小至

小至朗读

译文

天时人事,每天变化得很快,转眼又到冬至了,过了冬至白日渐长,天气日渐回暖,春天即将回来了。

刺绣女工因白昼变长而可多绣几根五彩丝线,吹管的六律已飞动了葭灰。

堤岸好像等待腊月快点的过去,好让柳树舒展枝条,抽出新芽,山也要冲破寒气,好让梅花开放。

我虽然身处异乡,但这里的景物与故乡的没有什么不同之处,因此,让小儿斟上酒来,一饮而尽。

注释

小至:指冬至前一日,一说指冬至日的第二天

五纹:指五色彩线。《唐杂录》载,冬至后日渐长,宫中女工比常日增一线之功。添弱线:古代女工刺绣,因冬至后,白天渐长,就可以多绣几根丝线。

葭:初生的芦苇。琯:古代乐器,用玉制成,六孔,像笛。动浮灰:古时为了预测时令变化,将芦苇茎中的薄膜制成灰,放在律管内,每到节气到来,律管内的灰就相应飞出。浮灰:一作“飞灰”。

腊:腊月。

云物:景物。乡国:家乡。

覆:倾,倒。

小至创作背景

  这首诗是唐代宗大历元年(公元766年)杜甫在夔州写的。那时杜甫生活比较安定,心情也比较舒畅。

  由于HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至特定的HRef=https://www.qijian.info/list/jieqi/ target=_blank class=infotextkey>节气和HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然环境,诗人墨客们都会HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光与HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生,HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹岁末与寒冬,讴歌HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至节。诗圣杜甫《小至》诗中的“小至”,是指HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至日的第二天(一说前一天)。

  《小至》写HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至前后的时令HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,不仅用刺绣添线写出了白昼增长,还用河边HRef=https://www.qijian.info/list/liushu/ target=_blank class=infotextkey>柳树即将泛绿,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山上梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花冲寒欲放,生动地写出了HRef=https://www.qijian.info/list/dongtian/ target=_blank class=infotextkey>冬天里孕育着HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的景象。诗的末二句写他由眼前HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物唤起了对HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆。虽然身处HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡,但云物不殊,所以诗人教儿斟酒,举杯痛饮。这举动HRef=https://www.qijian.info/list/heshi/ target=_blank class=infotextkey>和诗中写HRef=https://www.qijian.info/list/dongtian/ target=_blank class=infotextkey>冬天里孕育着HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天气氛的基调是一致的,都反映出诗人难得的舒适HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。

  全诗紧紧围绕“小至”的时令,HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事、HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景、抒感,充满着浓厚的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活情趣,切而不泛。开篇二句:“天时HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事日相催,HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至阳生春又来”,是说HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至后白昼渐长,阳气渐舒,HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至既到,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天也就不远了。作者以HRef=https://www.qijian.info/list/yongtan/ target=_blank class=infotextkey>咏叹笔调点明“阳生春来”与HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至的诗题紧扣,作为总起。中间两联:“刺绣五纹添弱线,吹葭六管动飞灰。岸容待腊将舒柳,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山意冲寒欲放梅”,是分承:颔联,直承首联“HRef=https://www.qijian.info/list/dongzhi/ target=_blank class=infotextkey>冬至”的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然节令特征;颈联,直承冬去春来的HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物特征;最后是尾联:“云物不殊乡国异,教儿且覆掌中杯”,它以HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情作结。在这无可奈何的情景下,就让儿子取酒来尽饮吧!“事”、“景”、“感”三者烘托,从中可HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地悟出诗人写的只能是“小至”时令,而断非其他什么节候,这正是诗人感受敏锐,立意高远,选材典型,HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的不俗体现,正是:“莫思身外无穷事,且尽生前有限杯”了。

杜甫

杜甫(712-770),字子美,自号少陵野老,世称“杜工部”、“杜少陵”等,汉族,河南府巩县(今河南省巩义市)人,唐代伟大的现实主义诗人,杜甫被世人尊为“诗圣”,其诗被称为“诗史”。杜甫与李白合称“李杜”,为了跟另外两位诗人李商隐与杜牧即“小李杜”区别开来,杜甫与李白又合称“大李杜”。他忧国忧民,人格高尚,他的约1400余首诗被保留了下来,诗艺精湛,在中国古典诗歌中备受推崇,影响深远。759-766年间曾居成都,后世有杜甫草堂纪念。 ...

杜甫朗读
()

猜你喜欢

傅子馀

碧云高垒火西流,有客虚堂取次休。奇热逼人无处可,已回一雨作孤秋。

()

荣路徘徊力已疲,保全恩惠剧春熙。

须知散栎无庸日,方到群材构厦时。

()
何乔新

潭阳远在夜郎西,石径萦纡路转迷。俗犷犹存盘瓠旧,树深惟听鹧鸪啼。

茅檐彫弊哀三户,岚霭氤氲接五溪。欲吊灵均何处是,江头兰芷正凄凄。

()

古台百尺生野蒿,昔谁筑此当涂高。上有三千金步摇,满陵寒柏围凤绡。

西飞燕子东伯劳,尘间泉下路迢迢。龙帐银筝紫檀槽,怨入漳河翻夜涛。

()

君去洞庭何处住,海门迢递接东瓯。湖田岁熟收粳稻,烟渚秋高弄钓舟。

漫说孔明无将略,早知若水是仙流。浮生万事何时尽,都把閒情付白鸥。

()
熊盛元

片魂终日绕禅扉,雾密空嗟烛影微。诗海波颓惟独啸,霜天月死竟安归?

梅犹未坼知春远,路欲重寻与世违。猛忆山中泉水澈,倚窗闲检遂初衣。

()