落花夜雨辞寒食。尘香明日城南陌。玉靥湿斜红。泪痕千万重。
伤春头竟白。来去春如客。人瘦绿阴浓。日长帘影中。
菩萨蛮·落花夜雨辞寒食。宋代。吴文英。 落花夜雨辞寒食。尘香明日城南陌。玉靥湿斜红。泪痕千万重。伤春头竟白。来去春如客。人瘦绿阴浓。日长帘影中。
《菩萨蛮》,又名《子夜歌》、《重叠金》。唐教坊曲,《宋史·乐志》、《尊前集》、《金奁集》并入“中吕宫”,《张子野词》作“中吕调”。唐苏鹗《杜阳杂编》:“大中初,女蛮国入贡,危髻金冠,璎珞被体,号‘菩萨蛮队’。当时倡优遂制《菩萨蛮曲》,文士亦往往声其词。”据此,知此调原出外来舞曲,输入在公元八四七年之后。但开元时崔令钦所著《教坊记》已有此曲名,可能此种舞队前后不止一次前来中国。HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令四十四字,前后片各四句两仄韵,两平韵,平仄递转,情调由紧促转低沉,历来名作最多。
“落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”两句,述HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景。“寒食”,在清明前二日,传为晋文公因纪念介子推,而于此日禁火,故曰“寒食”。“落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”,唐韩翃《寒食》诗有“春城无处不飞HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,寒食东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风御柳斜”之句;杜牧《清明》诗也有“清明时节HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨纷纷”句,都是写寒食清明时的景象,梦窗也应景而作。此言词人在夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨淅淅沥沥落英缤纷之中告别了HRef=https://www.qijian.info/list/zheyinian/ target=_blank class=infotextkey>这一年一度的HRef=https://www.qijian.info/list/hanshijie/ target=_blank class=infotextkey>寒食节。明后天如果HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气转晴,他就将去南郊HRef=https://www.qijian.info/list/taqing/ target=_blank class=infotextkey>踏青游春。“玉靥”两句,由清明想到HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子上坟时的哀哭状。HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女们清明外出上坟,祭扫先人之墓,必将因HRef=https://www.qijian.info/list/aitong/ target=_blank class=infotextkey>哀痛而泪落如HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,“千万重”,即言其落泪之多。脸上的胭脂、HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花粉,也将因涕泪滂沱而污损。这两句,着重写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的重情。
“HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春”两句,转而写HRef=https://www.qijian.info/list/nanzi/ target=_blank class=infotextkey>男子之情。旧有“伍子胥过昭关,一夜愁白头”之说,故词人用其意而曰:光阴如箭,来去匆匆、HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光好比过客,转瞬即逝,因此我将因HRef=https://www.qijian.info/list/aishang/ target=_blank class=infotextkey>哀伤HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的难留而也会愁白了自己的头发。“人瘦”两句,实写其闲极无聊之状。此言词人漫步踱到轩园中绿树的浓荫底下,发觉自己的身影因阴暗而显得更加细长消瘦。回到室内,见阳光从帘隙之间漏入,又觉得这HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光实在是显得太悠长了。一副无所事事,徘徊不定的无聊形象跃然于纸上。又HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾两句因为需要押韵,所以都为倒装句式,即“绿阴浓浓人更瘦,帘隙影中日愈长”之谓。
吴文英(约1200~1260),字君特,号梦窗,晚年又号觉翁,四明(今浙江宁波)人。原出翁姓,后出嗣吴氏。与贾似道友善。有《梦窗词集》一部,存词三百四十余首,分四卷本与一卷本。其词作数量丰沃,风格雅致,多酬答、伤时与忆悼之作,号“词中李商隐”。而后世品评却甚有争论。 ...
吴文英。 吴文英(约1200~1260),字君特,号梦窗,晚年又号觉翁,四明(今浙江宁波)人。原出翁姓,后出嗣吴氏。与贾似道友善。有《梦窗词集》一部,存词三百四十余首,分四卷本与一卷本。其词作数量丰沃,风格雅致,多酬答、伤时与忆悼之作,号“词中李商隐”。而后世品评却甚有争论。
喜雨应吴太参二首 其二。明代。孙伟。 坐听檐虚泻沸涛,也知真宰养民膏。北窗梦觉增絺绤,南亩人归罢桔槔。乡赛入村喧社鼓,野塘生水受渔舠。雨师先及公田足,为报官家抚字劳。
山中。唐代。方干。 散拙亦自遂,粗将猿鸟同。飞泉高泻月,独树迥含风。果落盘盂上,云生箧笥中。未甘明圣日,终作钓渔翁。
蝶恋花 客中感春。清代。徐釚。 侬似浮萍漂泊里。不道留侬,到便侬留住。柳絮随风花落处。为侬又惹閒情绪。红泪抛残无一语。滚滚难描,最是伤春句。试问荼蘼开似许。如何春又将归去。
和竹溪三诗·昌黎与孟简尚书书。宋代。刘克庄。 纷纷儒墨互攻排,此事吾尝体认来。一向嵩山面空壁,一于骊岫拨残灰。贤如颜闵今亡矣,古有彭聃安在哉。岁晚雪中逢族子,退之至此未忘骸。