流夜郎题葵叶

流夜郎题葵叶朗读

惭君能卫足,叹我远移根。

白日如分照,还归守故园。

译文

你能卫足让我惭愧,感叹我被移根迁往远方。

青天白日如能光顾,我定要返回我的家乡。

注释

夜郎:今贵州省桐梓县一带。葵叶:葵,蔬类植物,不是向日葵,其叶可食,古人用以制作酸菜。

卫足:古人以葵之嫩叶为菜,不待其老便掐食,而不伤其根,令葵再长嫩叶,所以称葵能“卫足”。《左传·成公十七年》:“仲尼曰:‘鲍庄子之知不如葵,葵犹能卫其足。’”杜预注:“葵倾叶向日,以蔽其根。”

白日:比喻朝廷。

故园:泛指故乡。

流夜郎题葵叶创作背景

  此诗写于李白长流夜郎途中,即唐肃宗乾元元年(758年)。诗人在流放途中见到葵叶,触景生惰,遂写下此诗。

参考资料:

1、詹福瑞 等.李白诗全译.石家庄:河北人民出版社,1997:928-929

2、裴 斐.李白诗歌赏析集.成都:巴蜀书社,1988:268-269

  这是一首五绝形式的HRef=https://www.qijian.info/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物寓慨诗。前面两句,以对比出之:“惭君”写葵,“叹我”自谓,寓意相辅相成。作者为自己当时无力HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪冤自保、终至被迫HRef=https://www.qijian.info/list/liufang/ target=_blank class=infotextkey>流放夜郎的艰险处境发出无可奈何的低吟。对葵叶的理解,有两种说法。一说是葵菜,一说是向日葵,两说都通。根据杜预注《左传》,以为葵指向日葵,“倾叶向日,以蔽其根”,此诗由“卫足”HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到“白日”,当时受到杜注影响。向日葵的叶子始终护卫着它的根,李白由此产生HRef=https://www.qijian.info/list/cankui/ target=_blank class=infotextkey>惭愧的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,从而HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息自己却移根走HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡为异客。

  后面两句,则是表明作者的HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。李白期待着白日能够分一点光来照耀他,使他能够返回HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡守护故园。李白由“葵”HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到“日”,HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望朝廷赦免他,这与《上崔相百忧章》“覆盆傥举,应照寒灰”两句寓意正同。只是在《上崔相百忧章》里,作者在HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望得到昭HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪的同时,多少还表达了愿为朝廷效力的心意;而《流夜郎题葵叶》的最后两句,只是HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐故园,了此残生,情绪更加低沉了。不过后来他尽管遇赦了,一点点白日之光已经照到了他的身上,然而他仍然未能“还归守故园”。

  李白“凡所著述,言多讽兴”(李阳冰《草堂集序》)。这一特点在此诗中表现很突出。由葵叶之“卫足”反衬自己之“移根”,愧叹自己的“无能”自解冤狱。又借“白日”的“分照”,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻“皇恩浩荡”,HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望朝廷宽宥,放自己回故园和HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚。

  此诗纯用寻常语,词意平易浅近,不像李白HRef=https://www.qijian.info/list/changpian/ target=_blank class=infotextkey>长篇歌行那样,表现出睥睨一切的HRef=https://www.qijian.info/list/langman/ target=_blank class=infotextkey>浪漫主义情调。通过浅言淡语挥斥幽愤,透露出作者深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情:对朝廷给予自己不公正待遇的控诉,对HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡、HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人的HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念,十分感人地传达出诗人南流夜郎途中的真实HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想情绪。

李白

李白(701年-762年),字太白,号青莲居士,唐朝浪漫主义诗人,被后人誉为“诗仙”。祖籍陇西成纪(待考),出生于西域碎叶城,4岁再随父迁至剑南道绵州。李白存世诗文千余篇,有《李太白集》传世。762年病逝,享年61岁。其墓在今安徽当涂,四川江油、湖北安陆有纪念馆。 ...

李白朗读
()

猜你喜欢

叠嶂南环水绕东,危亭兀立草蒙丛。茱萸未插登临后,篱菊何存感慨中。

从古只闻强项贵,而今偏解折腰工。先生五斗非能浼,气运难回典午终。

()

君去洞庭何处住,海门迢递接东瓯。湖田岁熟收粳稻,烟渚秋高弄钓舟。

漫说孔明无将略,早知若水是仙流。浮生万事何时尽,都把閒情付白鸥。

()

落日映危樯,归僧向岳阳。注瓶寒浪静,读律夜船香。

苦雾沈山影,阴霾发海光。群生一何负,多病礼医王。

()

散木岂无用,散人何可羁。树来广莫野,看到逍遥时。

朝市甘抛弃,烟霞足护持。高风千载上,谁嗣考槃诗。

()
弘历

别馆花宫侧,轩斋阅岁年。晚芳生意趣,古干静因缘。

新月才堪对,清宵剧可怜。朦胧香阁影,空色悟初禅。

()

伏事三茅过一生,痴心不望羽车迎。

旧时手种黄龙子,今解升云入太清。

()