剔银灯·与欧阳公席上分题

剔银灯·与欧阳公席上分题朗读

昨夜因看蜀志,笑曹操孙权刘备。用尽机关,徒劳心力,只得三分天地。屈指细寻思,争如共、刘伶一醉?

人世都无百岁。少痴騃、老成尪悴。只有中间,些子少年,忍把浮名牵系?一品与千金,问白发、如何回避?

译文

昨夜读《三国志》不禁笑曹操孙权刘备,用尽权谋机巧,只落得三分天下,仔细一想,与其这样,还不如象刘伶,喝他个酩酊大醉。

人活在世界上有多少人能活到百岁。少年时癫狂无知,老了又瘦弱焦悴。只有中间那,一段年轻,怎忍心用来追求功名利禄。就算是官位一品,富贵百万,试问谁能躲过老冉冉将至。

注释

痴騃(chī ái):不慧;愚蠢。

尪悴(wāngcuì):瘦弱憔悴。

  此词副题是“与欧阳公席上分题”。范仲淹为什么要向欧阳修倾吐衷肠呢?原来欧阳修早就是范仲淹HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上的HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音。仁宗时“景祐党争”,欧阳修就坚定的站在范仲淹一边。时以吏部员外郎任开封府的范仲淹耿介正直,容不得权相吕夷简擅权市恩,便向仁宗上《百官图》,又上《HRef=https://www.qijian.info/list/diwang/ target=_blank class=infotextkey>帝王好尚论》等四论,HRef=https://www.qijian.info/list/piping/ target=_blank class=infotextkey>批评朝政。切中要害的疏论激怒了吕夷简。他反诉仲淹“越权言事,荐引HRef=https://www.qijian.info/list/pengdang/ target=_blank class=infotextkey>朋党,离间君臣”。宠信吕相的仁宗将仲淹贬黜出京,当时余靖等正直朝臣上疏替范仲淹申辩,而谏官高若讷却讨好吕夷简,说范应当贬官。欧阳修痛恨谏官高若讷为了自己的高官厚禄,竟不分是非,行为卑鄙,于是写了《与高司谏书》,斥其一味迎合权相是落井下石,是不知人间有羞耻二字。欧阳修也因此被贬夷陵。HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨磨难,HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格的互相吸引,革新朝政的共同HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求,使范欧二人最终成为相濡以沫的盟友。宋仁宗庆历三年,范仲淹推行新政,反对者攻击HRef=https://www.qijian.info/list/gaige/ target=_blank class=infotextkey>改革派引用HRef=https://www.qijian.info/list/pengdang/ target=_blank class=infotextkey>朋党。此时已奉调回京的欧阳修任谏官,为了回击反对派的无端指责,支持庆历新政,又写下了著名的《HRef=https://www.qijian.info/list/pengdang/ target=_blank class=infotextkey>朋党论》。可见范仲淹和欧阳修志同道合、同仇敌忾。

  此词大约写于这几年二人在朝共事同受打击之时。新政失败,共同的HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇,共同的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,使他们HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然产生相似的感受。弄清了这一点,再来读这首词,读者就恍然大悟了:原来,它是词人因毕生为之奋斗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想破灭之后极度HRef=https://www.qijian.info/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望、HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷乃至沮丧的反映。在心头郁积已久的HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑总得找个宣泄的出口吧?于是,愤激之时,酒酣耳热,对着同遭厄运的老HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友发发牢骚,说说醉话,有何不可?

  其实,这首词固然宣泄了词人的HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑,但也折射出了他内心时不我待的焦灼。这与李白那首著名的《将进酒》非常相似。“HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生得意须尽欢,莫使金樽空HRef=https://www.qijian.info/list/duiyue/ target=_blank class=infotextkey>对月……钟鼓馔玉不足贵,但愿长醉不复醒。古来圣贤皆HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,惟有饮者留其名。”李白被“赐金放还”后八年仍未找到出路,于是在此诗中借题发挥,尽情倾吐郁积在胸的不平之气。李白的恃酒放旷并不说明他就此沉沦,即便是这首诗亦流露了施展HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望,“天生我材必有用”,何其自信!但HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生苦短,“君不见高堂明镜悲白发,朝如青丝暮成HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪”,HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实无情徒唤奈何。范仲淹同样如此,“人世都无百岁。少痴騃、老成尪悴。只有中间,些子HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年”,能够干一番大事的年华太少了,哪里禁得起几番蹉跎?于是,借酒浇愁,抒发其HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光易逝、HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhinanchou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志难酬的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情就很HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然了。

  从HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想上来说,范仲淹的这种HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情是有其深刻渊源的。儒家的HRef=https://www.qijian.info/list/jiji/ target=_blank class=infotextkey>积极用世是其HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想主流,不仅如此,他还出入佛老,精研三教经典,力求会通而经世致用。这种海纳百川的学术视野,使其作品博大精深,异彩纷呈,而老庄清净无为、随遇而安的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想也是他迭遭打击时能够舒缓压力的HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神避难所。在这点上,李、范二人是相似的。再说,在当时,文人们普遍认为词是娱情遣兴的“小道”、“末技”,范仲淹有时亦未能例外,与老HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友一起HRef=https://www.qijian.info/list/hejiu/ target=_blank class=infotextkey>喝酒聊天时,就不免戏作小词了。应该说,这几句亦真亦幻的牢骚话倒显示了他作为一个平常人的本色,使得他可亲可近。

  当然,范仲淹身处逆境,HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅乃至发牢骚,并不意味着他永久的消沉。庆历六年,HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪到邓州,摆脱了朝党纷争,暂时卸去了烦琐的朝政和边防重任的范仲淹,度过了三年难得的惬意HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,他营造百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花洲,重修览秀亭,始终把HRef=https://www.qijian.info/list/guanhuai/ target=_blank class=infotextkey>关怀HRef=https://www.qijian.info/list/minsheng/ target=_blank class=infotextkey>民生疾苦放在首位,赢得了邓州HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的衷心爱戴。同时,迎来了一生中最重要的一次创作高潮,千古杰作《岳阳楼记》及许多著名诗文都写于此时。这表明,范仲淹已经走出了HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷、沮丧的阴影,已经做到了“不以物喜,不以己悲”。“先天下之忧而忧,后天下之乐而乐”始终是他毕生的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求。这才是立体的、全面的范仲淹。

范仲淹

范仲淹(989-1052年),字希文,汉族,北宋著名的政治家、思想家、军事家、文学家,世称“范文正公”。范仲淹文学素养很高,写有著名的《岳阳楼记》。 ...

范仲淹朗读
()

猜你喜欢

忽忽春光暗里催,道心生处夜闻雷。十年旧恨都成梦,一夕新愁尽化灰。

灯影照来将老鬓,雨声吹入未残杯。东风莫遣林花落,记得樱桃昨夜开。

()

孔明百亩桑,景略十具牛,岂无子孙念,饱暖自可休。

种桑吾庐西,微径出南陌,三月叶暗园,四月葚可摘。

()

右蜀分忧辍近臣,翩翩旄节下青冥。

单车唯载文机石,夙驾长先使者星。

()

红袖炙瑶笙,夜醉平原馆。拂曙共鸣珂,天街雪花满。

()

锦江绿。长想秦城在目。瞿塘上、春水舣船,十二遥峰翠如簇。

羁怀未易触。斜日平原散牧。潘郎爱,年少宦游,遮莫吴霜鬓边扑。

()
朱有燉

新颁式样出宫门,不许倡家服用新。

伎女紫衣盘小髻,乐工咸着戴青巾。

()