愁心不开。”李商隐《代赠二首》其一:“芭蕉不展丁香结,同向春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风各自愁。”李煜《长HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思》词:“帘外芭蕉三两窠,夜长人奈何。”萱草,修竹,芭蕉,或许“小轩独坐”目之所见,但均有蕴意。三句皆缀以数目字,联系HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头的四叠字,尤觉意韵悠远,辞情并茂。顾景芳谓HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令应“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风情神韵正自悠长,作者须有一唱三叹之致。淡而艳,浅而深,近而远,方是胜场”(田同之《西圃词说》)。求之于此词,信然。

石孝友

石孝友,南宋词人,字次仲,江西南昌人。生卒年不详。宋孝宗乾道二年(1166)进士。填词常用俚俗之语,状写男女情爱。仕途不顺,不羡富贵,隐居于丘壑之间。 石孝友著有《金谷遗音》,《直斋书录解题》著录一卷,明《唐宋名贤百家词》本作《金谷词》,不分卷。有明汲古阁《宋六十名家词》本、《四部备要》排印本。《全宋词》据毛□校汲古阁本收录。 ...

石孝友朗读
()

猜你喜欢

六法从来推顾陆,一生今始见营丘。腕中筋骨元来铁,世上江山尽入眸。

林影有风摧落叶,涧声无雨咽清流。寒驴骚客吟成未,万壑寒云为尔留。

()

敝车羸服豫章城,几向东湖得细行。

不但屡来人似识,白鸥相惯亦忘惊。

()

穷冬天地闭,积雪暗河关。身世随孤雁,家林隔万山。

江声回积梦,灯影对愁颜。遥夜心千里,萧萧两鬓斑。

()
江源

主家富敌国,金谷年年春。楼台艳罗绮,交疏镂檀沉。

黄金易歌笑,明珠买妾身。火浣裁舞衣,珊瑚如拆薪。

()

客里重为客,饥来百事非。一舟如许大,三匝竟何依。

欲死悲囊粟,无才负布衣。春鸥吾愧汝,清远背人飞。

()

朝来不成寐,啼鸟绕西东。

似欲砭我愚,无虞终有凶。

()