菩萨蛮·回文

菩萨蛮·回文朗读

峤南江浅红梅小,小梅红浅江南峤。窥我向疏篱,篱疏向我窥。

老人行即到,到即行人老。离别惜残枝,枝残惜别离。

译文

山南的江水浅处红梅开出小花,浅红色小朵梅花,开放在江南山岭上。红梅探看我倚靠着稀疏的篱笆,红梅从篱笆的缝里朝我望着。

南极老人星行将到来,老人星到时,就是进入暮年时。离别时我们叮嘱要珍惜余年,红梅枯谢了,我们会依恋别离时的情谊。

注释

菩萨蛮:词牌名,原为唐教坊曲名。又名“菩萨篁”、“重叠金”、“花间意”、“梅花句”等。上下片各四句,均为两仄韵,两平韵。

回文:诗词的一种形式,因回环往复均能成诵而得名,相传起于前秦窦滔妻苏蕙的《璇玑图》。

江南:代指黄州。

疏篱:稀疏的篱笆。

篱疏:篱笆之间的缝隙。

老人:老人星,又叫寿星,暗指时光流逝很快。

行人,代指赵晦之。老:暮年。

残枝:残败的梅花树枝,这里代指余年。

惜:依恋。

参考资料:

1、朱靖华、饶学刚、王文龙、饶晓明.历代名家词新释辑评丛书苏轼词新释辑评.北京:中国书店出版社,2007年1月:673-675

菩萨蛮·回文创作背景

  苏轼贬居黄州后写了不少咏梅诗词。宋神宗元丰五年(1082年)元月,时值梅花盛开,苏轼作该词歌颂红梅高洁的品格,赠给在藤州(今广西藤县)任知州的好友赵晦之。

参考资料:

1、朱靖华、饶学刚、王文龙、饶晓明.历代名家词新释辑评丛书苏轼词新释辑评.北京:中国书店出版社,2007年1月:673-675

  上片,以HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人的手法,HRef=https://www.qijian.info/list/xiomei/ target=_blank class=infotextkey>写梅与人传情,HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美了梅一样高洁的HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格。“峤南江浅红梅小,小梅红浅HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南峤。”HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句用回环句式特写了细弱的“小梅”开在很不显眼的“HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南”黄州这块土地上,苏轼借以自喻HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪的孤芳HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。“窥我向疏篱,篱疏向我窥”,突出了细弱的梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪的苏轼同是苦命根,如坐篱牢,只能通过篱缝传话慰藉,借以显露出梅的孤傲HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格,人的独立HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。上片,既描写了HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物梅的形象,又体现出HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物梅的形象中的苏轼的情感体验,引起读者的共鸣。

  下片,从时空HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的角度,苏轼叮嘱赵晦之要把握住有限的HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,珍重自己,爱惜余年。“老人行即到,到即行人老。”反复进言,以“老人”点明双方生存的HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间,以“行人”点明双方生存的空间。时空交错,造成一种同是天涯沦落人的苍凉感。“HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别惜残枝,枝残HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别离”,苏轼仍以梅的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格自喻,点明了该词“红梅HRef=https://www.qijian.info/list/zengbie/ target=_blank class=infotextkey>赠别”的主旨:虽是HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春的残枝梅,仍傲立于HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然间,但应HRef=https://www.qijian.info/list/zhenxi/ target=_blank class=infotextkey>珍惜。说不定来年一到,“春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹又生”,新枝发新芽了,暗示着苏轼傲然不屈,HRef=https://www.qijian.info/list/qiwang/ target=_blank class=infotextkey>期望重返朝廷的美愿。

  与其他HRef=https://www.qijian.info/list/yongmei/ target=_blank class=infotextkey>咏梅词一样,该词仍然是以梅格HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>喻人品的。残梅的枯凉景象与词中“行人”的HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独身影融合无间。这是以HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物渲染出“HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别离”的环境与气氛,寄寓着岭南的残梅和黄州的残梅,终有一天,会焕发出新枝而HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春永驻的情意来。

苏轼

苏轼(1037-1101),北宋文学家、书画家、美食家。字子瞻,号东坡居士。汉族,四川人,葬于颍昌(今河南省平顶山市郏县)。一生仕途坎坷,学识渊博,天资极高,诗文书画皆精。其文汪洋恣肆,明白畅达,与欧阳修并称欧苏,为“唐宋八大家”之一;诗清新豪健,善用夸张、比喻,艺术表现独具风格,与黄庭坚并称苏黄;词开豪放一派,对后世有巨大影响,与辛弃疾并称苏辛;书法擅长行书、楷书,能自创新意,用笔丰腴跌宕,有天真烂漫之趣,与黄庭坚、米芾、蔡襄并称宋四家;画学文同,论画主张神似,提倡“士人画”。著有《苏东坡全集》和《东坡乐府》等。 ...

苏轼朗读
()

猜你喜欢

造物宁能困此翁,浩歌庭下答松风。

煌煌斗柄插天北,焰焰月轮生海东。

()

浮云渐尽尚模糊,惭说星眸恋若珠。对面花如隔秘雾,推窗月似障纱幮。

难同阮藉论青白,好向维摩参寂无。忽忆东堂狂饮夜,灯光烂灿醉呼卢。

()

呜呼,许公仁者非神仙。代民纳税法外意,后之继者难为贤。

瘗金偿赋讳施与,诧为黄白毋乃颠。医师之外设方相,周礼广立仁政篇。

()

匹马空山日易移,裹粮篝火傍崖炊。谁言野食无供帐,鸟作笙箫树作帷。

()
释智愚

寄傲知何所,行藏匪一轩。

究心无别旨,鸣道有来源。

()
刘蘅

江畔。江畔。独立昂头霄汉。秋晴月色凄盛清。催诗试我性灵。灵性。

灵性。水淡烟柔风劲。

()