少年游·朝云漠漠散轻丝

少年游·朝云漠漠散轻丝朗读

朝云漠漠散轻丝。楼阁淡春姿。柳泣花啼,九街泥重,门外燕飞迟。

而今丽日明金屋,春色在桃枝。不似当时,小桥冲雨,幽恨两人知。

译文

一个狭窄的小楼上,漠漠朝云,轻轻细雨,虽然是春天,但春意并不浓。他们就在这样的环境中相会。云低雨密,雨越下越大,大雨把花柳打得一片憔悴,连燕子都因为拖着一身湿毛,飞得十分吃力。两人在如此凄风冷雨的艰难情况下相会,又因为某种缘故不得不分离。小楼连接着阁楼,那是两人约会的处所。但是两人都是冒着春雨,踏着满街泥泞相别离的,他们抱恨而别。门外的花柳如泣如啼,双飞的燕子艰难的飞行。

现在风和日丽,金屋藏娇;桃花在春风中明艳美丽,摇曳多姿,他们现在在这美好的春日幸福地生活在一起。不再像以前那样经历凄风苦雨。回忆起来,那时的小桥冲雨,反倒有别一番滋味。眼前这无忧的无虑生活在一起反倒不如当时那种紧张、凄苦、抱恨而别、彼此相思的情景来的意味深长。

注释

①漠漠:迷蒙广远的样子。轻丝:细雨。

②柳泣花啼:细雨绵绵不断,雨水流下柳花,犹如哭泣落泪。

③九街泥重:街巷泥泞不堪。九街:九陌、九衢,指京师街巷。

④燕飞迟:燕子羽翼被雨水打湿了,飞行艰难。

⑤金屋:华丽的屋子

⑥冲雨:冒雨。

⑦幽恨:藏在心底的愁怨。

参考资料:

1、刘扬忠.《周邦彦词选评》:上海古籍出版社,2003:第112-114页

2、傅璇琮、李克.《婉约词 豪放词》:北方联合出版传媒(集团)股份有限公司,2009:第144-145页

少年游·朝云漠漠散轻丝创作背景

  此词作于公元1093年(元祐八年)周邦彦流寓荆州时。公元1087年(元祐二年)周邦彦被调出京城,贬为庐州(今安徽合肥)教授,然后流寓荆州约三年。公元1093年(元祐八年)春天,又被任命为溧水(今属江苏)知县。这几年是周邦彦思想与创作的重要转折期。

  北宋初期的词是《HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花间》与《尊前》的继续。《HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花间》、《尊前》式的HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令,至晏几道已臻绝诣。柳永、张先在传统的HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令之外,又创造了许多长词慢调。柳永新歌,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风靡海内,连名满天下的苏轼也甚是羡慕“柳七郎HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风味”(《与鲜于子骏书》)。但其美中不足之处,乃未能输景于情,情景交融,使得万象皆活,致使其所选情景均并列单页画幅。究其缘故,盖因情景二者之间无“事”可以联系。这是柳词创作的一大缺陷。周邦彦“集大成”,其关键处就在于,能在HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景之际,渗入一个第三因素,即述事。因此,周词创作便补救了柳词之不足。读这首HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令,必须首先明确这一点。

  这首令词写两个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,中间只用“而今丽日明金屋”一句话中“而今”二字联系起来,使前后两个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事─亦即两种境界形成鲜明对照,进而重温第一个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,产生无穷韵味。

  上片所写乍看好像是记眼前之事,实则完全是HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiyi/ target=_blank class=infotextkey>追忆过去,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiyi/ target=_blank class=infotextkey>追忆以前的恋爱HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事。“朝云漠漠散轻丝,楼阁淡春姿”。这是当时的活动环境:在一个逼仄的小楼上,漠漠朝云,轻轻细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,虽然是在HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天,但HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色并不浓艳,他们就在这样的环境中相会。“柳泣HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花啼,九街泥重,门外燕飞迟。”三句说云低HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨密,HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨越下越大,大HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨把HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花柳打得一片憔悴,连HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子都因为拖着一身湿毛,飞得十分吃力。这是门外所见HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。“泣”与“啼”,使客观物景染上主观情感色彩,“迟”,也是一种主观设想。门外

  所见这般HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,对门内主人公之会晤,起了一定的烘托作用。但此时,HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事尚未说完。HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的要点还要等到下片的末三句才说出来,那就是:两人在如此难堪的情况下会晤,又因为某种缘故,不得不分离。“小楼冲HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,幽恨两人知。”“小楼”应接“楼阁”,那是两人会晤的处所,“HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”照应上片的“泣”、“啼”、“重”、“迟”,点明当时,两人就是冲着HRef=https://www.qijian.info/list/chunyu/ target=_blank class=infotextkey>春HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,踏着满街泥泞相HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离的,而且点明,因为怀恨而别,在他们眼中,门外的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花柳才如泣如啼,双飞的HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子也才那么HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难地飞行。这是第一个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事。

  下片由“而今”二字转说当前,这是第二个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,说他们现在已正式同居:金屋藏娇。但这个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事只用十个字来记述:“丽日明金屋,HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色在桃枝。”这十个字,既正面说眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,谓HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风和日丽,桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花明艳,他们在这样一个HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的环境中HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活在一起;同时,这十个字,又兼作比较之用,由眼前的景象HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想以前,并进行一番比较。“不似当时”,这是比较的结果,指出眼前无忧无虑在一起反倒不如当时那种紧张、HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦、怀恨而别、彼此HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的情景来得意味深长。

  弄清楚前后两个HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的关系,了解其曲折的过程,对于词作所创造的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境,也就能有具体感受。这首词用笔很经济,但所造景象却耐人深思。仿佛HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水画中的HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物:一顶箬笠底下两撇胡子,就算一个渔翁;在HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象力上未受训练的,是看不出所以然的。这是周邦彦HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术创造的成功之处。

周邦彦

周邦彦(1056年-1121年),中国北宋末期著名的词人,字美成,号清真居士,汉族,钱塘(今浙江杭州)人。历官太学正、庐州教授、知溧水县等。徽宗时为徽猷阁待制,提举大晟府。精通音律,曾创作不少新词调。作品多写闺情、羁旅,也有咏物之作。格律谨严。语言典丽精雅。长调尤善铺叙。为后来格律派词人所宗。旧时词论称他为“词家之冠”。有《清真集》传世。 ...

周邦彦朗读
()

猜你喜欢

一锡游何处,岩端静掩扃。

独寻危石坐,闲把细泉听。

()

五湖何所如,来往一舟虚。水彻晴明际,人游开阖初。

青尊浮世事,白发顺风梳。岂必行天下,好奇归著书。

()

梦向天边折玉莲,玉莲化作一髯仙。人间此梦诚何梦,疑是濂溪托旧缘。

()

向阳看未足。更露立阑干,日高人独。江空佩鸣玉。问烟鬟霞脸,为谁膏沐。情间景淑。嫁东风、无媒自卜。凤台高,贪伴吹笙,惊下九天霜鹄。红蹙。花开不到,杜老溪壮,已公茅屋。山城水国。欢易断,梦难续。记年时马上,人酣花醉,乐奏开元旧曲。夜归来,驾锦漫天,绛纱万烛。

()

清世念遗民,常情重老人。

馈浆烦郡府,分胙媿乡邻。

()

王子千年后,笙音五夜闻。逶迤绕清洛,断续下仙云。
泄泄飘难定,啾啾曲未分。松风助幽律,波月动轻文。
凤管听何远,鸾声若在群。暗空思羽盖,馀气自氛氲。

()